In Iran protesteren vrouwen tegen de strenge kledingvoorschriften die de mollahs opleggen. Hun protest is een reactie op de dood van een jonge vrouw die door de religieuze politie hardhandig werd aangepakt omdat ze haar hoofddoek niet correct droeg. De onlusten in Iran zouden bovendien ingegeven zijn door de sterk gestegen voedselprijzen en de inflatie die 50 procent nadert.
De gebeurtenissen in de Islamitische Republiek moeten een aha-erlebnis zijn voor de voormalige VRT-journalist Dirk Tieleman, die het land verschillende keren bezocht, vaak in periodes van religieuze en economische spanningen. Zijn reizen komen uitgebreid aan bod in zijn boek Waarom we niets van de Oriënt begrijpen – en waarom we dat wel zouden moeten doen. Hij zag het land meer dan één keer transformeren: van een arm land in 1969 tot het verdeelde, maar dankzij de olie-inkomsten rijke Iran van de sjah in 1979.
Weinigen zagen de Iraanse revolutie, aangevuurd door het deel van de bevolking dat verstoken bleef van die rijkdom, niet aankomen. De religieuze leider ayatollah Khomeini kon aanvankelijk op westerse steun rekenen, want men was de dictatoriale sjah moe. Maar zoals bij elke revolutie namen de radicalen snel de overhand. Iran werd een theocratie en profileerde zich internationaal als vijand van het Westen. Ook Tieleman werd als journalist gewantrouwd, zelfs na zijn pensioen. Tijdens een bezoek in 2016 werd hij op de luchthaven van Teheran gearresteerd en naar huis gestuurd.
In zijn boek legt hij uit dat de houding van het Westen ten opzichte van Iran geen unicum is in de recente geschiedenis. Vaak steunt men revoluties om daarna tot het besef te komen dat de verkeerde kaart werd getrokken. Dat was niet anders na de Arabische Lente van goed tien jaar geleden. De Verenigde Staten en de Europese Unie hoopten dat dictators als Moebarak (Egypte) en Assad (Syrië) snel zouden worden vervangen door een democratisch regime naar westers model. Het resultaat was in Egypte nog altijd een dictatuur met president Al-Sisi. In Syrië zit Assad met Russische steun in het zadel. Het alternatief was wellicht een theocratie zoals in Saudi-Arabië.
Het is de rode draad in het boek van Tieleman: we kijken te veel met een westerse bril naar de rest van de wereld en maken daardoor strategische fouten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier