Vlaanderen laat mij koud

Meer efficiëntie in het beleid, meer middelen voor economische ontwikkeling, het aantrekkelijker maken van Wallonië,… De Waalse regering wil blijkbaar een ommekeer bewerkstelligen. Minister-president Robert Collignon geeft uitleg bij z’n recente “aanvullende beleidsverklaring”. En Vlaams minister van Economie Eric Van Rompuy reageert.

Op 4 november heeft Waals minister-president Robert Collignon (PS) in het Waalse parlement vol overtuiging een “aanvullende beleidsverklaring” voorgelezen. De nieuwe accenten ? Ze hebben vooral te maken met de methodologie van het beleid : de versnippering van het budget, netjes afgewogen tussen PS en PSC, wordt naar de prullenmand verwezen om plaats te ruimen voor een efficiëntere, minder bekrompen benadering. Voorts gaan er meer middelen naar de economische ontwikkeling, de werkgelegenheid en het onderzoek (4 miljard extra op de begroting voor 1998), het aantrekkelijker maken van Wallonië (2 miljard extra) en de dienstverlening aan de burger (1,1 miljard meer). Interessante punten : de invoering van een forfait voor de successierechten van 3 % voor bedrijven en landbouwbedrijven, en meer steun voor onderzoek en ontwikkeling. In de volgende twee jaar zullen voor ongeveer 12 miljard nieuwe middelen worden vrijgemaakt.

TRENDS. Wat vindt u nu zelf de belangrijkste accenten in het nieuwe beleidsplan ?

ROBERT COLLIGNON. Het belangrijkste is de mogelijkheid om te ondernemen. Wie nu een bedrijf wil stichten, krijgt te maken met een onoverzichtelijke bureaucratie. Beetje bij beetje ontwikkelen wij programma’s die een totaaloplossing vormen. Het is belangrijk dat we de bureaucratie beperken. Een ander fundamenteel element is de aantrekkelijkheid van Wallonië. We moeten de industriële ruïnes opruimen.

Dat had, althans voor Henegouwen, in het kader van Doelstelling 1 moeten gebeuren. Maar het budget van tientallen miljarden (van de Europese Unie en het Waals gewest) werd zonder globale visie uitgedeeld, versnipperd over allerhande projecten, die vaak niet het minste tewerkstellingseffect opleverden. Zodat Henegouwen er nog altijd niet beter voorstaat.

(opgewonden) Wacht even ! Mag ik iets zeggen ? Doelstelling 1 was mijn kind niet, maar toch wil ik dat dossier verdedigen. We zijn enerzijds op juridische eigendomsproblemen gestoten en anderzijds op milieuproblemen. In Luik hebben we een jaar of tien geleden de koe bij de hoorns gevat. De ontwikkelingsintercommunale heeft een programma opgesteld voor de opruiming van de braakliggende gronden en heeft het ook uitgevoerd. Alleen met de site van Vieille Montagne in Grâce-Hollogne is het fout gegaan, daar zullen de juridische problemen in Cassatie geregeld moeten worden, met andere woorden, over een jaar of vijftien…

Nu wil ik niemand in de Henegouwse intercommunales met de vinger wijzen. Sommige intercommunales hebben goed werk geleverd, andere hebben getalmd.

Bevestigen dergelijke situaties niet het beeld van de Waal als eeuwige verliezer ?

Dat soort opmerkingen ergert mij echt mateloos. Zouden we niet beter naar het Wetenschapspark van Louvain-la-Neuve en dat van Sart-Tilman kijken, of naar de economische reconversie van het zuiden van Luxemburg ? Kom eens naar mijn streek. Wij hebben slechts 7 % werklozen en dat is een structureel verschijnsel.

In Dour zijn er 30 % werklozen.

Wat kan ik daartegen doen ? We moeten onze inspanningen concentreren op de haarden van werkloosheid. Solidariteit is een plicht. In sommige delen van Henegouwen is het probleem dat een deel van de bevolking compleet heeft afgehaakt en in een systeem leeft zonder voldoende scholing. Het onderwijs, de opleidingscentra van het Forem ( nvdr.- de Waalse tegenhanger van de VDAB) en de bedrijven moeten veel beter samenwerken. De gewestelijke beleidsverklaring van de drie partijen heeft daar al positief toe bijgedragen : we hebben nu 4000 jongeren die afwisselend werken en studeren, en we hopen dat het er binnenkort 10.000 of 20.000 zullen zijn. Waarom denkt u dat ik de Waalse identiteit bevorder ? Omdat je niet kan slagen als je er niet trots op bent dat je tot een streek behoort. Sommige mensen zullen het nationalisme noemen, maar dat is een verkeerde interpretatie, want de kwaliteiten van de Waal zijn gulheid en solidariteit. De sluiting van Vilvoorde was in Wallonië een veel heter hangijzer dan in Vlaanderen.

U gaat geen “Ronde van Vlaanderen” doen, zoals Melchior Wathelet indertijd ?

Dat interesseert mij niet. Ik lees De Standaard uit gewoonte, voor de institutionele onderwerpen, maar voor het overige laat Vlaanderen mij koud. Ik heb uitstekende betrekkingen met de Vlaamse minister-president en ik denk dat we de problemen niet in het noorden moeten zoeken maar bij onszelf. We moeten iets doen tegen het particularisme en het bekvechten dat ons al zo lang belemmert. Als we die problemen kunnen overwinnen, heb ik vrij veel vertrouwen in de toekomst. We evolueren sinds enkele maanden langzaam naar een ruime Waalse consensus. De betrekkingen tussen de regering en de Sociaal-Economische Raad van het Waalse Gewest zijn nog nooit zo goed geweest. Als de werkgevers en de vakbonden het ergens over eens zijn, ga ik niet dwarsliggen.

Het initiatief van Michel Hahn, aftredend voorzitter van de UWE, om een structuur te scheppen die de Waalse export moet promoten, lijkt een klap in het gezicht van het Agence Wallonne à l’Exportation (Awex) ?

Die structuur is in samenwerking met ons opgezet en wij betalen ze ! Laat ons ernstig blijven. Op basis van het experiment bij Magotteaux ( nvdr.- de onderneming van Michel Hahn wereldwijd actief, 3400 medewerkers, 15 miljard omzet die in Turkije en Brazilië een aantal Waalse kmo’s “bij de hand nam”) zullen wij bepaalde grote bedrijven vragen om als contact op te treden bij buitenlandse operaties van kleinere bedrijven. Op die manier kunnen we het aantal handelsattachés van het Awex binnen de perken houden het zijn er nu zestig en we hebben de grenzen van het budget bereikt.

Michel Hahn heeft laatst gezegd dat hij de Waalse uitvoer in drie jaar met 10 % wil verhogen. Vindt u dat realistisch ?

(lacht) Hij heeft me nog altijd niet verteld wat hij juist bedoelt : een stijging van 67 % naar 77 % of een groei van het volume met 6,7 %. Ik wacht eerst op zijn antwoord. We moeten onze inspanningen richten op de kleine en middelgrote bedrijven, die hulp nodig hebben om naar de omliggende landen te exporteren. Onze handelsbalans met Nederland vertoont een ongelooflijk deficit ! Cultureel richt men zich hier spontaan naar Frankrijk. Daarom moeten we de talenkennis stimuleren. We hebben zelfs een buitengewone verkenningsmissie naar Polen, Hongarije en Tsjechië geleid. Dankzij de minderheden die hier wonen, worden er contacten gelegd.

De federale vlucht voorwaarts benadeelt Wallonië

Welk maatschappijmodel ziet u in Wallonië ontstaan ?

Ik zou het graag moderner zien. In het verleden hebben we soms de vakbonden gehad die we verdienden. Een vorm van laksheid heeft tot excessen geleid. Ik denk dat het nu anders is en dat zowel de arbeiders als de werkgevers flexibeler zijn. Ik ben het er ook mee eens dat de sociale lasten te zwaar zijn, en dat ze de arbeidsintensieve bedrijven straffen. High-tech bedrijven en dienstenverleners halen met weinig werknemers een hoge omzet. Men zou daar op het federale vlak rekening mee moeten houden en nadenken over een alternatieve financiering van de sociale zekerheid, die niet langer uitsluitend op de arbeid gebaseerd zou zijn. De huidige vlucht voorwaarts van de federale regering benadeelt ons. Ze dreigt ons werkgelegenheidsbeleid te bestraffen. Wallonië heft minder belastingen dan Vlaanderen in het noorden van het land is de onroerende voorheffing twee keer groter maar als we de provincie- en de gemeentetaksen meetellen verandert de verhouding. Bernard Anselme ( nvdr.- minister van Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken in de Waalse Gewestregering) heeft al provinciale beslissingen moeten verbreken omdat ze anti-economisch waren. Wij hebben in het kader van de gewestelijke beleidsverklaring een fiscale vrede gesloten met de lokale overheden. Het model dat we in Wallonië ontwikkelen moet rekening houden met de economische realiteit. We kunnen onmogelijk met een schone lei beginnen. Stel u even voor dat het Waalse Gewest door een arbitraire ministeriële beslissing morgen al zijn belangen uit de industriële wereld zou terugtrekken.

Dat is een weinig waarschijnlijke hypothese. Het FN-dossier toont dat u het liever omgekeerd aanpakt…

Ik ben er trots op dat we FN hebben overgenomen.

Hoeveel zal dat uiteindelijk kosten, inclusief de schadevergoeding die Giat eist ?

2,5 miljard. Waar het gerucht over eisen van Giat vandaan komt weet ik niet, maar het is vals. Ik heb dat twee weken geleden al in de Waalse regering verklaard. Ik heb met het akkoord van Colt en Giat de voorwaarden van de Amerikanen overgenomen. FN zelf is niet duur, het is zijn werking die veel zal kosten. Daarom hebben we een sociaal plan, een industrieel plan en een financieel plan nodig. Ik staar mij niet blind op het privé- of het openbare model. Wat mij interesseert, zijn bedrijven die presteren de herkomst van het kapitaal heeft weinig belang. Ik kan u trouwens vertellen dat onze FN-operatie veel belangstelling heeft gewekt.

Hoe staat u eigenlijk tegenover de privé-onderneming ?

Positief. (lacht) Wat ik jammer vind, is de institutionalisering van sommige grote bedrijven. Elke instelling die groter wordt, krijgt meer adminstratieve organen en wordt log, terwijl we net behoefte hebben aan soepelheid. De evolutie van de grootte van de bedrijven zal ongetwijfeld van gewest tot gewest verschillen. Wij in Wallonië zullen altijd een grote secundaire sector hebben, maar daar ligt niet noodzakelijk de toekomst. Onze ligging geeft ons de kans om een belangrijke dienstenzone te worden. Dat is trouwens één van de hoofdlijnen van de gewestelijke beleidsverklaring.

HENRI DUPUIS CHANTAL SAMSON

ROBERT COLLIGNON Ik staar mij niet blind op het privé- of het openbare model. Wat mij interesseert, zijn bedrijven die presteren de herkomst van het kapitaal heeft weinig belang.