Verdeel en beheers

Het Europese verdeelcentrum van elektronicadistributeur Avnet in Tongeren komt stilaan op toeren. Eén miljard frank werd er geïnvesteerd. Maar wat doet die multinational uit Phoenix nu precies? En hoe zit zijn business case ineen? Een verkenning.

Phoenix (VS).

Eerst moeten we een antistatische stofjas en speciale hiel- straps aan. Pas dan wil Don Frohock ons gidsen doorheen ‘zijn’ mega-warehouse (40.000 m², 100.000 stock keeping units) in Chandler, nabij Phoenix, Arizona. Frohock is vice-president warehouse operations bij Avnet, de Amerikaanse multinational die wereldwijd elektronische componenten en computeronderdelen van enkele honderden producenten (genre Motorola, Intel, Philips, Infineon, Texas Instruments…) distribueert naar meer dan honderdduizend klanten, waarvan Cisco de grootste is. Daar zitten heel wat gesofistikeerde en dure spullen tussen. “Op een enkel pallet ligt soms voor 10 miljoen dollar aan ‘productjes’,” vertelt Frohock. “Hypergevoelig materiaal vaak, dat bij onzorgvuldige manipulatie meteen maar nul dollar meer waard is. Statische elektriciteit is daarbij vijand nummer één.” En dus zijn in heel het distributiecentrum alle rekken en vloeren volledig geaard, liggen er speciale matten aan alle werkstations, en draagt iedereen er de voorgeschreven vestimentaire accessoires.

Chandler is het centrale Noord-Amerikaanse warehouse voor de Electronics Marketing Group(EMG), de business unit die zich bezighoudt met de distributie van elektronische componenten zoals halfgeleiders, connectoren, dioden, radio frequency-producten… EMG is goed voor meer dan driekwart van de omzet van Avnet, die in 1999 6,35 miljard dollar bedroeg, met een nettowinst van 110 miljoen dollar. Naast Chandler heeft Avnet EMG nog twee andere mega-warehouses in de wereld: Singapore is de draaischijf in Azië, en Tongeren vervult sinds kort die strategische rol voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

De tweede business unit van Avnet, Computer Marketing Group (CMG) verdeelt (grotere) computeronderdelen en -systemen, en is daarmee goed voor 20% van de omzet. Ook CMG is in ons land aanwezig, met een kleiner distributiecentrum waar zo’n 20 man werkt in Wauthier-Braine.

“EMG en CMG werken bijna volledig onafhankelijk van elkaar,” zegt Don Frohock. “Dat kan vreemd lijken voor een buitenstaander, maar het soort producten dat ze verhandelen is verschillend, stelt heel andere eisen qua logistiek, wordt langs andere kanalen en bij andere klanten afgezet, en vraagt om andere toegevoegde diensten. Vandaar.” De klanten van EMG zijn in hoofdzaak de OEM’s ofte original equipment manufacturers (zoals producenten van gsm’s, tv- en audiotoestellen), de militaire industrie, de auto- en vliegtuigfabrikanten… CMG daarentegen heeft eerder eindgebruikers (bedrijven) en value added resellers van computersystemen als klant.

Het was Charles Avnet die in 1921 de basis legde van wat inmiddels tot een Fortune-500 company is uitgegroeid. Hij begon toen in New York een winkeltje van radio-onderdelen. Dat groeide in de volgende decennia, onder zijn zonen Robert en Lester, uit tot een gerespecteerde distributeur van elektromechanische componenten, transistoren, antennes. Toch bleven distributeurs zoals zij al die jaren een eerder ‘marginale’ rol spelen; het merendeel van hun klanten waren particulieren, hobbyisten, kleine ateliers. Pas vanaf de jaren zestig begonnen ze stilaan een meer strategische plaats te verwerven in de industriële supply chain. Don Frohock vertelt ter illustratie graag hoe Avnet rond 1970 de producten van het toen nog piepjonge Intel – vandaag ‘s werelds grootste chipproducent – veel sneller en in een veel bredere markt wist te doen accepteren dan een onbekend firmaatje als Intel dat op eigen houtje zonder distributieovereenkomst had kunnen doen.

De volgende decennia wist Avnet zich mede door acquisities op te werken tot een van de grootste distributeurs in Noord-Amerika (de oversteek naar Europa en Azië begon pas vanaf 1990). Wat de groei ook aanwakkerde, was dat meer en meer fabrikanten zich op hun kernactiviteit wilden concentreren, en de logistiek gingen uitbesteden. De handel met en de service naar hun grootste accounts willen ze nog wel zelf, rechtstreeks doen. Maar voor wat daaronder zit – die honderden of duizenden klanten die veel kleinere aantallen afnemen – wordt de logistiek enorm complex. En dat laten ze liever over aan een gespecialiseerde intermediair als Avnet of diens grote concurrent Arrow Electronics (eveneens uit de VS), die met een omzet van meer dan 9 miljard dollar in 1999 de wereldwijde nummer één is. Al komt Avnet met een aantal overnames (waaronder SEI in Europa) in de jonste twaalf maanden zeer dicht in de buurt. Het is duidelijk dat ook deze gespecialiseerde sector niet aan consolidering ontsnapt: immers, voor de globaliserende suppliers is het uiteraard handiger als hun distributie wereldwijd door een enkele speler verzekerd wordt.

Een andere trend

die zich de jongste zes, zeven jaren manifesteert ,is dat de distributeurs zich meer en meer op value added services(VAS) gaan toespitsen. Zoals just in time levering, integral material services, voorraadplanning en -beheer óp de productiesite van de klant, maar ook het programmeren van chips voor specifieke toepassingen – bijvoorbeeld het aansturen van ruitenwissers -, assemblage van computeronderdelen, en klantspecifieke toerusting van computers (software installeren etcetera). “Op de verkoop van halfgeleiders – wat zo’n 75% van de business van EMG uitmaakt – zijn de marges erg smal. Daarom stappen we graag in diensten met toegevoegde waarde,” zegt Don Frohock. “Daarin groeien we nu gemiddeld met zo’n 30% per jaar. Qua omzet staan VAS al voor 1,3 miljard dollar.”

“Ook wij hebben hier een afdeling VAS, waar we onder meer chips programmeren op maat van onze klant Ericsson,” vertelt Guido Opdenakker, die in Tongeren als warehouse manager de zaken leidt. Het 13.500 vierkante meter grote distributiecentrum waar een vijf kilometer lange conveyor doorheen slingert, is state of the art. Het gebouw en de logistieke uitrusting ervan – ook hier is alles geaard en antistatisch – slorpten 600 miljoen frank op, hard- en software nog eens 400 miljoen. Alle picking, packing & shipping wordt volstrekt papierloos aangestuurd, dankzij radio frequency die de instructies naar de handheld van de operators doorstuurt, en scanning. De orderpickers krijgen zelfs hun ‘kortste pad’ automatisch aangewezen.

Op dit moment werken er zo’n 170 mensen (waarvan driekwart vrouwen, omdat die voorzichtiger en secuurder zijn). En het Tongerse DC is nog in volle ‘ontwikkeling’: de zes lokale DC’s die EMG totnogtoe in Europa telde, sturen geleidelijk aan hun hele voorraad naar Limburg, en sluiten nadien hun deuren. “Braunschweig, München en Parijs zijn al overgeheveld, zodat we nu ongeveer op de helft van ons uiteindelijke totale volume zitten. We verwerken momenteel 2000 à 2500 outbound orderlijnen per dag,” zegt Opdenakker. Tegen eind juli moeten ook het Italiaanse, Britse en Zweedse DC ‘transiteren’.

Centralisatie en het overstappen naar één gemeenschappelijk SAP-platform waren noodzakelijk. “De groei van Avnet op ons continent in het voorbije decennium – tot 1,4 miljard euro omzet in 1999 en wellicht 2 miljard euro in 2000 – was grotendeels op overnames gestoeld. Daardoor zaten we met uiteenlopende systemen en software te werken: inefficiënt, dus. Bovendien moesten op die zes verschillende plekken ook telkens buffervoorraden worden aangehouden van het hele gamma. Nogmaals: inefficiënt.” Het centraliseren werpt al zijn vruchten af: in maart draaide EMG Europa voor het eerst sinds vele jaren met een positieve bottom line, vertelt Opdenakker.

De mindere gang

van zaken over de voorbije jaren hing tevens samen met een overcapaciteit in de halfgeleidersector vanaf 1996. “Die had vanaf 1997 een impact op de resultaten van de distributeurs,” zegt Don Frohock. “In het verleden duurde zo’n downcycle doorgaans maar een jaar. Ditmaal heeft die veel langer aangesleept. Pas in 1999 raakte de overcapaciteit uitgegomd.” De beurskoers van Avnet op de New York Stock Exchange (NYSE) is sedertdien dan ook aan een remonte bezig (zie grafiek). De overnamehonger van Avnet in Europa maakt dat in Tongeren de uitbreiding van twee naar drie niveaus van legbordenstellingen ( shelves), die oorspronkelijk gepland was tegen 2004, nu reeds nodig is en wordt doorgevoerd.

70.000 items worden er gestockeerd, en elk product zit dan nog eens over twee of drie verschillende ‘hokjes’ verspreid afhankelijk van de datum. Drie niveaus van telkens 60.000 ‘locaties’ volstaan al niet meer om de voorziene groei op te vangen. “We gaan meer scheidingswandjes installeren, om 280.000 locaties te hebben,” geeft Opdenakker nog mee. Wij gaan er wat van duizelen. Hij hoegenaamd niet.

raf pauwels