TIBET

Killing Fields

Met een Tibet-hausse in de bioscoop kunnen de uitgevers niet aan de kant blijven staan. Op de filmaffiche pronkt Seven Years in Tibet, een matig geslaagde reconstructie van de bewogen avonturen van de Oostenrijkse alpinist Heinrich Harrer. Tijdens een beklimming in de Himalaya in 1939 brak de Tweede Wereldoorlog uit. Hij belandde in een Brits gevangenenkamp in India, ontsnapte en bereikte het neutrale Tibet, waar hij vriendschap sloot met de piepjonge dalai lama, de geestelijke én wereldlijke leider van de Tibetaanse boeddhisten. Ex-nazi Harrer (volgens de jongste bronnen was hij SS’er) onderging er een spirituele metamorfose. Binnenkort komt nog een Tibet-film, Kundun van stercineast Martin Scorsese in roulatie. Wellicht wordt daar nog nader ingegaan op de invasie van Mao‘s rode troepen in 1949 en het schrikbewind dat sindsdien in Tibet heerst.

In Tibet mijn liefde, de autobiografie van Jetsun Pema, de zus van de gevluchte dalai lama, staat de recente geschiedenis centraal. In onze oren klinkt haar relaas wat pompeus, melodramatisch en vooral tendentieus, maar die indruk moeten we dringend tegen een kritische lamp houden. Op de eerste plaats zouden we verbouwereerd moeten zijn door de westerse onverschilligheid voor de genocide en de brutale bezetting, die sinds de invasie al 1,25 miljoen Tibetaanse doden kostte. Blijkbaar sluit het Westen graag de ogen om China niet voor het hoofd te stoten. Daar lonkt immers een immense markt. De Hollywood-filmstudio’s mogen represailles verwachten omdat ze de films durven uitbrengen. Disney moet zelfs een project voor een Chinees pretpark in de koelkast zetten. Ook uitgevers zouden onder druk gezet worden.

Voor een degelijk en overzichtelijk boek over Tibet hoeven we het niet eens ver te gaan zoeken. Vorig jaar al publiceerde de Vlaamse cineast-journalist Reginald Hoyaux zijn 25 eeuwen Tibet. In het kielzog van de filmpromotie beleeft het werk een herdruk. Hoyaux plaatst de Tibetaanse Killing Fields in een historisch perspectief.

Vier Nederlanders trotseerden alvast de Chinese pesterijen en fietsten 1400 kilometer dwars door Tibet. Het (te) schrale verslag vinden we in 5000 meter boven NAP.

LDD

Jetsun Pema, Tibet mijn liefde. B&K, 288 blz., 790 fr. Reginald Hoyaux, 25 eeuwen Tibet. CP, 557 blz., 995 fr. Floor de Graaf, 5000 meter boven NAP. Van Buuren, 119 blz., 695 fr.