Van top tot teen

Heel Hollywood droeg zijn schoenen. Maar zijn ziel kreeg er geen vaste voet, en in 1927 trok Salvatore Ferragamo terug naar zijn geboorteland waar hij jarenlang vertoefde in een prachtig 13de eeuws paleis aan de oever van de Arno in Firenze. Zijn nakomelingen hebben zijn werk verdergezet. En uitgebreid. Een gesprek met zijn oudste zoon, Ferruccio.

Het gaat het merk Salvatore Ferragamo voor de wind. De familie van de man die begin deze eeuw de hele jetset schoeide, doet het succes van het verleden op een vernieuwende manier over. Zo’n vijf jaar geleden beleefde het bedrijf een ware verrijzenis. Salvatore Ferragamo kent zijn tweede jeugd, en dat is aan meerdere factoren te danken, zegt Ferruccio Ferragamo, chief executive officer.

In de eerste plaats heeft het merk nooit enige toegeving gedaan op het gebied van kwaliteit. Die was en is nog altijd uitzonderlijk hoog. En ook de prijzen zijn niet bepaald laag. In de jaren 1993-1994 kreeg de wereld van exclusieve modemerken en haute couture te kampen met een crisis. De klanten van Ferragamo gaven daar niet aan toe, omdat de kwaliteit van hun product zijn prijs werkelijk waard was.

Secundo. De structuur van het bedrijf maakte de ommekeer mogelijk. Tot aan de dood van Ferragamo maakte het huis uitsluitend damesschoenen. Onder impuls van zijn vrouw Wanda zou het zich later ook specialiseren in kleding en accessoires. De markt werd achtereenvolgens verrijkt met een prêt-à-porter-lijn, tassen en handtassen, sjaals, enzovoort. Al deze bijkomende marktsegmenten bleken succesvol, en naarmate Salvatore Ferrugamo’s kinderen hun studies beëindigden, werd het bedrijf alleen maar dynamischer.

De jonge

generatie wierp zich met een frisse geest en een sprankelend ondernemingstalent op de activiteiten van het bedrijf. Het huismerk bij uitstek blijven echter nog altijd de damesschoenen. Alle Ferragamo producten die momenteel wereldwijd beschikbaar zijn, worden nog altijd letterlijk door de familie gecontroleerd.

“De eerste ontwerpen van Ferragamo waren gewoonweg extravagant. Momenteel neigen we naar de wat meer klassieke schoen. Zonder dat die saai is, natuurlijk”, legt Ferruccio Ferragamo uit.

Het moet gezegd, de schoenen van Salvatore waren allesbehalve doorsnee. Hij leverde haast maatwerk voor de voetjes van deze dames, gebruikte de meest bizarre materialen: pluimen, stenen, goud! Toen Salvatore Ferragamo overleed, bedroeg de productie 80 paar schoenen per dag. De schoenen werden gemaakt in het Palazzo Spini Feroni, waar zoon Ferruccio ons ontvangt. Het Palazzo is nu de hoofdzetel van het bedrijf, en herbergt ook een ruime, erg fraaie boetiek, een museum met een collectie van 10.000 paar schoenen en een tentoonstellingsruimte. De salons en gangen van dit prestigieuze paleis hangen vol meesterwerken uit de Toscaanse rinascimento.

De spirit

van het bedrijf is nochtans strikt modern. Niet minder dan 80% van de productie – volledig Made in Italy – van Salvatore Ferragamo wordt geëxporteerd. Wat niet wil zeggen dat de producten aan Italiaanse identiteit inboeten. Het ontwerpersteam telt 35 personen die één voor één hun specifieke specialiteit hebben. Het merk is geenszins van plan grote namen uit de creatieve wereld aan te spreken om voor hen een ontwerp te maken.

De Verenigde Staten zijn het beste afzetgebied voor Ferragamo en vertegenwoordigen zo’n 45% van de omzet. Dat land is trouwens altijd een tweede vaderland geweest voor de Ferragamo’s; Salvatore verbleef er vanaf zijn 16de.

En het schoenmakersmétier zat er bij hem al van jongsaf aan in. In 1898 werd hij geboren in Botte, zo’n 100 km ten zuiden van Napels. Zijn ouders waren van bescheiden afkomst. Salvatore was nog maar negen toen hij bij een schoenmaker als leerjongen in dienst trad. Vier jaar later heeft hij een eigen zaakje in zijn geboortedorp. In 1914 emigreert hij, zoals vele landgenoten, naar de Verenigde Staten waar dan al drie van zijn broers wonen. Hij trekt van New York naar Boston, en vestigt zich uiteindelijk in Santa Barbara, Californië. Hij is geboeid door de filmwereld en legt zich ook in Amerika toe op het vervaardigen van schoenen. Beter gezegd: hij is in de ban van de perfecte schoen en streeft zowel in zijn materialen als in zijn ontwerpen naar de verwezenlijking ervan. Rudolph Valentino en Mary Pickford vallen ervoor.

In 1923 trekt de filmindustrie naar Hollywood en de kleine Ferragamo volgt de filmsterren op de voet. Ook letterlijk want hij verhuist richting Hollywood. Hij raakt onder andere bevriend met Gloria Swanson en schrijft zich in aan de universiteit van Los Angeles. Studiekeuze: anatomie…

Maar de man is niet tevreden met gedeeltelijk maatwerk. De ambachtslui die hij in Verenigde Staten treft, hebben volgens hem niet de vereiste capaciteiten. Met als gevolg dat hij weer naar Italië trekt. Want daar kan hij die vaklui wel vinden; dat weet hij zeker. Hij vestigt zich in Toscane.

In 1927 zet hij er zijn productielijn op, en al meteen gaat een belangrijk deel van zijn schoenen richting Amerika. In 1940 trouwt hij met Wanda Miletti – huidig voorzitster van de groep. Haar vader was de burgemeester van zijn geboortedorp. Na de tweede wereldoorlog vinden de vedetten van Hollywood en Cinecittà vrij vlug de weg naar zijn Florentijns palazzo dat hij inmiddels gekocht had. Greta Garbo, Audrey Hepburn, Sophia Loren, Marilyn Monroe en nog vele anderen tekenden het gouden gasten(klanten)boek. Salvatore Ferragamo is vanaf dan een begrip in de modewereld.

Vandaag

worden er in de ateliers niet minder dan 8000 paar schoenen per dag vervaardigd. Ferragamo heeft een sterke reputatie te verdedigen, en doet dat ook. Bijster goed zelfs.

De aanwezigheid in België is nog vrij recent. Iets meer dan een jaar geleden betrok Ferragamo een winkel (150m²) aan de Waterloolaan in Brussel. “Brussel is het hart van Europa. We konden het ons niet veroorloven om daar niet aanwezig te zijn. En de eerste cijfers beloven een mooie toekomst”, zegt Ferruccio Ferragamo. De inrichting van het herenhuis was in handen van de Italiaan Roberto Monsani, die voor alle Ferragamo boetieks ter wereld tekende. Bovendien is Ferragamo voortaan ook te koop in Knokke Zoute.

Het merk telt 2000 verkooppunten en 35 exclusieve boetieks in 36 landen. Het bedrijf wordt geleid door zijn zes kinderen, die op hun beurt alweer gezorgd hebben voor 20 nakomelingen tussen de 2 en de 32 jaar. Die werken nochtans (nog?) niet voor het bedrijf dat momenteel 750 werknemers telt, tegenover 500 nog geen vijf jaar geleden. In 1996 heeft Ferragamo trouwens ook de controle van Emanuel Ungaro – ook een grote naam in de Italiaanse mode – onder zijn hoede genomen.

Een groot bedrijf, waar de familiegeest blijft heersen in de herinnering aan en het respect voor de vader. Ferruccio Ferragamo heeft veel bewondering voor zijn vader. Als oudste zoon heeft hij maar één woord om zijn vader te beschrijven: een genie! “Mijn vader was koppig. En die karaktertrek is soms belangrijker dan intelligentie. Hij is vanaf nul begonnen, en kijk hoever we nu al staan…”

Voor we afscheid nemen, citeert hij nog even zijn vader: “Ik wil een vrouw schoeien zoals een prinses, een prinses als een koningin, en een koningin… zo goed als ik kan”.

SERGE VANMAERCKE