vlaamse regering: gezakt voor het examen

4,64 op 10. Dat is de score voor de Vlaamse regering, die naar boven komt uit een enquête van Trends. Ook een objectieve analyse bevestigt dat de aftredende Vlaamse ploeg geen goed werk heeft geleverd. Vooral de liberalen hebben gefaald.

Uit de regeringsverklaring van de oorspronkelijke minister-president Patrick Dewael ( VLD) en het regeerprogramma selecteerde de Trends-redactie twintig kernpunten die de Vlaamse regering wou realiseren. Die twintig kernpunten werden geanalyseerd door de gespecialiseerde Trends-journalisten. De resultaten van hun analyse kunt u lezen op de volgende pagina’s. We groepeerden de vragen daarbij per beleidsdomein. Dit is een ‘objectieve’ analyse.

Daaraan koppelden we een subjectieve analyse via een lezersenquête. Daarin vroegen we voor elk van de twintig kernpunten een cijfer op tien mee te geven dat aanduidt in welke mate men vindt dat de Vlaamse regering dit kernpunt gerealiseerd heeft. De enquête werd uitgevoerd bij 5524 mensen, van wie er 2585 antwoordden. Het ondervraagde panel is niet representatief voor de bevolking, maar peilde naar de mening van lezers van Knack en Trends. Het richt zich dus op een doelgroep die veel belang hecht aan politieke en sociaal-economische informatie. 68 % van de ondervraagden waren mannen, meer dan de helft was jonger dan 45 jaar en 70 % heeft een hogere opleiding genoten.

De enquête geeft een onvoldoende aan de Vlaamse regering: de gemiddelde score op de twintig kernpunten bedraagt 4,64 op 10. Amper drie kernpunten krijgen een score boven de vijf: verbeteren van het openbaar vervoer (met 5,8 de hoogste score), bodemsanering, en de uitbouw van de zorgverzekering. De zwakste score gaat naar de werkzaamheidsgraad (3,87). Ook de vermindering van de regelgeving en inkrimping van de kabinetten krijgen een score mee onder de vier. U vindt de score voor elk kernpunt in de analyse op de volgende bladzijden.

We vroegen de respondenten ook naar hun stemgedrag. Wanneer we die informatie kruisen met de resultaten van de kernpunten, dan zien we dat VLD-stemmers het positiefst zijn voor deze regering: op alle twintig kernpunten geven ze de hoogste score, gemiddeld halen ze 5,48. Niet verbazend is dat de oppositiepartijen CD&V en N-VA, met respectievelijk 4,18 en 4,04, de laagste scores geven. De negativisten van het Vlaams Blok zijn verrassend genoeg niet zo negatief: met een score van 4,37 zijn ze de meest optimistische oppositiepartij.

VLD kan programma niet realiseren

De enquêteresultaten stemmen vrij goed overeen met de objectieve analyse die de Trends-redactie maakte. Zo gaf de enquête de hoogste score aan de verbetering van de mobiliteit – een aspect dat ook vrij positief uit onze analyse komt. De Vlaamse Vervoersmaatschappij is erin geslaagd het aantal reizigers van 1999 tot 2003 met 62,3 % te verhogen. Dit heeft wel een pak meer geld gekost en bovendien nam de algemene verkeersdrukte niet af, integendeel.

Het is een fenomeen dat nog wel op meer plaatsen opduikt. Het cultuurbudget, bijvoorbeeld, steeg van 244 miljoen euro in 1999 naar 404 miljoen euro in 2004, maar de cultuurparticipatie ging er lichtjes op achteruit.

Hoewel deze regering door de VLD werd geleid en met Dirk Van Mechelen een van de betere ministers had, kwam het ondernemerschap er veeleer bekaaid van af. De regeringsverklaring van minister-president Patrick Dewael zette zelfs helemaal geen economische prioriteiten. Zijn opvolger Bart Somers gooide het roer om en organiseerde de Ondernemersconferentie, maar veel resultaten mogen daar op korte termijn niet van verwacht worden. Initiatieven als de talentenbank die starters begeleidt in hun zoektocht naar geld, de dienst na advies-cheque, de starterscheque, de vriendenlening en de Arkimedes-regeling zitten – op hun best – nog maar net in de startblokken.

De economische resultaten van deze Vlaamse regering laten zich dan ook negatief lezen. Het aantal startende ondernemingen stijgt wel, maar in een tempo dat ver onder het Europese gemiddelde ligt. Het aantal buitenlandse investeerders daalde, en van de beloofde 150.000 extra jobs werden er slechts 60.000 gerealiseerd.

Uiteraard moeten we ter verdediging van de regering aanhalen dat ze geen vat heeft op een heleboel factoren die invloed hebben op de economische motor. Omdat ze federale materie zijn, bijvoorbeeld, maar vooral omdat de internationale conjunctuur hierin een erg beslissende factor is.

Ook andere liberale stokpaardjes werden niet gerealiseerd: privatiseringen, de inkrimping van de kabinetten, publiek-private samenwerkingen in de sociale huisvesting en de gescheiden financiering in medialand (subsidies voor de VRT en reclamegeld voor de privé-zenders). Enkel op het vlak van administratieve vereenvoudiging werden bescheiden successen geboekt.

Groen! deed het nog niet zo slecht. Op het vlak van de bodemsanering en de uitvoering van de Europese milieunormen haalde de Vlaamse regering relatief goede punten. Verhoogde mobiliteit via meer openbaar vervoer is ook een groen actiepunt.

En de socialisten? Die konden op het vlak van werkgelegenheid de beloofde cijfers niet halen en gaan dus samen met de VLD af als een gieter. Ze beheerden verder het departement van Openbare Werken en zijn dus de architecten van de grote werken die worden uitgevoerd, met de ring rond Antwerpen op kop. Maar daarmee is de kous af. Je zou natuurlijk ook kunnen zeggen dat de socialisten geslaagd zijn in alles waarin de liberalen mislukt zijn.

Guido Muelenaer

Je zou kunnen zeggen

dat de socialisten geslaagd zijn in alles waarin de liberalen mislukt zijn.