Vennootschapsbelasting naar 15 %? Kán probleemloos!

Tariefverlagingen en compensaties voor fiscale maatregelen leveren de schatkist méér geld op dan ze kosten. Een studie toont ook de vele heilzame effecten aan van een nieuwe, drastische verlaging van de vennootschapsbelasting in België. Durft Verhofstadt dit aan?

Een tariefverlaging in de vennootschapsbelasting naar 15 % kost de schatkist op termijn geen cent.” Dat besluit Geert Janssens van Metena, de denktank van het Verbond van Kristelijke Werkgevers (VKW), op basis van gegevens uit een studie van professor Economie Hylke Vandenbussche (KU Leuven). Twee weken geleden gooide Leonard Schrank, topman van financiëledienstenconcern Swift, de knuppel in het hoenderhok. Volgens de voorzitter van de Amerikaanse Kamer van Koophandel (Amcham) zakte België op het vlak van de investeringen uit de Verenigde Staten op acht jaar tijd van de vijfde naar de tiende plaats in de Europese Unie van de vijftien oude lidstaten. Schrank wijt die achteruitgang aan de onzalige combinatie van hoge belastingtarieven en forse socialezekerheidsbijdragen. Daarom stelde hij een schoktherapie naar Iers voorbeeld voor: een aanslagvoet van 15 % op de bedrijfswinst.

Interessante suggestie of onzinnige droom? Dat wilde Metena wel eens weten en het vroeg de KU Leuven om de gevolgen van dat voorstel te berekenen. Professor Hylke Vandenbussche: “In één klap zou België tot de topvijf van de Europese Unie behoren. De tariefdaling levert tussen 70.000 en 120.000 jobs op. Aangezien we in onze analyse enkel gebruikmaken van gegevens van de grote bedrijven, is dat zelfs een onderschatting. We hielden evenmin rekening met de mogelijke investeringen van nieuwe ondernemingen, die zich als gevolg van het fiscale voordeel in ons land zouden vestigen. Toch vind ik een tariefverlaging naar 15 % te ver gaan, aangezien België nog altijd voldoende troeven heeft om de bedrijven meer te belasten dan de nieuwe lidstaten, zonder aan aantrekkelijkheid te verliezen.”

Terugverdieneffect

Vraag is ook of zo’n tariefverlaging niet te diep in de overheidsportefeuille snijdt. Geert Janssens: “Een daling van 34 % naar 15 % levert naar schatting de helft minder inkomsten uit de vennootschapsbelasting op, goed voor 4,5 miljard euro. Maar de maatregel creëert ook werkgelegenheid. Laat ons uitgaan van 100.000 arbeidsplaatsen, die gemiddeld 22.000 euro belastingen en sociale bijdragen opleveren. Dat is 2,2 miljard euro. Tel daar de besparing in de werkloosheidsuitkeringen van ten minste 10.000 euro per persoon bij. Dat levert dus 3,2 miljard euro op.”

Mooi, maar daarmee is het gat van de 4,5 miljard euro niet gedicht. Professor Vandenbussche merkt op dat een 10 % hogere aanslagvoet tot 3,6 % minder gerapporteerde winst vóór belasting leidt. Legt Janssens uit: “Voor een halvering van het tarief kunnen we dus uitgaan van een stijging van de gerapporteerde winst met ten minste 18 %. Dat betekent dat een aanslagvoet van 15 % zeker 0,8 miljard euro méér zal opleveren. Tel dat bij de 3,2 miljard en we hebben een terugverdieneffect van 4 miljard euro. Dat is een voorzichtige berekening. We zijn ervan overtuigd dat de economische groei als gevolg van de tariefverlaging het resterende saldo van 500 miljoen euro makkelijk oplevert.”

Pas op voor compensaties

Ook opmerkelijk: de cijfers van de Nationale Bank tonen aan dat de jongste tariefverlaging van 40 % naar 34 % in 2003 geen terugval in de vennootschapsbelasting veroorzaakte. In 2004 stegen de fiscale ontvangsten met meer dan 17 % tot 9,6 miljard euro. De huidige economische stagnatie ten spijt, namen de voorafbetalingen in april 2005 met bijna 10 % toe tot 4,3 miljard euro. Boeken de bedrijven dan zoveel meer winst?

Jean Baeten, fiscaal adviseur van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), kijkt verrast op. Toch heeft hij een verklaring: “In de eerste plaats speelt de economische groei van 2,9 % een belangrijke rol.” En ook hij stipt de tariefverlaging aan: “U mag de terugverdieneffecten van de tariefverlaging in de vennootschapsbelasting – een vermindering van 40,17 % naar 33,99 % vanaf aanslagjaar 2004 – niet vergeten.” In één adem wijst hij op de andere kant van de medaille: de compensaties: “Die compenserende maatregelen brengen veel meer op dan begroot. Zo kost de afschaffing van de aftrekbaarheid van de milieuheffingen de bedrijven een aardige duit.” Bovendien betalen bepaalde sectoren nu méér belastingen: “Naar schatting moeten de verzekeraars jaarlijks 100 miljoen euro meer afdragen.”

Belastingaftrek voor risicokapitaal

De werkgeversorganisatie waarschuwt dan ook voor nieuwe broekzak-vestzakoperaties van de regering. Zo keurde de ministerraad vorige vrijdag, 29 april 2005, het wetsontwerp over de belastingaftrek voor risicokapitaal (ook gekend als notionele interest) goed. Jean Baeten: “Eindelijk komt er een eind aan de discriminatie van financiering met eigen vermogen. In ruil beperkt de overheid de vrijstelling van de meerwaarden tot het nettobedrag (exclusief alle kosten van de operatie). Die maatregel alleen al zal meer dan 300 miljoen euro opleveren. Daarnaast wordt de investeringsaftrek van 3 % voor KMO’s bevroren. Grote ondernemingen genieten al een tijdje niet meer van dat voordeel. De regering schaft ook het inbrengrecht van 0,5 % op kapitaalverhogingen af.”

Het VBO is er wel van overtuigd dat de nieuwe belastingaftrek voor risicokapitaal onze internationale concurrentiepositie gevoelig zal versterken. “De maatregel bevordert vooral KMO’s,” bevestigt Baeten. “In de eerste plaats krijgen zij een extra verhoging van 0,5 %. Bovendien behouden ze de vrije keuze tussen de klassieke investeringsreserve en de notionele interest. In tegenstelling tot de oude maatregel, mogen ze dat laatste voordeel zeven jaar overdragen in de tijd.”

“Uiteindelijk zijn maatregelen om de fiscale druk op vennootschappen te verminderen geen geschenken voor de ondernemingen, maar dé wissel op duurzame werkgelegenheid en financiering van het sociale-zekerheidsstelsel,” besluit Johan Van Overtveldt, directeur Metena: “Zo versterken winstreserveringen het eigen vermogen van de bedrijven, wat tot financieel stabielere bedrijven leidt. Ten tweede verhogen betere winstcijfers het investeringspotentieel van bedrijven. Ten derde verbetert een lagere winstbelasting de rendabiliteit van individuele investeringen.” Eric Pompen

Eric Pompen

“Een verlaging van de vennootschapsbelasting naar 15 % levert tussen 70.000 en 120.000 jobs op.”