TYCO TOYS. Het Mekka van de sint

Tyco Toys wil van Sint-Niklaas het “Mekka” maken van zijn Europese speelgoedbusiness. Waarom ? De reden ligt historisch.

Achter het kantoor van Cees A. Van Der Lelij ligt een mini-racebaan. Om de haverklap snorren er bontgekleurde buggies “radiogeleid” rond voor het oog van kollega’s en klanten. De Nederlandse manager kan zich dat veroorloven. Hij is Europees senior vice president van Tyco Toys Inc., de derde grootste speelgoedfabrikant in de VS. En als het aan hem ligt, wordt Sint-Niklaas het Mekka voor de Europese speelgoedaktiviteiten van de Amerikaanse gigant.

“We bouwen onze vestiging hier uit tot ons Europese hoofdkantoor, ” vertelt Cees Van Der Lelij. “Waarom ? Omdat Sint-Niklaas pal middenin het hinterland van de Antwerpse haven ligt. ” Een cruciale troef, zo blijkt. België is een uitzonderlijke doorvoermarkt voor speelgoed naar de rest van de EU in ’93 kanalizeerde ons land niet minder dan 5 % van de totale EU-export.

Eventjes twijfelde Tyco nog, tussen Sint-Niklaas en z’n logistiek centrum in Marlow (Groot-Brittannië). Maar na het advies van professioneel bemiddelaar Plant Location International (een afdeling van Price Waterhouse) en de belofte van Vlaams minister-president Luc Vanden Brande (CVP) om een opleidingsplan van 26 nieuwe werknemers te subsidiëren, was de kogel vlug door de kerk.

SESAMSTRAAT.

Hiermee zet Tyco een historische lijn voort. Eind jaren ’50 had het Amerikaanse Sawyer Inc. al in de Oostvlaamse regio een voet aan de grond het produceerde er toen de View-Master, de gekende stereokleurenkijker die jong en oud al sinds het pre-elektronisch tijdperk fascineert. In ’66 pikt de chemiereus GAF Corporation Inc. alle Sawyer-aktiviteiten in en bouwt in Sint-Niklaas en Temse een Europese distributie- en produktiepoot van zo’n 600 medewerkers uit.

Begin jaren ’80 wordt View-Master International Corp. echter uit de GAF-groep gelicht. Het bedrijf verzelfstandigt, koopt drie jaar later op eigen houtje de speelgoedafdeling van Ideal (“geestesvader” van de Teddy Bear) over en krijgt van dan af aan in Sint-Niklaas de naam View-Master Ideal Europe opgespeld.

Twee Vlamingen speelden toen een opgemerkte rol binnen het concern : Erik De Smet en Chris Matthys. Zij ontwikkelden en commercializeerden toen, via het Sint-Niklase technologiebedrijfje Sydec, de sprekende pop Big Bird van Sesamstraat (zie Trends, 12 dec. ’86). De ene werkt nu in Singapore voor Sydec (dat toelevert aan Philips, Nova, Niko en Samsonite). De andere startte zijn bedrijfje Wisent op, aktief in de draadloze datakommunikatie.

Rond ’87 krimpt de markt van de diaprojektoren een belangrijke produktietak echter in elkaar : de fabriek in Temse wordt met meer dan 40 % afgeslankt. Twee jaar later neemt het Amerikaanse Tyco Toys de aandelen over. Met de recente beslissing vandaag om in Sint-Niklaas het Europese hoofdkwartier neer te poten, krijgen de 266 werknemers opniew een hart onder de riem geduwd.

“Slechts een fraktie van onze omzet wordt nog in Temse aangemaakt, ” zegt Cees Van Der Lelij. “De produktie is sterk geautomatizeerd, zodat de faktor loon hier minder een rol speelt. Voor de rest worden er in Temse vooral onderdelen, die zijn ingevoerd uit het Verre Oosten, geassembleerd. “

MATCHBOX.

De omzet van Tyco Toys Inc. (753 miljoen dollar en 2500 werknemers in ’94) wordt vooral ondersteund door het telegeleide wagengamma, het modegevoelige speelgoed en een aantal “klassiekers” zoals de Matchbox-autootjes (overgekocht in ’92), het tekenbord Magna Doodle (overgenomen van Ideal) en de View-Master. “In de Benelux zullen we dit jaar zo’n 800 miljoen frank omzet realizeren, ” aldus Van Der Lelij. “Geen stijging. Door het overweldigende sukses van onze Thunderbird-reeks (nvdr. poppetjes uit het SF-genre) was onze omzet de vorige twee jaar reeds danig omhooggestuwd. Een daling is dus geen uitzondering. “

Het typeert de sektor. Meer en meer worden de grote marktspelers afhankelijk van trendgevoelige produkten met een snelle (én geldopslorpende) aanmaakcyclus en een relatief korte levensduur. Voeg daarbij de neerwaartse konjunktuur in de Belgische en Europese speelgoedverkoop, en de situatie oogt niet bijster rooskleurig. “Om de omzetschokken op te vangen is de aanwezigheid van evergreens in het gamma onmisbaar geworden, ” weet Van Der Lelij.

De verwoede pogingen van Tyco’s konkurrenten Mattel en Hasbro vorig jaar om de eigendomsrechten te krijgen op (resp.) het woordspel Scrabble en de gezelschapsklassieker Monopoly, illustreren deze tendens. “Om onze View-Master aantrekkelijk te houden, investeren we niet zodanig in technologie maar wel in de filmpjes die via het apparaatje kunnen bekeken worden : zoals Lion King van Disney of Casper, het jongste animatiefiguurtje van Spielberg. “

En laat Cees Van Der Lelij zich even ontglippen Tyco kijkt reikhalzend uit naar de heropleving van de videospelletjes, ditmaal op cd-rom. “We kunnen die richting uitgaan, ” glimlacht hij. Alleen, op dié technologische koers zullen wellicht geen Vlamingen meer meevaren. Sint-Niklaas zal vooral nog cruciaal zijn voor de snelle en efficiënte verscheping ervan.

PDP

CEES VAN DER LELIJ (TYCO TOYS EUROPE) “Klassiekers in de speelgoedsektor zijn onmisbaar. “