Universum

Wat levert nu precies de inspiratie voor de naam van een parfum, de vorm van het flesje, de aard van de verpakking? Op deze vraag kunnen evenveel uiteenlopende antwoorden gegeven worden als er verschillende parfums bestaan. Een voorbeeld van fantasie in combinatie met logica is het concept voor Noa van Cacharel, ontworpen door Annegret Beier.

Ook al heeft ze samengewerkt met grote namen als Shiseido en Yves Rocher, toch vindt Annegret Beier zichzelf niet echt een specialiste in het ontwerpen van parfumflesjes. Haar terrein is meer de grafische vormgeving van een merk volgens een totaalconcept, zegt ze. “Ik moet alleen en zonder beperkingen kunnen werken. Het gaat er immers niet om iets moois te maken, maar een universum te creëren.”

De bruikbaarheid van de dingen is voor Annegret erg belangrijk; vandaar haar bewondering voor Bauhaus en het functionalisme van deze stroming, die ze goed genoeg kent om te weten hoever ze ervan kan afwijken zonder het contact te verliezen. Precies om deze reden werd ze twee decennia geleden door Cacharel gevraagd om een concept te creëren rond Anaïs Anaïs. Haar flacon prijkt nu in de collecties van de Pinacotheek in München en het Centre de Création Industrielle in Beaubourg.

Volgens Annegret Beier maakt een flacon deel uit van een universum, een globale boodschap die samen met het product de wereld ingestuurd wordt. Het startconcept voor Noa van Cacharel draaide rond de terugkeer naar de natuur, naar echte waarden, naar de bescheidenheid van de essentie: trends die wel in de mode heten te zijn, maar niet echt in de praktijk worden omgezet.

Het hele concept

werd toegespitst op gewone vrouwen, want Cacharel is een van de weinige grote merken die betaalbaar willen blijven. De neus (Olivier Cresp) en het laboratorium (Firmenich) moesten de geur ontwikkelen, terwijl de Duitse ontwerpster terzelfder tijd werkte aan het logo, de flacon en de verpakking.

Van bij het begin was het concept gericht op een beeld van de vrouw als voortdurende bron van levensvernieuwing. Paradoxaal genoeg leverde een mannelijke figuur, Noë of Noach (van de ark en de zondvloed uit de bijbel), de inspiratie voor de naam van het parfum. Precies deze naam moest evenwel het archetype oproepen van de vrouw van alle tijden, waarvan de huidige topmodellen, prinsessen en andere sterren zich steeds verder verwijderen. Via dit vrouwelijke archetype moest het parfum ook de verbintenis van de mens met de aarde symboliseren. Annegret Beier: “De geur zelf heeft geen enkele band met dit concept, de marketing wel.”

Uit dat oorspronkelijk concept groeiden verschillende elementen. Zo is er bijvoorbeeld de wetenschappelijke link naar het boek “La plus belle histoire du monde”(1), waarin vier befaamde Franse wetenschappers het verhaal vertellen over het ontstaan van de mens. Verder zijn er de visuele, tastbare en grafische elementen die ontwikkeld werden door Annegret Beier in samenwerking met de fotografen en het communicatieteam.

De oorsprong

van de mens is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van onze planeet; daarom wilde Annegret “een universum scheppen waarin ruimte is voor ontdekkingen.” Vandaar dat de flacon niet onmiddellijk bereikbaar is zodra men de doos openmaakt. Het flesje zit dan nog eens verpakt in ivoorkleurig papier dat geïnspireerd is op traditioneel Japans papier. De notie van het universum wordt ook opgeroepen door de ronde vorm van de flacon die vervaardigd werd in de glasfabriek van Saint-Gobain. De vorm van het flesje is evenwel niet volmaakt: Beier heeft er een soort van afdruk in achtergelaten die verschillende visuele aspecten biedt van een drijvende parel (alweer een symbool), gevangen in de doorzichtige flacon. Het ontwerp gaf ook aanleiding tot een technische nieuwigheid: het mechanisme van de verstuiver, waar geen kapje op zit, is herleid tot het absolute minimum om zo weinig mogelijk plaats in te nemen.

Verrassing en verwondering zijn overigens nooit ver weg wanneer Annegret Beier bezig is met het ontwerpen van een universum. Verrassing en verbazing ook bij ons, wanneer ze vertelt welke flesjes zij op dit moment de mooiste vindt: l’Eau d’Issey en Jean-Paul Gaultier, twee creaties die lijnrecht tegenover elkaar staan. “Enerzijds een trefzeker vuurwerk, anderzijds humor die al even trefzeker is,” vindt ze. Want fantasie hoeft de logica niet in de weg te staan…

(1) H. Reeves, J. De Rosnay, Y. Coppens, D. Simonnet: La plus belle histoire du monde, uitg. Le Seuil, Parijs, 1996.

SERGE VANMAERCKE