Uur van de waarheid voor C&A

Met een omzet van 302 miljoen euro in 2003 blijft kledingketen C&A in België onder de zelf gestelde verwachtingen. Voor dit jaar zal algemeen directeur Mimi Lamote al blij zijn als datzelfde cijfer wordt gehaald.

Twee jaar na elkaar mocht Mimi Lamote, algemeen directeur van C&A België, pronken met schitterende groeicijfers. Zowel in 2001 als in 2002 ging de omzet er telkens met een forse tien procent op vooruit.

Met een omzetgroei van 2,7 procent tot 302 miljoen euro blozen de cijfers van vorig boekjaar, dat afgesloten werd op 29 februari, al een stuk minder, want voor het eerst sinds de kledingketen gedeeltelijke cijfers bekendmaakt, wordt de verwachte groei van vijf procent niet gehaald. Dat de beoogde omzet onder de verwachtingen bleef steken, is des te erger omdat het bedrijf van de discrete familie Brenninkmeijer (zie kader: Het mysterie van de Brenninkmeijers) vorig jaar vijf nieuwe winkels opende in ons land: twee C&A-familiewinkels (die het volledige assortiment voeren), twee C&A Kids Stores (die mikken op jonge gezinnen met kinderen tot veertien jaar) en één Clockhouse (voor tieners tussen vijftien en 24 jaar).

“Toch zijn we er op vergelijkbare vloeroppervlakte nog altijd met 1 procent op vooruitgegaan en dat is een stuk beter dan het marktgemiddelde,” repliceert Mimi Lamote strijdlustig. “Je mag niet vergeten dat wij nog maar eens een nieuw record hebben behaald en voor het eerst in de geschiedenis zijn we erin geslaagd om de kaap van 300 miljoen euro te ronden.”

Over de rentabiliteit mag de licentiate TEW (Ufsia) niets zeggen, behalve dan dat de keten in ons land sinds 2001 weer winstgevend is. Dat is het gevolg van een belangrijke kostenreductie die al door de voorgangers van Mimi Lamote – Guido Kestens en Jacques Hosselet – werd ingezet. De beter afgestemde collectie (waardoor er minder afgeprijsd moet worden) en de stijgende omzet deden de rest.

Verschrikkelijk jaar voor textiel

2003 was een verschrikkelijk jaar voor de textieldistributie in ons land. Marktonderzoeksbureau GfK stelde er een terugval vast van 1,1 procent. Volgens Fedis, de Belgische federatie van de distributieondernemingen, ging de textielmarkt er zelfs met 4,6 procent op achteruit. Maar dit laatste cijfer houdt bijvoorbeeld geen rekening met de verkopen van de hypermarktketen Carrefour die nog altijd het grootste aantal textielproducten slijt in ons land. Uitgedrukt in waarde blijft C&A, met een marktaandeel van 5,5 procent, wel duidelijk marktleider.

Bart Claes, de gedelegeerd bestuurder van JBC, bevestigt de slechte gang van zaken in de sector maar wil er voor zijn eigen keten niet onmiddellijk een cijfer op kleven. Bij de beursgenoteerde concurrent SCF, moeder van het kledingwinkelbedrijf E5-Mode, hebben ze dat met het schaamrood op de wangen vorige maand wél moeten doen. In het op 29 februari afgesloten boekjaar daalde de omzet van E5-Mode met maar liefst 6,7 procent. De vergelijkbare omzet liep zelfs met 11,3 procent terug.

Dat de koek vorig jaar een stuk kleiner werd, heeft alles te maken met het warme zomerweer. Half augustus betekent in de textieldistributie traditiegetrouw het startsein voor het winterseizoen, maar op dat moment overschreden de thermometers bij ons nog geregeld de 30 °C. Bovendien bleef het warm tot midden oktober, waardoor de verkoop van mantels, sjaals en wintertruien zeer laat op gang kwam en toen waren de koopjes al in aantocht. De nochtans goede cijfers van het voorjaar werden daarmee meer dan tenietgedaan, want het winterseizoen weegt veel zwaarder door in de jaarcijfers. Wat daarvan de impact is voor de Belgische activiteiten in het geheel van de Europese C&A-familie kregen we op het Europese hoofdkwartier echter niet te horen. Evenmin of er een evolutie zichtbaar is in de onderlinge rangschikking van de diverse landen.

Marca? “Dat komt wel goed”

Het lopende boekjaar belooft alvast weinig beterschap voor de textieldistributiesector in ons land. “Als we er dit jaar in slagen om ons omzetcijfer vast te houden, dan zal ik al zeer gelukkig zijn,” legt Mimi Lamote de lat niet al te hoog.

In ieder geval zullen de cijfers er volgend jaar helemaal anders uitzien, want eerder dit jaar besliste C&A België om de Marca-kledingwinkels in franchise te nemen. De vennootschap Madibel is eigenaar van het uithangbord en is ook al in handen van de familie Brenninkmeijer.

“Het initiatief voor de samenwerking kwam van ons,” bevestigt zaakvoerder Kurt Rens, die beklemtoont dat Madibel een aparte juridische entiteit blijft en dat er dus geen sprake is van een overname. “De concurrentie werd almaar zwaarder en om de tewerkstelling te vrijwaren, zagen we geen andere uitweg dan aankloppen bij C&A.”

Net als C&A is Madibel een commanditaire vennootschap die geen publicatieplicht heeft in ons land, maar de voorbije twee jaar zou de omzet met 15 procent gedaald zijn tot ongeveer 73 miljoen euro. Die slechte gang van zaken was het gevolg van de wurgende concurrentie in het segment. De Marca-winkels waren pure prijsvechters en steeds meer andere spelers, zoals Promo Fashion en zelfs H&M, kwamen op hun terrein. In Duitsland, Nederland en Frankrijk verdwenen de Marca-winkels al eerder op een gelijkaardige manier uit het straatbeeld.

Mimi Lamote hapte overigens niet meteen toe uit schrik zich te verslikken in het copieuze aanbod van 36 winkels. Door te kiezen voor een franchiseconcept is het risico echter veel minder groot. Vier Marca-winkels zijn niet in de deal betrokken omdat ze te dicht bij bestaande C&A-winkels liggen. De rest krijgt allemaal het C&A-logo, een operatie die tegen september moet zijn afgerond.

“Alles wat met collectie, reclame, winkelinrichting en service te maken heeft, wordt aangeleverd door C&A,” verduidelijkt Lamote. De eigenlijke uitbating van de winkels blijft dus bij Madibel, waar er ook geen enkele job verloren zal gaan. Dat is anders bij Marca Europe, de vennootschap die verantwoordelijk was voor alle inkoopactiviteiten van de discounter, en die op korte termijn zal worden opgedoekt. Zegt zaakvoerder Antoon Van Gils: “Twintig mensen hebben de overstap gemaakt naar de inkoopdienst van C&A, voor veertig anderen is het sociaal overleg nog aan de gang. In het slechtste geval kunnen hier dus wel naakte ontslagen vallen.”

De concepten van C&A en Marca liggen mijlenver uit elkaar (zie tabel), waardoor veel marktkenners zich vragen stellen over de compatibiliteit. Het runnen van een winkel in de periferie is immers een totaal andere business dan het uitbaten van een shop in het stadscentrum, klinkt het in koor. Mimi Lamote kijkt echter met een gerust gemoed naar de samenwerking. “Net als bij C&A beschikken ze bij Madibel over gedreven mensen. Dat komt wel goed.”

Niet teruggefloten door de Brenninkmeijers

Op zoek naar de grenzen van de groei, lanceerde de groep met hoofdkwartier in Vilvoorde vorig jaar twee nieuwe concepten op de Belgische markt. C&A Kids store en Clockhouse. Het potentieel voor de twee nieuwelingen is echter uiterst beperkt. Voor de Kids Store rekent Mimi Lamote op maximaal tien vestigingen, voor Clockhouse zelfs nog minder.

De vorig jaar aangegane samenwerking met supermarktketen Colruyt zorgt ook voor extra omzet. In een eerste testfase werd de babycollectie van C&A aangeboden in twee DreamLand-winkels, maar recent werd de samenwerking uitgebreid tot veertien winkels. Ondertussen vindt de consument diezelfde producten ook terug in de catalogus van de distributeur uit Halle. “Van kannibalisatie is er absoluut geen sprake,” verdedigt Lamote die strategische zet. “In Herstal ligt de DreamLand-winkel net naast de onze en daar blijven we vooruitgaan. Via DreamLand leren de mensen onze collectie kennen, waarna ze bij ons over de vloer komen.”

Door de samenwerking met Marca opereert C&A sinds kort ook in de periferie. Daar groeit de onderlinge spanning omdat steeds meer winkelketens de wettelijk opgelegde zondagsrust aan hun laarzen lappen. ” Pecotex en JBC behoren tot de cowboys die het niet zo nauw nemen met de wetgeving,” fulmineert Hugo Vander Elst van de christelijke bediendevakbond LBC-NVK. “Om geen marktaandeel te verliezen zijn bonafide ketens dan vaak verplicht om mee te gaan.” De winkel in Oostende is de enige van C&A die op zondag geopend is en dat is volkomen legaal omdat die in een toeristisch centrum ligt. Bovendien trok de keten extra personeel aan om die extra werklast op te vangen. “Wij zijn alvast geen vragende partij voor een verruiming van de openingsuren of het versoepelen van de zondagsrust,” klinkt het zowel bij Mimi Lamote als bij Kurt Rens van Madibel.

Jarenlang verhinderde de familie Brenninkmeijer met alle mogelijke middelen dat de vakbonden zich zouden bemoeien met het beleid van hun bedrijf. In het jaar 2000 werden er voor het eerst sociale verkiezingen georganiseerd binnen C&A. Niettegenstaande de moeilijke voorgeschiedenis nemen beide partijen het sociaal overleg serieus. “De directie legt de vakbondsafgevaardigden die de filialen willen bezoeken geen strobreed in de weg,” getuigt Christel Vandamme, vakbondssecretaris van LBC-NVK. “Meer nog, onze pamfletten worden zelfs via de interne post van het bedrijf overal verspreid.”

Met de komst van Lucas Brenninkmeijer als CEO van C&A Europa en de bijna gelijktijdige benoeming van Mimi Lamote tot algemeen directeur België is er heel wat veranderd binnen het bedrijf. Zeker op het vlak van communicatie en transparantie. Het is overigens opvallend dat de geboren Oostendse steeds minder in de media naar voren treedt. Lamote ontkent echter dat ze teruggefloten werd door de oerconservatieve familie. “Dat ik in het begin veel op radio, televisie en ook in de geschreven pers kwam, was een bewuste keuze,” glimlacht Lamote. “Het was namelijk erg gesteld met het imago van C&A, want iedereen dacht dat wij alleen maar kleren verkochten voor oude bomma’s. Uit onderzoek blijkt dat het nu goed zit met ons imago en dus is de behoefte om in beeld te komen niet meer zo groot. Ik ga nog altijd graag in op een uitnodiging voor een interview, maar ik heb nog veel liever dat we de aandacht trekken met onze collecties.”

Lieven Desmet – Dirk Van Thuyne

Voor het eerst sinds C&A gedeeltelijke cijfers bekendmaakt, is de verwachte groei van vijf procent niet gehaald.

In totaal zouden er 200 telgen van de familie Brenninkmeijer binnen C&A actief zijn – sommigen onder schuilnaam.