Verstikkende relaties

Twee films met sterke vrouwenrollen : in “Welcome to the Dollhouse” speelt Heather Matarazzo een door iedereen gekleineerde tiener, in “Secrets and Lies” woelt actrice Marianne Jean-Baptiste verstikkende familierelaties om.

“Welcome to the Dollhouse” is een grimmige, frisse en bijwijlen uitgelaten zwarte komedie over humaniorastudente Dawn Wiener (overtuigend vertolkt door Heather Matarazzo) die strubbelt met adolescentenproblemen en als lelijk eendje zowel door klasgenootjes als door haar Barbie-achtige jongere zus en haar ouders vernederd en beschimpt wordt. De scherpe kijk van scenarist en cineast Todd Solonz op het familieleven en de tegenslagen van Dawn zijn niet steeds zonder clichés, maar wel raak getypeerd. Solonz bezondigt zich niet aan het voorspelbare Hollywood-einde, waarin de verschoppelinge haar bril afzet en plots een gevoelig en mooi meisje blijkt te zijn dat haar droom om door iedereen graag gezien te worden in vervulling ziet gaan. Het open einde van “Welcome to the Dollhouse” daarentegen toont een ongelukkige Dawn zoals we ze leren kennen hebben in het begin van de film. Ze moet gewoon doorheen haar puberteit, zoals iedereen. De Britse scenarioschrijver en regisseur Mike Leigh keert met “Secrets and Lies”(in Cannes met de Gouden Palm bekroond) resoluut de rug naar het uitzichtloze sarcasme en het donker misantropische uit zijn briljante vorige film, “Naked”. Niet dat ‘Secrets and Lies’ bruist van optimisme. Met zijn rijkelijk uitgetekende personages roept hij weliswaar de sfeer op van “High Hopes” en “Life is Sweet” maar in zijn meesterlijk vertelde ‘Secrets and Lies’ ondergraaft Leigh opnieuw het kleinburgerlijke en de armtierig zelfbeschermende houding van het gezin. Katalysator van deze dramatische komedie is Hortense ( Marianne Jean-Baptiste), een elegante en intelligente zwarte jonge vrouw die na de dood van haar pleegmoeder op zoek gaat naar haar biologische moeder. Dat blijkt Cynthia (een uitstekende Brenda Blethyn) te zijn, een eenvoudige arbeidersvrouw en… blank ! Ze woont samen met haar gefrusteerde dochter Roxanne en onderhoudt een moeilijke relatie met haar broer Maurice, een huwelijksfotograaf. De geforceerde glimlachen op Maurice zijn studioportretten staan in schril contrast met de opgekropte leugens en geheimen die door de komst van Hortense aan de oppervlakte komen. De sterkte van Mike Leighs films en scenario’s komt steeds tot uiting in zijn levendige milieuschetsen waarin hij zijn personages met elkaar confronteert. Daarbij laat zijn indringende mensenkennis en weergave van doorleefde emoties de toeschouwer geen moment onverschillig. “Secrets and Lies” zweeft voortdurend tussen een Bergmaniaans drama en de spitsvondig observerende humor van de beste Woody Allen. Mike Leigh levert slechts om de drie jaar een langspeelfilm af, maar het resultaat is steeds verrukkelijk.

Piet Goethals

Secrets and Lies Meesterlijke vertelling.