Wanneer een regeringsformatie wordt afgerond, duurt het niet lang of Wetstraatjournalisten publiceren een boek waarin ze vertellen hoe de periode tussen de jongste verkiezingen en de eedaflegging is verlopen. Als het boek bulkt van de anekdotes is een goede verkoop verzekerd. Het nadeel van zulke publicaties die snelsnel worden geschreven, is dat er geen aandacht is voor de evoluties op langere termijn.
Het is dan ook goed dat Marc Van de Looverbosch — vooral bekend van de VRT-radio — met De wissel van de macht een periode van meer dan vijftien jaar overspant. Van de Looverbosch start zijn relaas met de politieke cesuur van 1999, toen de CVP voor het eerst in meer dan veertig jaar naar de oppositiebanken werd verwezen. Het boek eindigt met het aantreden van de regering-Michel.
Het boek van Van de Looverbosch is een echte kroniek, maar de VRT-journalist doet meer dan een chronologisch overzicht geven. Hij maakt ook diepgravende analyses over de belangrijke politieke evoluties en keerpunten. Zoals de discussie over het migrantenstemrecht in de VLD die langzaam maar zeker de neergang van de partij inluidde. Of hoe de CD&V er ten tijde van het kartel met de N-VA, en ook daarna, maar niet in slaagde haar radicale communautaire programma tot uitvoering te brengen. Het aanhoudende ‘non’ van cdH-voorzitter Joëlle Milquet leidde tot een zelden geziene radicalisering van de Vlaamse publieke opinie. Ook de ellenlange regeringsvorming van 2010-2011 wordt geanalyseerd. Eigenlijk werd de N-VA van Bart De Wever toen uitgerookt door de PS van Elio Di Rupo.
De rode draad door het boek: de periode tussen 1999 en 2014 was die van een constante politieke herverkaveling. Kartels kwamen en gingen. Nooit eerder in de Belgische geschiedenis wisselden de kiezers sneller van partij. In 2003 was de Open Vld almachtig en de N-VA op sterven na dood. Zeven jaar later was het bijna het tegenovergestelde. Een fenomeen als Lijst Dedecker kon enkel in die woelige jaren een electoraal succes worden. In De wissel van de macht duiken allerlei namen van (ex-)politici op, van wie niemand weet wat ze doen nadat ze de politiek hebben verlaten.
Van de Looverbosch heeft voor zijn boek met sleutelfiguren gesproken. Bij Yves Leterme overheerst berusting. Herman Van Rompuy heeft geen goed woord voor Leterme, die hij als een zwakkeling beschouwt. Volgens de voormalige EU-president is Verhofstadt een leugenaar. Bart De Wever kan zijn aversie voor Bert Anciaux niet verbergen. Oud Vlaams Belang-voorzitter Frank Vanhecke beschuldigt Filip Dewinter ervan in de partijkas te hebben gegraaid. Wijlen Steve Stevaert komt naar voren als kwade genius die in 2001 het ontslag van Vlaams minister Johan Sauwens heeft bewerkstelligd nadat de Volksunie-minister op een feest van ex-Oostfronters aanwezig was geweest.
Marc Van de Looverbosch, De wissel van de macht. Kroniek van een Wetstraatwatcher, Lannoo, 2015, 520 blz., 24,99 euro
ALAIN MOUTON
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier