De luchtvaartindustrie scheert hoge toppen. Maar in 2020 begint die groei stil te vallen. Dat is voor een deel te wijten aan de zwakke economie en aan milieuwetten.
Sinds 2009 is het aantal vliegtuigpassagiers over de hele wereld met 80 procent toegenomen. Luchtvaartmaatschappijen die eerst chronisch verlieslatend waren, zijn nu bijzonder winstgevend. Voor het eerst sinds 2015 overstijgen de winsten van de luchtvaartmaatschappijen hun kapitaalkosten. Luchthavens kunnen niet snel genoeg uitbreiden. In 2019 zijn de eerste fasen van de grootste luchthavens ter wereld, in Istbanbul en Peking, geopend. Ze kunnen elk 90 miljoen reizigers per jaar aan. Maar in 2020 gooien de zwakke economie en milieuwetten roet in het eten.
De luchtvaart is, net als de scheepvaart, niet opgenomen in het klimaatakkoord van Parijs. Vliegen is verantwoordelijk voor slechts 2,4 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Maar dat aandeel neemt snel toe. De toezichthouder ICAO voorspelt dat de uitstoot van de industrie zonder maatregelen tegen 2050 drie tot zeven keer zo hoog kan worden.
Daarom heeft de toezichthouder dan ook Corsia (Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation) ingevoerd, dat de uitstoot van vliegtuigen moet beperken. Vanaf 2020 zullen luchtvaartmaatschappijen compensaties moeten kopen als de CO2-uitstoot van hun internationale vluchten de normen overschrijdt. Maar er komt kritiek op het plan. Het voorziet in compensaties, waarvoor het Clean Development Mechanism uit het Kyoto-protocol de referentie is. Maar uit een studie die de Europese Commissie in 2017 publiceerde, bleek 85 procent van de compensatieprojecten er niet in slagen de CO2-uitstoot te verminderen.
Daarom gaan, vooral in Europa, steeds meer stemmen op de luchtvaart zwaarder te belasten. Zweden heeft in 2018 al zo’n milieutaks ingevoerd op de prijzen van vluchten. Frankrijk wil hetzelfde doen in 2020 en Nederland in 2021. Meer landen zullen dat voorbeeld volgen.
Een zware taak
De fabrikanten van passagiersvliegtuigen zullen dus moeten uitzoeken hoe ze hun toestellen minder vervuilend kunnen maken. Plantaardige biobrandstof gebruiken is één mogelijkheid. Maar de kans is klein dat er voldoende landbouwgrond is om de hoeveelheden te produceren die nodig zijn om alle vliegtuigen ter wereld te bevoorraden, zonder de voedselprijzen de hoogte in te stuwen.
De elektrische toer opgaan is een andere mogelijkheid. Helaas is de huidige generatie accu’s zo zwaar dat ze enkel korte vluchten kunnen aandrijven. Een energieneutrale CO2-uitstoot bereiken tegen 2050 is lastig voor alle industrietakken. Maar vooral de luchtvaart staat nog een zware taak te wachten.
De auteur is Gulliver-correspondent van The Economist
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier