Venetiaanse luister

Ten toon in Brussel: veertig werken van Venetiaanse schilders uit de XVIIde en XVIIIde eeuw, uit de reserves van de Hermitage in Sint-Petersburg.

“We zijn echt rijk aan Venetiaanse school,” zo vatte in 1864 de Italiaanse architect Giacomo Quarenghi samen welke plaats voorbehouden was aan de schilders uit de Dogenstad in het privé-museum van de Russische tsaren. Het Hermitagepaleis werd gebouwd in opdracht van Catharina de Grote, keizerin Catharina II. In de loop van de eeuwen was het gebouw voorbestemd om de reputatie van Sint-Petersburg, als culturele hoofdstad van Rusland en van heel de oosterse wereld, glans bij te zetten. Voor Catharina de Grote was er niets te duur of te mooi. Ze ontbood de schranderste geesten van de Verlichting bij zich en stelde Diderot zelfs voor zijn ‘Encyclopédie’ uit te geven in Rusland, eerder dan in Parijs. Onder haar bewind werden schilders, beeldhouwers, architecten en landschapontwerpers uitgenodigd om de rivale van Moskou te verfraaien. De gezanten van Catharina doorkruisten Duitsland, Nederland, Frankrijk, maar ook Italië. Daardoor bevatten de zowat 1000 zalen van de Hermitage vandaag prestigieuze verzamelingen van Franse schilders (Poussin, Greuze, Chardin), maar ook van Venetiaanse kunstenaars. Maar, zoals men zich kan voorstellen, hebben de bolsjewistische revolutionairen zich ingespannen om al dat moois aan het oog te onttrekken. Toch hebben ze tegelijk de collecties nog uitgebreid met goederen die ze bij de Russische adel in beslag namen.

Het cultureel centrum Artmedia in Brussel nodigt ons uit om een ongewone historische en culturele reis te maken en in Brussel de werken te aanschouwen van Liberi, Ricci, Guardi, Tiepolo, Canaletto, Bellotto en anderen. De gouden periode van de Venetiaanse schilderkunst omspande twee eeuwen, waarin de relaties tussen de Serenissima en Sint-Petersburg een hoogtepunt bereikten.

De veertig getoonde werken, slechts een fractie van de enorme collectie van de Hermitage, vormen op zich toch al een indrukwekkend ensemble. We kunnen onder meer de “Diana en Callisto” gaan bewonderen, een monumentaal schilderij van Pietro Liberi dat reeds ten tijde van de tsarina werd aangekocht. Twee werken van Canaletto met hun gouden tinten zo typisch voor het “vedutismo”, de minutieuze manier om landschappen en marines af te beelden, een zeldzaam werk van Guardi, duister en mysterieus, een “Sterrenkundeles” van Giuseppe Angeli, en nog veel meer.

‘Meesterwerken uit de Hermitage’ bij Artmedia, Defacqzstraat 14, 1000 Brussel. Tot 17 januari, dagelijks van 10 tot 18 uur. Gesloten op maandag. Tel.: 02/544.08.33

Alain Delaunois