VADERLANDSLIEFDE IS PROPER

Amsterdam.

SOCIALISTEN EN NATIE.

Richard Rorty, de kardinaal van de postmoderne wijsbegeerte, draagt de maliënkolder en het uiterlijke van een hoger kaderlid van America Inc. Filosofisch ziet hij er niet uit. Aan zijn lippen hangen 400 betalende toehoorders in de Oude Lutherse Kerk, een ruime aula van de Universiteit van Amsterdam. Richard Rorty, een vedette als Jean-Paul Sartre in de jaren vijftig, is gedurende enkele weken wijsgeer in residence aan de Amstel. Over het socialisme, de natiestaat en de vaderlandsliefde schreef hij zojuist een boek : “Achieving our Century, Leftist Politics in Twentieth-Century America”, een dreun om de oren van de volgelingen die in hem de voorganger verheerlijken van alles kan en alles mag want alles is toch betrekkelijk.

Het socialisme geeft voorrang aan de wereldcultuur boven de nationale cultuur en de nationale staat. Het socialisme houdt niet van de eigen staat. Het wilde er anderzijds wel de macht over uitoefenen. Sommige socialisten wilden die staat afbreken naar beneden, naar het niveau van de gemeenten, van de wijk ; andere socialisten wilden de staat, de natie afbreken naar boven, in ruil voor een wereldregering. Dat is de officiële houding. In de praktijk bloeide het socialisme alleen maar dankzij de staat als verzorgingsstaat.

Rorty’s uitgangspunt is dat links zich wentelt in aloude illusies, in abstracte waarheden over geluk, gelijkheid en rechtvaardigheid in de hele wereld, en zich niet bekommert om de losse straatstenen op de hoek waar de gewone burgers over struikelen. Hij formuleert twee voorstellen om links met de beide voeten op de grond te krijgen. Ten eerste moeten linkse denkers en activisten hun filosofische houding en hun getheoretiseer opgeven. Ten tweede moet links zich afvragen : hoe kan men de burgers de trots op hun natie doen herwinnen.

De Nederlandse columnist Henri Beunders ( Elsevier) pikt in op Rorty : “Wat zien we vandaag ? Het socialisme heeft op alle punten gecapituleerd voor de machten waartegen het vroeger streed. Het kapitaal, de kerk en het koningshuis. In Engeland en Nederland heeft links de bestaande maatschappij geheel en al omarmd, inclusief de vaderlandsliefde.”

De Britse socialistische premier Tony Blair bezoekt kerk en café, heeft kapitaal genoeg, en over het koningshuis zwijgt hij. “Cultureel links schijnt veelal te geloven dat de natiestaat achterhaald is en dat het daarom zinloos is nog te beginnen met een nationale politiek. De vergissing van links is dat het inderdaad en uitsluitend die nationale politiek is die het verguist die een platform van macht vormt waarop we vat hebben,” onderstreept Henri Beunders.

Richard Rorty beïnvloedt ook Vlaamse linksen en intellectuelen. Zij zijn mode- en trendgevoelig. Een Richard Rorty die publiek en schriftelijk oproept om de natie, het volk te beminnen, kan niet zonder sporen en navolgers blijven in Vlaanderen. Het rundachtige anti-Vlaamse in de progressieve kranten van Vlaanderen is een uitdovend verschijnsel, als we lezen en zien wat Richard Rorty en progressieven in Nederland, Duitsland, Frankrijk vertellen over hun vaderland. Links in Vlaanderen is ook op dit punt tien jaar achter op wat er rondom ons leeft.