Tijd voor een zakelijke relatie met Congo

De Congolese regering zet bij monde van haar nieuwe ambassadeur in Brussel, Mova Sakanyi, een charmeoffensief in richting Belgische bedrijven. De minister van het Plan, Olivier Kamitatu, gaat zelfs in debat met bedrijfsleiders in De Warande. Op papier, in de glimmende brochures in het Nederlands, is het zakenklimaat opgeklaard. Met nieuwe investeringscodes, mijncodes, bosbouwcodes, handelsrechtbanken en beroepsmogelijkheden bij internationale geschillencommissies.

De realiteit op het terrein is vaak anders. Dat getuigen Congolese intellectuelen in geleerde boeken waarin ze het voortwoekeren van dezelfde kwalen als onder het Mobutu-regime aanklagen. Ambassadeur Mova Sakanyi erkent dat nog een hele weg af te leggen is, maar vindt uitsluitend focussen op wat misloopt geen recht doen aan de inspanningen die zijn regering levert om wantoestanden op te ruimen. Mova Sakanyi heeft een punt. In een compleet verwoest land met continentale afmetingen is dat een gigantische taak.

De beste stuurlui staan niet alleen aan wal – westerse regeringen, de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds – ze dragen zélf een gigantische verantwoordelijkheid in het ontstaan van dit debacle, maar willen dat niet geweten hebben. George Friedman van het onderzoeksbureau Stratfor maakte onlangs in The New Statesman een nuchtere analyse van de geostrategische politiek van zowel Republikeinse als Democratische regeringen. Een constante is dat Washington uit eigenbelang onrust stookt of ijvert voor regimewissels. Niet om een beter bestuur aan de macht te krijgen. In Irak ging het om olie; in Congo om kobalt, germanium en andere edele metalen. Maar zoals in Irak ontspoorde het scenario.

De Wereldbank heeft in de privatisering van mijnen een vuile rol gespeeld en Belgische regeringen hebben zich, uit onwetendheid of medeplichtigheid, daartoe geleend. De parlementaire onderzoekscommissie voor de Grote Meren dekte dubieuze praktijken van Belgen in Congo toe; zeven jaar nadat minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (MR) een gerechtelijk onderzoek heeft aangekondigd, is daar nog altijd geen uitsluitsel over. Karel De Gucht zweeg over de leegroof van de Congolese mijnen. Tot de Chinezen als spelbreker op de proppen kwamen. En dan was er nog het opgeklopte ‘bloedbad van Lubumbashi in mei 1990’ dat de aanleiding was voor een economische en financiële boycot die Zaïre/Congo dramatisch ontwrichtte, met onrechtstreeks miljoenen doden als gevolg.

Congo heeft het potentieel van Brazilië en Indonesië. Laten we de nieuwe machthebbers op een pragmatische en zakelijke manier op hun woord nemen. De onzin over ‘nonkels ( Noko’s)’ of ‘geprivilegieerde, historische banden’ laten we best definitief achter ons. Congo is mogelijk een interessante export- en investeringsbestemming. Net zoals Brazilië en Indonesië dat zijn, of Angola en Senegal. Niet meer, niet minder.

Focus

“Hoe sterker onze economie, hoe minder corruptie”, blz. 50

Door Erik Bruyland

De onzin over geprivilegieerde relaties laten we best definitief achter ons.