De voedingsgroep Vandemoortele en het grafisch bedrijf Groep Joos zijn de winnaars van de Best Board Award 2006. Volgens juryvoorzitter Paul Buysse en het Belgian Governance Institute beschikken ze over de beste raad van bestuur.
eXtra informatie op www.trends.be
Op de website vindt u informatie over de vorige winnaar van de Best Board Award.
Ze waren al bezig met corporate governance nog vóór er sprake was van een code-Buysse. En ze slagen erin om uitstekende externe bestuurders aan te trekken. Vandemoortele en Groep Joos zijn twee niet-beursgenoteerde bedrijven die voortaan ook als benchmark kunnen dienen voor de samenstelling en werking van uw raad van bestuur.
Wie zetelt er in een bestuursraad? En in welke mate zijn er personen met een operationele functie vertegenwoordigd? Hoe worden de beslissingen binnen de raad van bestuur genomen? Leidt dat beslissingsproces in een familiebedrijf tot spanningen tussen enerzijds de familieleden en anderzijds de externe bestuurders? Het zijn maar een paar vragen waarop de jury van de Best Board Award 2006 een antwoord wilde krijgen. Op de volgende bladzijden vindt u van de winnaars en genomineerden een profiel.
Dit jaar werden twee Best Board Awards uitgereikt: een voor grote, niet-beursgenoteerde bedrijven; een andere voor kmo’s.
Winnaar bij de kmo’s: Groep Joos
Bij de kmo’s ging Groep Joos met de hoogste onderscheiding lopen. Deze drukkerijgroep (of beter: een bedrijf dat totaaloplossingen biedt voor grafische projecten) uit Turnhout (omzet: 41 miljoen euro; meer dan 250 werknemers) kende de voorbije jaren hoogtes en laagtes. Absoluut dieptepunt was 1991, toen een brand het bedrijf verwoestte.
Daarna besloten huidig chief executive officer (CEO) Alex Joos en zijn broer Yves om het bedrijf opnieuw op te bouwen. Ze volgden hun vader Wim op, die nu nog altijd voorzitter is. Wim Joos, 72, zal die functie blijven vervullen tot op zijn 75ste.
In 1999 zag een externe raad van bestuur het levenslicht. Tegelijk vond een professionalisering van het management plaats. Tom Baelden, researcher bij het Belgian Governance Institute (BGI) en jurylid: “Nog vóór de verschijning van de eerste governanceaanbevelingen in België stelde Groep Joos al in 1995 een raad van advies samen met externe personen.” De jury, onder het voorzitterschap van baron Paul Buysse, apprecieerde ook de sterke governance van de familie: die neemt heel wat initiatieven (zoals de oprichting van een Stichting Administratiekantoor, een familieforum…) om de niet-actieve aandeelhouders en de volgende generatie bij de onderneming te betrekken.
De raad telt zes leden, van wie er drie de aandeelhouders vertegenwoordigen. De externe bestuurders komen onder meer uit de academische wereld: Hans Crijns doceert aan de Vlerick Leuven Gent Management School en Koen Debackere is professor Technologie en Innovatiemanagement aan de KU Leuven. Daarnaast zetelt ook André Lison in de raad van bestuur. Alex Joos: “Lison komt uit de papiersector en is een vertrouwenspersoon van de familie. Het is een vroegere leverancier die onze branche en het bedrijf goed kent. Vaak is het confronterend als je met zo’n mensen aan tafel zit.” Zo moest Joos beslissen om aan budgettering te doen. “We werden ertoe verplicht,” legt Alex Joos uit. “Maar dat is niet eenvoudig in een bedrijf dat de voorbije tien jaar uitzonderlijk sterke groeicijfers heeft neergezet.” Het grafisch bedrijf heeft geen formele criteria vastgelegd waaraan kandidaat-bestuurders moeten voldoen. De familie Joos ziet de raad van bestuur in eerste instantie als een strategisch beslissingsorgaan. Hij bepaalt de richting die de onderneming moet inslaan, controleert het management, keurt plannen en budgetten goed en stelt ook de vergoedingen van het management vast. Hoe de middelen dan concreet worden gealloceerd, is eerder de taak van het management. De raad van bestuur houdt zich maar voor 25 % bezig met operationele taken.
Winnaar bij de grote bedrijven: Vandemoortele Group
Vandemoortele is een begrip in België, maar toch hangt er rond het voedingsbedrijf (omzet 2005: 857 miljoen euro) nog altijd een waas van geheimzinnigheid. De top van de onderneming (een 100 % familiebedrijf) treedt amper op de voorgrond. De aandeelhouders doen dat evenmin. De enige, min of meer zichtbare figuur is Jean Vandemoortele (47), die het directiecomité voorzit.
De groep mag dan al uiterst discreet zijn – Jean Vandemoortele gaf vorig jaar voor het eerst een interview, een novum in de meer dan honderdjarige geschiedenis van het bedrijf – qua corporate governance kan ze wel degelijk als voorbeeld gelden. Voorzitter Karel Boone: “Nog voor het invoeren van corporategovernanceregels hielden we ons al met deugdelijk bestuur bezig.”
“De onderneming benadert qua corporate governance bijna de perfectie,” lezen we in het juryverslag. “In dat opzicht kan Vandemoortele de vergelijking met heel wat beursgenoteerde bedrijven doorstaan.
Het management is georganiseerd in een wettelijk en collegiaal directiecomité en de facto heeft Vandemoortele een duaal bestuursmodel, waarbij alle leden van de raad van bestuur niet-uitvoerend zijn. De bestuursraad van Vandemoortele bestaat uit vier onafhankelijke bestuurders en vier leden van de familie. Die laatsten vertegenwoordigen de diverse familietakken, maar zijn niet-uitvoerend. Jean Vandemoortele zetelt dus niet in de raad van bestuur en de familie kiest er bewust voor om geen dominante invloed uit te oefenen op de besluitvorming.
De externe bestuurders – evenmin uitvoerend – zijn ronkende namen: voorzitter Karel Boone (Lotus Bakeries), Philippe Haspeslagh (Insead), Luc Missorten (ex-CFO van InBev) en Philippe Van der Putten (Proximus). In zowel het auditcomité als het benoemings- en remuneratiecomité zijn twee van de drie leden onafhankelijke bestuurders, onder meer de voorzitter van het comité.
De bestuurders werden echter niet zomaar op basis van hun ‘interessant cv’ bij Vandemoortele binnengehaald. Er ging heel wat voorbereidend werk aan vooraf, beklemtoont Karel Boone. Er werd zelfs een selectiebureau ingeschakeld. “We hebben een volledige evaluatie gemaakt van de raad van bestuur en hebben alle kandidaat-leden gezien. Op basis daarvan heb ik een evaluatierapport gepresenteerd aan de raad van bestuur. Er is geen sprake van een tweespalt tussen enerzijds de familie en anderzijds de bestuurders. Integendeel, de familiale aandeelhouders komen met eigen ideeën op de proppen. Niet met een gezamenlijk idee.”
Op Trends TV (Kanaal Z) verneemt u dit weekend alles over de Best Board Award 2006.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier