VERKOPEN OF NIET?

De Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen ( Gimv) werd vorig jaar genoteerd op de Brusselse beurs. Het Vlaams Gewest deed toen afstand van 30% van zijn aandelen in de Gimv en hield er 70% over. Onder meer in vakbondskringen was men niet erg blij met die stap, maar men legde zich er, noodgedwongen, bij neer. De laatste tijd versterkt echter de tendens bij de Gimv om de banden met het Vlaams Gewest verder te verzwakken. Corporate governance weet u wel. Het management krijgt een autonomere positie ten opzichte van de aandeelhouder. Ook duiken er geruchten op over een mogelijke, verdere afbouw van de participatie van het Vlaams gewest in de Gimv tot 51%. Ontwikkelingen die bij het ACV niet graag gezien zijn. Volgens Luc Cortebeeck, nationaal secretaris van de christelijke vakbond en verantwoordelijk voor de Vlaamse vleugel ervan, is het tijd voor een bezinning.

TRENDS. Wat is volgens u het doel van de Gimv?

LUC CORTEBEECK (ACV). De Vlaamse regering moet nadenken over de toekomst van de Gimv. Wat wil men ermee bereiken? In het laatste jaarverslag van de Gimv staat geschreven dat het Vlaams Gewest veruit de belangrijkste aandeelhouder blijft van de Gimv, maar dat de historische functie van de Gimv als instrument van het overheidsbeleid opgeheven is. Dat vind ik toch verregaand.

Ik wil geen ideologische discussie over staatskapitalisme. Daar gaat het niet over. Er zijn bijna geen instrumenten meer om de economie te sturen. Dat is het gevolg van de Europese regelgeving en het opengooien van de markt. Dat moeten we op zich niet betreuren, in de mate dat er voldoende gewerkt wordt aan een aantal omgevingsfactoren: havenbeleid, mobiliteit, milieu, ruimtelijke ordening, wetenschappelijk onderzoek. Daar moet er veel meer gebeuren. Als we het industrieel en dienstenweefsel van Vlaanderen bekijken, dan ontbreekt er iets. We hebben nood aan het doorgroeien van familiale ondernemingen. De holdings en investeringsmaatschappijen die er nu zijn, doen dat te weinig. Ze werken ook te weinig op de lange termijn. Daarin heeft de Gimv een goede rol gespeeld en die moet ze kunnen blijven spelen. Voorbeelden zijn er genoeg: biotechnologie, Lernout & Hauspie, Telenet, Kinepolis, de baggersector. Qua wetenschappelijk onderzoek gebeurt er veel, maar de vraag is, hoe die ontwikkelingen vertaald worden in de bedrijfswereld. Vaak zijn er bedrijven die ontstaan zonder product, enkel met een goed idee. Willen we in de toekomst met Vlaanderen vooruitgaan, dan moet de Gimv aan dat soort bedrijven kansen blijven geven.

De Gimv werd in het verleden ook gebruikt als een instrument voor de verankering van Vlaamse bedrijven.

We mogen dat niet eng bekijken. De wereld is opengegooid. We mogen niet rondlopen met ooglappen op. We leven in een geglobaliseerde economie en daar hebben we geen problemen mee. Vlaanderen doet het trouwens vrij goed, wat het aantrekken van buitenlandse investeringen betreft. Maar we mogen toch ook niet te afhankelijk zijn van wat er zich “bij toeval” aandient. We moeten ervoor zorgen dat we toegevoegde waarde kunnen leveren bij zaken die van hieruit gebeuren. De Gimv kan daar een rol in spelen.

Moet het Vlaams Gewest zijn 70% in de Gimv aanhouden of niet?

Ofwel is de Gimv nog een instrument dat toegevoegde waarde kan opleveren en dan moeten we de verhouding houden zoals nu. Ofwel is ze geen instrument meer en dan moet men logisch zijn en verkopen. Wij vinden dat het een instrument moet blijven. Sommigen denken aan een verhouding 51-49, maar dat is onnodig en zelfs gevaarlijk. Want als men dan later een kapitaalverhoging moet doen, is het Vlaams Gewest verplicht te volgen of het is zijn meerderheid kwijt.

U zegt eigenlijk dat de corporate-governancediscussie als alibi gebruikt wordt om het Vlaams Gewest aan de kant te schuiven.

Ja, ik vrees van wel. Men gebruikt die soms wat modieuze term om volledig los te komen van die historische functie. Het management moet natuurlijk vrijheid hebben, maar het moet ook weten wie de meerderheidsaandeelhouder is. De Vlaamse regering moet niet financiering per financiering tussenbeide komen, zeker niet. Maar ze moet toch een lijn uitzetten.

Men zegt dat de overheid nog over een vehikel, de Participatiemaatschappij Vlaanderen, beschikt om initiatieven te nemen. Maar die maatschappij staat los van de Gimv en zo verliezen we de knowhow die gedurende jaren bij de Gimv is opgebouwd.

Is die evolutie niet het logische gevolg van de beursgang? De Gimv wordt een volledig marktinstrument. Als je als overheid dan toch weer meer inbreng wil, dreig je dan niet het beleggersvertrouwen te breken?

Neen, men moet een goed evenwicht kunnen vinden. De Gimv moet marktconform werken, maar moet meer aandacht hebben voor de lange termijn. Sommige beleggers appreciëren dat toch ook. De Vlaamse regering moet niet meer doen dan een beleidslijn uitzetten. Aanduiden wat de grote categorieën zijn waar de Gimv in actief moet zijn.

Gebeurt dit nu al niet?

Ja, maar ik voel aan dat men daar in de Vlaamse regering te weinig over nadenkt. En in de Gimv bestaan tendensen om dat pad te verlaten.

Dat referentiekader dat de Vlaamse regering zou voorschrijven, is toch wel erg algemeen. Is het sop eigenlijk nog wel de kool waard? Is, met zo’n beperkte functie, de Gimv wel een economisch instrument?

De Gimv blijft voor ons altijd een aanvullend instrument, we kennen de waarde, maar ook de beperktheid. Maar toch heeft de Gimv haar toegevoegde waarde bewezen. Ze doet een aantal dingen die de markt niet doet. Laten we dit hefboompje niet uit handen geven.

Ja, maar waarom doet de markt die dingen niet? Misschien omdat er niet voldoende rendement mee te halen is. Kan de Gimv als beursgenoteerd bedrijf verplicht worden minder rendement te halen?

Neen, rendement is en blijft belangrijk. De Gimv kan dat blijven verzekeren, ze heeft dat in het verleden ook gedaan door het evenwicht in de participaties die ze neemt. En rendement kan ook op lange termijn.

Straks moet er een nieuwe topman voor de Gimv komen. Welke rol moet de overheid daarin spelen?

De personen die er zullen komen, moeten zich aligneren op de visie van de hoofdaandeelhouder. Maar het moeten mensen zijn die als manager het geheel kunnen runnen. Wij als vakbond mengen ons daar niet in.

GUIDO MUELENAER