VOLVO MILIEUPRIJS ’96

PROMOTIE VAN ECOMANAGEMENT.

Gisteren, woensdag 9 oktober, overhandigde prinses Désirée, barones Silfverschiöld van Zweden, de Volvo Milieuprijs ’96 ter waarde van 6,7 miljoen frank aan James Lovelock. Een onafhankelijke jury koos de Britse natuurkenner en wetenschapper omwille van zijn detectoren voor de chemische analyse van extreem lage concentraties van milieuschadelijke stoffen in lucht, water en biologisch weefsel. “Dankzij deze uitvindingen kon dr. Lovelock als eerste de chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s), die de ozonlaag afbreken, in de atmosfeer meten. Eveneens toonde hij de grens- en zelfs continentoverschrijdende beweging van fotochemisch vervuilde luchtmassa’s zogenaamde smogs aan. Beide ontdekkingen vestigden de aandacht erop het milieuprobleem internationaal aan te pakken.”

James Lovelock werd geboren op 26 juli ’96 in Letchworth Garden City in Engeland. Toen hij vijf jaar oud was, kreeg hij voor Kerstmis van zijn vader een weinig succesvolle antiekhandelaar een elektrodoos avant la lettre met draden, batterijen, contactpunten, en dergelijke. Aan iedereen die hij tegenkwam, vroeg Lovelock waarom je twee draden nodig hebt voor de distributie van elektriciteit en slechts één buis voor vervoer van water : “Niemand kon natuurlijk antwoorden, wat me zo nieuwsgierig maakte, dat ik uitvinder wilde worden.” En dat is in feite ook gebeurd.

Aangezien zijn ouders niet over voldoende middelen beschikte, begon Lovelock na zijn middelbare studies als laboratoriumassistent te werken voor een Londens adviesbureau. Lovelock : “Daar heb ik veel meer geleerd dan op welke school ook. Elke meting, die je daar deed, moest juist zijn, want mensen hun job en zelfs hun leven hing er van af. Dit was een onvervangbare training.” Onder hun stimulans startte hij avondonderwijs chemie in Londen. Toen brak de Tweede Wereldoorlog uit en Lovelock verhuisde naar de universiteit van Manchester, waar hij in ’40 zijn licentiaat in de scheikunde haalde. Vervolgens legde hij zich toe op het medisch onderzoek aan het National Institute for Medical Research in Londen en het Harvard Hospital in Salisbury. In ’48 werd hij geneesheer, elf jaar later aangevuld met de titel van doctor in de biofysica aan de universiteit van Londen. Tussen ’54 en ’64 gaf Lovelock les in de Verenigde Staten. Sindsdien heeft hij zich als zelfstandig wetenschapper gevestigd en voerde talrijke opdrachten voor internationale organisaties, zoals de Nasa, uit. In ’57 vond hij de elektronendetector uit om chemische stoffen op te sporen. Grote bekendheid verwierf Lovelock begin jaren zeventig met zijn stelling dat de aarde in zijn natuurlijke toestand een zelfregulerend en -onderhoudend superorganisme is : de Gaia-theorie.

In ’88 richtte Volvo zijn Milieuprijs op om het wetenschappelijk onderzoek ter bescherming van de leefomgeving en de duurzame ontwikkeling te promoten.