UW OUD MOBIELTJE IS GOUD WAARD

Toestellen als gsm’s, tablets of HD-tv’s bevatten haast de hele tabel van Mendeljev. Wanneer u die oude toestellen inruilt voor een nieuw model, blijft het platina, koper of goud erin waardevol.

Elektronisch afval

Volgens Achim Steiner, directeur van het United Nations Environment Programme (UNEP) bevat een ton mobiele telefoons (zonder batterijen) tot 340 gram goud, 3,5 kilo zilver, 140 gram palladium en 130 kilo koper. Indrukwekkende cijfers, als je bedenkt dat een ton traditioneel opgedolven erts maar ongeveer 5 gram goud bevat.

Europa en zijn ecologische impulsen

Europa bemoeit zich sinds enige tijd met de recyclage van afgedankte elektrische en elektronische apparaten. In 2012 werd een project opgezet voor de inzameling van dat afval. Europa heeft de ambitie om tegen 2020 jaarlijks 10 miljoen ton elektronisch afval te recycleren, of gemiddeld 20 kilo per inwoner. “Een haalbare kaart”, zegt Marc Degrez, hoogleraar aan de Ecole Polytechnique de Bruxelles. “In België zamelen we nu al 12 tot 13 kilo elektronisch afval per inwoner in. Landen waar recycleren niet of nauwelijks is ingeburgerd, moeten zwaardere inspanningen leveren. Malta bijvoorbeeld, waar vrijwel alles op de vuilnisbelt belandde.”

Een business in expansie

De recyclage van elektronisch materiaal wordt almaar interessanter voor bedrijven die gespecialiseerd zijn in afvalverwerking. “Door de afbouw van de industriële activiteiten in Europa wordt industrieel afval zeldzamer, terwijl elektronische producten alomtegenwoordig zijn”, zegt Jacques Wilmet, gedelegeerd bestuurder van Sohow, dat onlangs een Antwerpse specialist in de verwerking van elektronisch afval overnam. Het bedrijf koopt containers met elektronische elementen en voert de eerste behandelingen uit, zoals moederborden verwijderen uit computers en smartphones. Het bedrijf verkoopt die vervolgens aan Umicore, dat de onderdelen uit elkaar haalt. Sohow koopt afvalcontainers van bedrijven en particulieren voor ongeveer 50 euro per stuk. Na verwerking brengt een container vol moederborden ongeveer 5000 euro op. “Er is veel elektronisch afval nodig om het equivalent van een ton moederborden te verwerken. Schermen en toetsenborden brengen amper iets op”, preciseert de gedelegeerd bestuurder.

Chinese afhankelijkheid

Elektronische toestellen bevatten heel wat chemische elementen: koper en platina, maar ook neodymium of thulium. Die laatste behoren tot de groep van de zeldzame aardmetalen, die onmisbaar zijn in heel wat hightechproducten. Ze worden vrijwel alleen in China ontgonnen. Het land beweert 90 procent marktaandeel te hebben. De rest van de wereld is dus sterk afhankelijk van China. Slaagt het erin die elementen te recycleren, dan brokkelt het Chinese monopolie wat af. “De zeldzame aardmetalen zullen niet verdwijnen, want er zullen altijd vindplaatsen zijn. Maar of ze meteen beschikbaar zullen zijn, is veel minder duidelijk”, vervolgt professor Degrez. Dan is er nog een ander probleem: ondernemers staan niet te springen om die elementen te recycleren. “De betrokken bedrijven halen voldoende winst uit de recyclage van koper. De procedure om strategische metalen te recycleren is langer en ingewikkelder”, besluit de professor.

ARNAUD MARTIN