Toveren met geuren

Het middeleeuwse palazzo van Lorenzo Villoresi in Florence is doordrongen van geuren. Zijn werkkamer in het penthouse bevat honderden flesjes met evenveel aroma’s: amber, ‘sapore di mare’ (geuren van de zee), tabak, gras, vanille, iris, chilipeper,…

Parfumeur Villoresi maakt geuren op maat, omdat iedereen nu eenmaal verschillend is. “Ik probeer de essentie van die individualiteit te vatten en te versterken,” zegt hij. “Dat is het interessantste onderdeel van mijn werk. De mensen vertellen me alles over zichzelf: wie ze zijn, de signalen die ze willen uitsturen,… Parfum is als kleding, maar ook als een huis: het wordt laag voor laag opgebouwd. Ik beschouw mijzelf als een geuren-architect.” Zijn geuren mogen dan exclusief zijn, maar toch komt iedereen bij hem langs: niet alleen de rijken en de groten der aarde (Jackie Kennedy behoorde tot zijn klanten), maar ook heel gewone mensen.

De nu 42-jarige Lorenzo Villoresi is meer alchemist dan parfumeur. Hij is een man van de moderne renaissance: hij leest filosofie, is een voortreffelijke kok, spreekt verschillende talen, reist veel en verzamelt popmuziek uit de jaren ’50 en ’60. Hij is echter ook een zakenman. Onder de merknaam LV verkoopt hij parfum (in donkerblauwe kristallen flessen van eigen ontwerp), zeep, potpourri en reukkaarsen in witte albasten potten aan exclusieve winkels in Europa, de Verenigde Staten, Japan en Hong Kong.

Villoresi schat dat zijn snel groeiende zaak nu zowat een miljoen dollar waard is. “Toen ik ermee begon, werd ik door iedereen gek verklaard. Mijn vader was een geschied- en letterkundige, en hij verwachtte dat ik ook een ernstig academicus zou worden.” Alleen moeder Villoresi vond dat haar zoon niet volslagen krankjorum was, maar zij is dan ook een merkwaardige vrouw die zelf een nogal avontuurlijk leven leidde. Zo begon zij op het eind van de jaren ’40 in Kaïro met een winkel waar Italiaanse goederen verkocht werden.

Lorenzo Villoresi

werd in Florence geboren en groeide er ook op. De Villa Villoresi, net buiten de stad, ligt te midden van weelderige tuinen en plantages van citroenbomen. De villa kan bogen op de langste loggia van Italië; alle kamers zijn versierd met schitterende fresco’s. Jarenlang baatte de familie een hotel uit in het gebouw. Nog altijd gaat Villoresi in de bosrijke omgeving op zoek naar kruidige en fleurige ingrediënten voor zijn potpourri’s.

Nadat hij psychologie studeerde in Florence, maakte Lorenzo een tournee via Londen, Parijs en Jeruzalem waar hij antieke filosofie en godsdienst studeerde. In het Midden-Oosten verzamelde hij keukenkruiden en een hele collectie vreemdsoortige flessen. Toen hij weer thuis was, begon hij te experimenteren met geuren.

Florence heeft altijd al een traditie van parfummakerij gehad. De moderne vorm van parfum werd voor het eerst gemaakt op verzoek van koningin Elizabeth van Hongarije. (De grootmoeder van Lorenzo Villoresi was trouwens een Hongaarse.) Parfum groeide pas echt uit tot een kunstvorm in het Florence van de Renaissance. Catharina de Medici nam haar persoonlijke parfumeur mee naar Frankrijk, toen ze ging trouwen met de toekomstige Franse koning Henri II.

Voor Lorenzo begon het eigenlijk allemaal in de vroege jaren ’80. Een vriendin die bij het Italiaanse modehuis Fendi werkte, vroeg hem om geparfumeerde kaarsen. Dat liep goed af, en zo begon hij privé-labels te ontwikkelen voor Emporio Armani, Paul Stuart in New York en Lane Crawford in Hong Kong. Hij experimenteerde met planten, las talloze boeken over het onderwerp, maakte kleurstoffen, rommelde wat met een distilleerinstallatie – “maar meestal kwam er alleen maar rotzooi uit,” zegt hij nu zelf.

Tegen 1990

zat Villoresi echter helemaal op het goede spoor. Hij stelde parfums samen voor individuele klanten; hij ontwierp kristallen flessen, kistjes met lederen bekleding en potpourri-schotels in travertijn. Zijn parfums groeiden uit tot internationale cultproducten. Nu heeft hij vijf man personeel en hij doet ook een beroep op verschillende consulenten. In de buurt van zijn ouderlijke woning heeft hij intussen een nieuw laboratorium gebouwd.

Een groot deel van het jaar reist hij de wereld rond. Regelmatig duikt hij als geurentovenaar op in steden als New York, Hong Kong en Londen om zijn producten bekend te maken en de kunst van het parfum-op-maat te demonstreren. De laatste jaren vragen de mensen meer en meer om speciale parfums, aldus Villoresi: “Ze willen geen spullen meer die te koop zijn in de taxfree shop van om het even welke luchthaven.”

LV is een familiebedrijf. De zakenpartner van Lorenzo is zijn vrouw Ludovica, een pittige dame van Russische afkomst (haar grootvader ging op de vlucht voor de revolutie en vestigde zich in Italië). Ludovica, een renaissancistische schoonheid met licht roodblond haar, spreekt vlot een half dozijn talen. Toen ze haar toekomstige echtgenoot ontmoette op een feestje in Venetië, had zij de leiding van de familiale boerderij in Padua. Een paar jaar later keerde ze terug naar Florence (waar ze opgegroeid was) om te trouwen.

Twee zomers geleden was Ludovica de muren van de studio aan het schilderen, toen de bel ging. Er stond een elegante donkerharige dame voor de deur, die zei dat ze uit Groot-Brittannië kwam en in de pers had gelezen over Villoresi. “Ik deelde haar mee dat we gesloten waren,” vertelt Ludovica, “maar de vrouw bleef aandringen dat ze echt wat van onze spullen wilde kopen. Plotseling realiseerde ik mij wie zij was: Cherie Blair, de echtgenote van de Britse premier.”

Mevrouw Blair bleek onder meer op zoek te zijn naar een passend geschenk voor de Queen, die haar had uitgenodigd in het kasteel van Balmoral. Villoresi stelde voor om een schotel in rood travertijnmarmer te kiezen, gevuld met potpourri. Want parfum op zijn Italiaans heeft een uitstraling die alle grenzen overschrijdt…

Lorenzo Villoresi: Via de Bardi 14 in 50125 Florence, tel. (00-39-55) 234.11.87, fax 234.58.93.

TEKST: REGGIE NADELSON / THE FINANCIAL TIMES FOTO’S: G. DE MICHELI