Trichet deponeert grondwet voor eurozone

Tijdens een lezing woensdag aan de universiteit van Luik sprak Jean-Claude Trichet, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), klare taal.

Het zou ons absoluut niet verbazen als zijn uiteenzetting de komende maande geregeld op onderhandelingstafels allerhande zou verschijnen. De Verklaring van Luik van Trichet is niets meer of minder dan een vrij expliciete weergave van hoe hij en de ECB de institutionele toekomst van de economisch en monetaire unie zien.

Zonder België expliciet te vernoemen, legde hij nog eens uit waarom een automatische loonindexering eigenlijk niet kan binnen de spelregels noodzakelijk voor de gezonde werking van een monetaire unie. Trichet plaatste zijn vernieuwde waarschuwing in de context van wat hij noodzakelijk acht om moeilijkheden in de eurozone voortaan te vermijden.

Er moet volgens Trichet een raamwerk komen van sleutelindicatoren waar rigoureus moet op toegekeken worden. Dat moet grote macro-economische onevenwichten voorkomen. De ECB-president somde in Luik zeven sleutelindicatoren op:

• De evolutie van de loonkosten per eenheid product
• De netto buitenlandse schuld (% van bbp)
• De nationale inflatie
• Het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans (% van bbp)
• Schuldratio’s in de private en de publieke sfeer
• Het uitstaande volume van krediet aan de private sector

Trichet veegde en passant de recente voorstellen van de Europese Commissie in dit verband als te zwak en te vaag van tafel. Trichet wil dat deze indicatoren omgezet worden in expliciete doelstellingen voor elk van de lidstaten van de eurozone. Hij verwerpt ook het principe van de symmetrie in de beleidsaanpak.

Dat houdt in dat ook landen met een ‘te sterke’ concurrentiële positie moeten ingrijpen, net zo goed als landen die hun competitiviteit ondermijnd zagen. Concreet vertaald naar de situatie van vandaag: het is niet aan Duitsland om zijn sterk concurrentievermogen te laten verwateren, maar aan de landen met een concurrentiële handicap om in te grijpen. Last but not least wil Trichet vroegtijdige én automatische ingrepen zodra één of meerdere indicatoren afwijken.

Het spreekt voor zich dat Trichet en de ECB zich met deze Verklaring van Luik erg dicht bij de positie van de Duitse kanselier Angela Merkel over een competitiviteitspact voor de eurozone scharen. Op het moment dat Trichet in Luik zijn belangrijke speech gaf, werkte het Duitse parlement naarstig aan een wet die de houding van Duitsland tegenover de eurozone verstrakt. Het land wil een veel restrictiever kader voor het opkopen van overheidsobligaties van landen in problemen en voor het verlenen van steunleningen aan deze landen.

Het wordt een hete eurolente.