Vlaamse cowboy

Een tweede carrière in de prairie. Patrick Bols start op zijn 49ste opnieuw in Colorado, het land van de cowboys. Hij is na jaren dienst bij Janssen Pharmaceutica president van het Amerikaanse PR Pharmaceuticals, een nieuweling in diergeneesmiddelen. Entrepreneur zonder grenzen.

Fort Collins (Colorado), VS.

Tijdens de winter van 1997 trok hij pezig en vief met dr. Bill Lance de Rockies in om bergschapen een radiohalsband om te leggen. Bill Lance ontwikkelt verdovingsmiddelen voor dieren. Op basis van carfentanil worden de grootste dikhuiden in luttele seconden in slaap gewiegd. Dierenvriendschap, onderzoek en productie vloeien samen bij PR Pharmaceuticals in Fort Collins. De stad groeide uit een legerkamp tegen de indianen. Bij de bergen verrijst een geavanceerde fabriek van PR Pharmaceuticals voor een nieuwe toedieningswijze van geneesmiddelen en voeding bij dieren. Fort Collins is sterk in diergeneeskunde en huisvest een Amerikaanse topveeartsenijschool. Het plaatselijke bedrijf Heska, 600 onderzoekers, is een centrum van uitmuntendheid voor hartworm en vlooien bij katten en honden.

De Vlaamse landbouwingenieur

Patrick Bols (49 j.) is president van PR Pharmaceuticals. De PR in de naam staat voor Programmed Release, gecontroleerde vrijstelling (toediening) van geneesmiddelen. Door het raam van zijn hoekkantoor ziet Patrick Bols de sneeuwkappen van de Rocky Mountains. Een contrast met de Kempense dennen en platheid in Beerse bij Janssen Animal Health, waar hij director worldwide business development was.

Patrick Bols begon met polymeertechnologie in bodemversteviging in Azië en werkte bij Eli Lilly in de verkoop, de marketing en de IT-coördinatie, voor hij in 1984 begon bij Janssen Pharmaceutica in de dierfarmacie. Bij Janssen Pharmaceutica leidde Patrick Bols onder meer de afdelingen Noord-Amerika en het Verre Oosten: “Ik heb altijd gedroomd om een jong bedrijf te kunnen starten. Voor mij is het nu of nooit. Mijn vrouw steunt me, zij houdt van wereldburgerschap.”

Makke leeuwen

PR Pharmaceuticals (PRP) is gesticht op 2 maart 1998 door twee bedrijven in de diergeneeskunde: Wildlife Pharmaceuticals en Micrel. Beide worden commerciële afdelingen van PRP. Het kapitaal van PR Pharmaceuticals bedraagt 10,8 miljoen dollar (380 miljoen frank) en werd voor 25% samengebracht door de aandeelhouders van Wildlife Pharmaceuticals en voor 75% door de aandeelhouders van Micrel. First Choice Bank van Fort Collins emitteerde een converteerbare obligatielening van 7,5 miljoen dollar (264 miljoen frank) waarop ook Europeanen intekenden. De 37 aandeelhouders willen in deze fase hun deelname niet laten verwateren door risicokapitaal. Patrick Bols: “Onze kapitaalbehoeften zullen uiteraard stijgen in functie van de groeiende productie- en overnamebehoeften. PR Pharmaceuticals hoopt in 2001 naar de beurs te gaan.” PR Pharmaceuticals is een driepikkel: een nieuwe activiteit in een nieuwe fabriek en twee commerciële dochters die de nieuweling bevruchten en zorgen voor cash. De nieuweling TeraPhase – de merknaam van de gecontroleerde vrijstelling – is het kroonjuweel.

Steve Howe, CEO van PRP, is de stichter van Micrel (omzet 1 miljoen dollar, nettomarge 30%) in Arizona. Steve Howe kent de veewereld, want werd geboren en leefde als kind op een ranch in Wyoming. Hij is financieel zeer onderlegd en onderhoudt de contacten met de bankiers. Micrel was eerst een distributiebedrijf van diergeneesmiddelen, onder meer voor paardenziekten, en ontwikkelde nadien eigen producten. Micrel verkoopt hoofdzakelijk niet-geregistreerde producten, bijvoorbeeld een ontsmettingsmiddel voor runderen in de vorm van bruistabletten en colustrumtabletten voor de verhoging van de menselijke immuniteit, een zogenaamde nutraceutical.

De tweede stut is Wildlife Pharmaceuticals (omzet 2,5 miljoen dollar, nettomarge 40%) van dr. Bill Lance. In 1984 werd hij licentiehouder van Janssen Pharmaceutica voor carfentanil, ‘s werelds sterkste verdovingsmiddel; 5 milligram volstaan om een olifant te doen inslapen. Carfentanil leidt tot artsenij voor dieren in safariparken, zoo’s en voor het wildbeheer. Wildlifes omzet bestaat vooral uit verdovende middelen die ingeschoten worden met pijltjes. Een wild dier kan je niet verdoofd achterlaten in de natuur. Na de verdoving moet ook het wekken gebeuren. Wildlife is de leider op de Noord-Amerikaanse markt en legio kansen bestaan in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Wildlife Pharmaceuticals zit in een niche van 5 à 10 miljoen dollar met goede marges. Een grote farmaceut treedt niet in de markt voor zo’n kleine som. Dr. Lance is een expert in het registreren van medicamenten en onderhoudt prima contacten met de Food & Drugs Administration ( FDA). Wildlife Pharmaceuticals heeft een FDA-goedgekeurd productieproces in Fort Collins voor kleine hoeveelheden en past deze toe in een minifabriek voor batches van 100 à 1000 flesjes.

Gecontroleerde vrijstelling

De productkampioen en chief scientific advisor van PR Pharmaceuticals is Danny Lewis. Hij spendeert zijn wetenschappelijke leven aan het huwelijk van bio-afbreekbare polymeren en geneesmiddelen. De commerciële naam van de vrijstellingswijze van PRP is TeraPhase. Het bedrijf heeft nog geen rechten voor TheraPhase in mensgeneesmiddelen. TheraPhase is een begin en ook aansluitende technologieën kunnen, zo voorspelt Patrick Bols: “Er staat biotechnologie voor de deur met moleculen die duizendmaal groter zijn dan deze in de klassieke, chemische farmacie. We denken aan transdermale toepassingen, wat al gebeurt met pleisters, maar het kan beter. We kunnen ook naar gecontroleerde toediening over een lange tijd – twee à drie jaar – of het tegenovergestelde, ultrakorte toediening.”

Patrick Bols is net terug van een bezoek aan Chicago en Belgische universiteiten; een van zijn prioriteiten is allianties sluiten met academische onderzoekers. Een aantal producten zal ontstaan in samenwerking met andere farmaceuticabedrijven. Patrick Bols: “Wij willen een technologiebedrijf zijn. PRP ontwikkelt producten en daarop worden ze gelicentieerd onder merknaam, zoals Intel bij zijn ingeplante chips de vermelding Inside Intel eist. Zo doen wij het met TeraPhase. De vermelding TeraPhase komt op de verpakkingen. Wij gaan niet in de slag met Johnson & Johnson, Pfizer, Novartis, Hoechst, Glaxo Wellcome, SmithKline Beecham. De chipmaker Intel werkt voor IBM, Compaq, Sun, ICL enzovoort. Wij leveren een beter drug delivery system aan de tier one pharmaceutical companies.”

Diergeneesmiddelen is een wereldmarkt van 16 miljard dollar (563 miljard frank) en rond 15% komt in aanmerking voor gecontroleerde vrijstelling. Mensgeneesmiddelen is een markt van 300 miljard dollar en rond 15% is geschikt voor gecontroleerde vrijstelling. CEO Howe: “Op bio-afbreekbare polymeren is zeer veel gezocht, wij hebben een vondst die werkt en licentieerbaar is. Met onze microbolletjes worden dosissen zeer gelijkmatig gelost in het lichaam. Dus kunnen lagere dosissen en bovendien worden de plasmaspiegels minder opgejaagd. Je bespaart bovendien product en het is veiliger voor mens en dier, want het toepassen van de voorschriften is gemakkelijker. In het geneesproces valt vaak voor dat de toediener geen medicatie of de foute medicatie geeft.”

Het eerste product

van PR Pharmaceuticals is het hormonenpreparaat estradiol benzoaat, een groeibevorderaar. Buiten Europa zijn groeibevorderaars in de veeteelt toegelaten. Het eerste product wordt volledig zelf marktrijp gemaakt, voor de twee volgende wordt samengewerkt met grote diergeneesmiddelenfabrikanten, en nummer vier is opnieuw een eigen creatie. Patrick Bols: “De cashflow en de marktpenetratie van onze technologie blijven zo in evenwicht. Wij willen ons niet verslikken in de aanloopperiode.” Het estradiol benzoaat van PR Pharmaceuticals is een poeder met microbolletjes van 20 tot 100 micron (1 millimeter is 1000 micron). Bio-afbreekbaar polymeer en actieve stof worden gemengd in de bolletjes.

In de diergeneeskunde heeft PRP voorsprong met het eerste kant-en-klare product. Patrick Bols: “Na twaalf tot vijftien maanden moeten we winstgevend zijn.” In de mensgeneeskunde zijn de opstartkosten voor de gecontroleerde vrijgeving hoger en zijn er meer wedijverende systemen, dus ligt de drempel hoger. Patrick Bols: “Wij gokken bovendien niet op één product, maar bouwen een portefeuille op van producten. Als er één product mislukt, hoef je daarom je firma niet op te doeken.” Steve Howe: “Wij nemen een bekend product, uit een bekend toepassingsgebied en voegen daarbij een nieuwe toedieningswijze. Wall Street zullen we niet veroveren na één product, maar onze blockbuster zal opduiken.”

Een PRP-vestiging in België?

PRP houdt Europa, 30% van de dier- en mensgeneesmiddelenmarkt (de VS ook 30%), in de gaten. Het bedrijf heeft al Europees kapitaal en zoekt eventueel meer. In de Europese labs zitten goede producten – ook om die reden worden de contacten onderhouden. Patrick Bols: “Technologie moet je verankeren waar ze ontstaat. Technologieën mislukken bij hun overplanting, stop ze niet in een vreemd kweekbed, ondanks de moderne communicatiemiddelen.” Gedacht wordt aan een PRP-vestiging in Europa en België is daarvoor een belangrijke mogelijkheid, gezien de achtergrond van Patrick Bols: “De Europese en Amerikaanse veeteelt evolueren naar efficiëntere, veiliger en goedkopere producten die het probleem van de correcte toediening oplossen.”

FRANS CROLS