Ton Büchner, de topman van AkzoNobel, is oververmoeid geraakt, is op doktersadvies op ziekteverlof en zal over enkele weken het werk hervatten. “Trop is te veel en te veel is trop” waren de historische woorden van Paul Van den Boeynants, na zijn ontvoering door de bende van Haemers. Dat het echt soms te veel kan worden, heeft de heer Büchner ook moeten ervaren
Toen het bericht de wereld in werd gestuurd, zakte de beurskoers van AkzoNobel met 4 procent. Dat bewijst eens te meer dat beurskoersen een zeer slechte indicator zijn van de kwaliteit van management. De heer Büchner heeft waarschijnlijk de jongste weken en maanden in een toestand van bijna-overspannenheid het bedrijf geleid. Dan had de beurskoers moeten zakken. Niet nu, als de betrokkene en zijn omgeving samen een verstandige beslissing nemen.
Dit bericht is natuurlijk een fait divers. Boekhouder bij Philips lijdt aan burn-out. Salesmanager bij AB InBev overwerkt. Operator bij Agfa-Gevaert kampt met depressie. Geen mens die eraan zou denken dat ooit te publiceren. Maar een CEO… “CEO’s zijn soms net mensen. Hij heeft te veel hooi op zijn vork genomen en moet even een stap terug doen”, zei een woordvoerder. Als je de vergoeding van die dames en heren ziet, vergeet je dat vaak. Ze worden heel vaak vergoed en benaderd als übermenschen. CEO’s weten zelf ook wel zeer goed dat ze vooral op lange termijn effect hebben. Daarom is de afwezigheid van een postbode een veel groter probleem dan de afwezigheid van de CEO van bpost. Een postbode vervangen is dringend. Wat een CEO doet, zou enkel belangrijk mogen zijn.
De redenen waarom de heer Büchner onderuitgegaan is, zijn niet gekend, en behoren net zoals ontblote boezem van de Britse prinses Kate tot de privacy. Ik kan wel enkele algemene beschouwingen maken over dergelijke situaties. Mijn vrouw was tenslotte 25 jaar stressconsulente en academici weten wel wat meer over stress dan vijftig jaar geleden.
Vooreerst is het onwaarschijnlijk dat de heer Büchner gewoon door de job alleen onderuitgegaan is. Of hij moet volkomen incompetent geweest zijn, maar dan zou hij ook niet terugkeren en dat zouden de beursanalisten wél ontdekt hebben. En bovendien is de stress aan de onderkant van de bedrijfspiramide veel groter dan bovenaan. Want stress ervaren is een gebrek aan controle ervaren. De top controleert en wordt veel minder gecontroleerd. Bovendien is het netwerk aan de top heel uitgebreid en omvat meestal ook wel voldoende (para-) medici. Deskundige hulp is nooit ver af.
Het meest waarschijnlijke is dus dat de heer Büchner nog een andere meer persoonlijke bron van stress heeft gehad, waar de klassieke instrumenten waarover een CEO beschikt geen vat op hadden. Ik ga hier echt niet speculeren welke dat in zijn geval hadden kunnen zijn, maar keren we even terug naar Van den Boeynants. Niet de ontvoering door Haemers was zeer zwaar, maar het feit dat men zijn pijp had afgenomen. Een pijp. Als het dat maar is. VDB had de diepste vernederingen meegemaakt toen hij door een rechter was uitgescholden, had politieke nederlagen geleden, was ontvoerd en lag vastgebonden, maar dat kon hij dragen, dat maakte hem in zekere zin nog sterker. Maar een pijp… Oordeel dus niet te snel over ‘stress’ bij anderen.
Een niet-verwerkte uitspraak van uw vader? Een ziekte van een kind of kleinkind? Beelden die op uw netvlies gebrand staan?
We weten steeds meer wie niet gehard is tegen stress. Dat zijn uiteraard de fijngevoeligen, de empathischen, de sensitieven of sociaal intelligenten. Dat zijn de mensen die hun gevoelens niet kunnen uitspreken. Dat zijn diegenen die zich van anderen afgesloten voelen.
Maar wie is dan wel gehard? Diegenen die vrij veel aan beheersbare stress zijn blootgesteld, die zich trainen als een atleet en voldoende koude kunnen doorstaan. Dat laatste is geen grapje. Men weet gewoon niet goed hoe we ons kunnen harden tegen stress, maar de aloude koude douche, de Britse koude slaapkamers en trainen als een ijsbeer, maken ons blijkbaar wel degelijk stressbestendig. Misschien moet ik voor de lezers een trip naar Antarctica organiseren. Managers die vrezen dat ze overspannen raken, kunnen zich nu al inschrijven.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
We weten niet hoe we ons kunnen harden tegen stress, maar de aloude koude douche maakt ons blijkbaar wel degelijk stress-bestendig.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier