Via fusie naar de tweede plaats

Partena en HDP smelten samen en vormen voortaan het op een na grootste sociaal secretariaat van het land. De fusie is ingegeven door stijgende ICT-kosten en dalende financiële opbrengsten.

In de markt van de sociaal secretariaten valt regelmatig een overname te melden. De voorbije jaren nam Acerta Cepa over. Marktleider SD Worx haalde Caritas binnen. De fusie van Partena en HDP, die begin dit jaar werd aangekondigd en nu werd afgerond, is in zekere zin een uitzondering te noemen. Het gaat hier niet om een van de negen topspelers die een klein sociaal secretariaat opslorpt (zie Het koppeloton van de sector), maar wel het nummer vier dat samengaat met het nummer zeven. Een integratie van een grote en een middelgrote speler dus. Partena/HDP wordt het op een na grootste sociaal secretariaat van het land.

De topman van een van de concurrenten van de fusiegroep reageert verbaasd: “In de sector is men verwonderd dat uitgerekend die twee groepen samengaan, ook al staat de consolidatie van de sector in de sterren geschreven. Sociaal secretariaten torsen zware ICT-kosten en moeten constant investeren om de payrollsystemen up-to-date te houden. Niet alleen moeten de lonen stipt op tijd betaald worden, alles moet ook volgens de sociale wetgeving verlopen en het doorstorten van de sociale bijdragen aan de socialezekerheidskassen laat geen fouten toe.”

Op zoek naar schaalgrootte

Sociaal secretariaten fungeren als een soort van incassobureau voor de sociale zekerheid. Het wordt voor een aantal kleine spelers steeds moeilijker om die dienstenverlening op eigen houtje te leveren. Daarom zoeken ze samenwerkingsverbanden of worden ze overgenomen. Grote spelers zoeken schaalgrootte en halen met overnames extra loonberekeningen binnen.

“Onze fusie sluit inderdaad voor een belangrijk deel aan bij de noodzaak om schaalvoordelen te creëren”, zegt Alexandre Cleven, topman van Partena en ook van de nieuwe fusiegroep Partena/HDP, die officieel de merknaam Partena zal hanteren omdat die een sterke reputatie heeft in de markt. “Volume wordt in de toekomst cruciaal. Niet omdat we volume willen draaien om het nummer één of twee te worden, wel omdat we ook belangrijke investeringen moeten blijven doen, vooral in ICT. Om die kosten op te vangen, moet je volume draaien en heb je schaalgrootte nodig.”

De groep is in België de op een na grootste payroll-specialist met 385.000 loonberekeningen in een maand. SD Worx blijft marktleider met maandelijks 860.000 loonberekeningen. Met een omzet van meer dan 85,7 miljoen euro is Partena/HDP afgetekend nummer twee. Acerta (77 miljoen) en Securex (58 miljoen euro) volgen op enige afstand. “Ongeveer 200.000 werkgevers zijn bij een sociaal secretariaat aangesloten. Wij hebben hier een marktaandeel van 24 procent. Op basis van het aantal aangesloten werknemers bedraagt het marktaandeel 15 procent”, stelt Michel Halet, financieel directeur van Partena.

Partena en HDP hebben niet alleen dezelfde visie, ze zijn ook complementair in hun klantenportefeuilles en geografisch. “Partena heeft een universalistische portefeuille”, zegt Cleven. “We hebben kmo’s en zeer grote ondernemingen. Met de fusie zijn we nu marktleider in de kmo-sector, waar HDP ook sterk stond. Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat we een partner moesten zoeken die in het middelgrote marktsegment verankerd is. Bovendien hebben we nu in Brussel de helft van de markt in handen en zijn we sterk in Wallonië. Historisch gezien hebben we met Brussel en Wallonië altijd sterke banden gehad. Partena is ontstaan uit de secretariaten van Assubel en De Familie, die in de hoofdstad al sterk stonden. Dankzij HDP kunnen we ons versterken in Vlaanderen en zijn we dus in de drie regio’s een vaste waarde.” HDP ontstond als een afdeling van de fiduciaire Schmitt en werd later een onderdeel van P&V Verzekeringen.

Dalende inkomsten

De top van de twee bedrijven benadrukt dat de fusie niet uit zuiver financiële overwegingen ontstaan is. De sector heeft de voorbije jaren zware klappen gekregen. Sociaal secretariaten halen een belangrijk deel van hun inkomsten uit de financiële opbrengsten van gelden die ze tijdelijk beheren. Want naast het betalen van de lonen behoort ook het doorstorten van de bedrijfsvoorheffing en de socialezekerheidsbijdragen naar de overheid tot hun takenpakket. Het gaat hier al snel over tientallen miljarden per jaar. Die bedragen blijven een tijd op een rekening staan en brengen dus intresten op.

Maar door de daling van de rentevoeten zijn de financiële opbrengsten de voorbije jaren als sneeuw voor de zon gesmolten. In 2006 bedroegen die opbrengsten voor de hele sector 102,3 miljoen euro. In 2007 stegen ze tot bijna 170 miljoen euro om in 2010 ineen te schrompelen tot 70,7 miljoen. De kortetermijnrente bedroeg op een bepaald moment 4 procent, maar nu is dat minder dan 1 procent. Die financiële opbrengsten compenseerden voor de operationele verliezen en lieten de sociaal secretariaten toe break-even te draaien. Maar dat wordt nu almaar moeilijker. Het gros van de sociaal secretariaten maakt verlies. In 2010 leed Partena een bedrijfsverlies van 8,1 miljoen euro, bij HDP ging het om 1,9 miljoen euro. Die negatieve brutobedrijfsresultaten worden gecompenseerd door de financiële inkomsten uit beleggingen. Daardoor haalde HDP Sociaal Secretariaat in 2010 een positief eindresultaat van 618.000 euro. Dat van Partena Sociaal Secretariaat steeg 1.355.000 euro boven nul.

Om financieel weer gezond te worden, moeten de spelers dus ook besparingen doorvoeren. Niet eenvoudig in een sector die constant moet investeren in ICT. Bovendien is besparen op de personeelskosten moeilijk aangezien die twee derde van de uitgaven uitmaken. De sociaal secretariaten moeten hun loonmotor – de software waarop de payrolldiensten stoelen – vernieuwen en ook dat kost geld.

“De fusie komt dan ook op het juiste moment”, zegt Michel Halet. “Partena en HDP delen de kosten van de modernisering van de software.” Cleven vult aan: “We wisten al voor de fusie dat we onze werking efficiënter moesten maken om te besparen. We anticiperen echt wel. Ook op de consolidatiegolf in de sector. Die is nog niet achter de rug.”

Sommige kenners verwachten dat op termijn vier of vijf grote spelers overblijven, die 80 tot 90 procent van de markt zullen domineren. “Ik geloof niet dat alle kleintjes verdwijnen”, zegt Cleven. “Er zullen altijd wel nichespelers zijn. Maar de consolidatiegolf is nog niet voorbij.”

Opletten voor de besparingsregering

Ondertussen hangt een nieuw zwaard van Damocles boven de sector: de federale overheid wil ook besparen op diensten als de uitbetaling van kinderbijslag. Er zou sprake zijn van 5 miljoen euro besparingen die de socialedienstengroepen zelf moeten vinden. Mogelijk beslissen de secretariaten de sociale bijdragen sneller door te storten, wat een goede zaak is voor de staatskas. Spelers als Partena worden in elk geval rechtstreeks geraakt door de besparingsmaatregelen. Partena is ook een kinderbijslagfonds – de fusiegroep haalt daar een omzet van meer dan 17 miljoen euro – en fungeert voorts als ondernemingsloket en sociaal verzekeringsfonds. Partena was al het grootste kinderbijslagfonds van België en verbetert met de fusie zijn positie. Het wordt ook de derde grootste zelfstandigenkas en het vierde grootste ondernemingsloket. De totale omzet van alle diensten bedraagt 250 miljoen euro.

Enkele spelers in de sector wagen zich ondertussen op het terrein van de harde humanresourcesactiviteiten zoals rekrutering en assessments. Daar zijn hogere marges te halen. Partena zoekt die sector bewust niet op. Michel Halet: “Wij helpen onze klanten wel bij het beheer van hun softe human resources, zoals sociale audit en de medische controle van ziekteverzuim.”

ALAIN MOUTON, FOTOGRAFIE LIES WILLAERT

“Dankzij HDP kunnen we ons versterken in Vlaanderen en zijn we dus in de drie regio’s een vaste waarde” Alexandre Cleven (Partena)