Vitamines of voeding

Zijn vitaminecomplexen wondermiddeltjes tegen plotse aanvallen van vermoeidheid? De wetenschap legt de nodige voorzichtigheid aan de dag. Het is moeilijk zich uit te spreken over de heilzaamheid van polyvitaminepreparaten.

Volgens Dr. Olga Segers, professor in de dieetleer en specialist interne geneeskunde aan het AZ-VUB, kunnen aanvullende vitamines inderdaad soelaas brengen bij ernstige vermoeidheid. “Om onze prestaties en de capaciteit van onze organen te verbeteren, kunnen we echter beter onze levensstijl aanpassen en zorgen dat er beter en meer eten op ons bord komt”, verduidelijkt zij.

Weerstand.

Kan je het lichaam beter bestand maken tegen aanvallen van buitenaf? Maurice Vanhaelen, hoofd van het labo van het Farmacologisch Instituut aan de ULB, heeft een antwoord klaar: “Wie gedurende een twintigtal dagen aanvullende vitamines slikt in de vorm van tabletten, capsules en oplospoeders, bereid volgens diverse formules, kan inderdaad even die illusie opwekken. Tenminste als die persoon te kampen heeft met een voorbijgaande aanval van vermoeidheid of overbelasting. Maar hoe lang kunnen we onszelf bedriegen? Waaraan geven we nu eigenlijk de voorkeur? Een positief effect op korte of op lange termijn?” Piet Deschutter van het farmaceutisch laboratorium Roche in Deinze (een van de grote producenten van vitaminesupplementen) merkt op dat de Belgische overheid de consument nog nooit ondervraagd heeft over dit onderwerp.

Voor of tegen.

Vitamines zijn geen levenselixer, zoveel is zeker. Maar je wil gezond oud worden. Ben je dan best voor of tegen vitaminesupplementen? Een van de belangrijkste oorzaken van de veroudering schuilt in de geleidelijke degeneratie van onze cellen, die worden aangevallen door vrije radicalen afkomstig uit zuurstof. Vitamine C, die wordt aangemaakt – of beter geëxtraheerd – uit het voedsel dat we innemen (fruit en dan vooral citrusvruchten), evenals vitamine E en bètacaroteen kunnen zich verbinden met het niet-gekoppelde elektron van de radicalen en hun nadelige werking tegengaan.

“Onlangs werden 11.200 mensen tussen 67 en 105 jaar oud aan een onderzoek onderworpen. Hieruit bleek dat wie bovengenoemde vitamines regelmatig inneemt, zijn algemene sterfterisico ziet dalen met een factor 1 tot 0,66; het risico op hart- en vaatziekten daalt met een factor 1 tot 0,53,” zegt Jacques Proust van het Laboratorium voor de immunobiologie van de veroudering in Genève. “Er is echter nog nooit aangetoond dat het gebruik van aanvullende vitamines een invloed heeft op de levensduur van de organismen.” De discussie is niet nieuw. Reeds in 1948 was het probleem aan de orde, toen de broers Evan en Wilfred Shute, twee Canadese artsen, een studie publiceerden over het hart en het gebruik van vitamine E. Zij beweerden dat supplementen van deze vitamine weldadig waren voor hartlijders. Twintig jaar lang werd hun stelling systematisch en vurig aangevallen door de American Medical Association ( AMA). In 1997, nadat een Britse studie had uitgewezen dat het risico op een dodelijk hartinfarct afneemt bij hartlijders die vitamine E innemen, riep diezelfde vereniging de vitamine bij wijze van spreken uit tot molecule van het jaar…” De New England Journal of Medicine stelt dat vitamine E het risico op hart- en vaatziekten met 40% doet afnemen. Moeten we dan allemaal supplementen beginnen nemen?

Vitamines als olie.

Gezondheid begint met gevarieerd eten. Voedsel is uw eigen medicijn – heel wat dieetboeken hebben dit aforisme van Hippocrates als motto. De raderen van het precisiemechanisme dat ons lichaam is, moeten af en toe gesmeerd worden om goed te functioneren. Vitamines kunnen een olie zijn. In Frankrijk werd in juni een televisiecampagne opgezet rond dit thema. Het advies: we moeten dagelijks tien verschillende soorten groenten en fruit eten.

“Aanvullende vitamines worden vaak gezien als hulpmiddellen die de voeding overtreffen. Dat kan de bedrieglijke indruk wekken dat je met die wonderpillen een verkeerde voedingswijze kan corrigeren”, aldus Vanhaelen. Olivier Hurstel, directeur van het Centre Français d’Etude et d’Information sur les Vitamines, ontkent dat de voedingsdeskundigen een afwachtende houding aannemen. Hij stelt gewoon vast dat zij “in eerste instantie een gezonde voedingswijze willen promoten”.

régine cerfontaine