Terug naar de Sovjet-Unie

Via de pers konden ondernemers vorige week vernemen wat vice-premier en minister van Arbeid, Tewerkstelling en Gelijkekansenbeleid Laurette Onkelinx ( PS) aan het bekokstoven was voor de patroons die weigeren banen te scheppen.

De minister geeft de indruk geadviseerd te worden door studaxen die recht uit de oude Sovjet-Unie komen, waar werkloosheid bij dictaat van het Kremlin niet kon bestaan: elke potentieel werkloze werd er aan het werk gezet in een baan die op bevel werd gecreëerd. Of zodoende toegevoegde waarde werd verkregen, was van geen belang. De wereld heeft de gevolgen van dit staatsdirigisme en het faillissement ervan kunnen aanschouwen. De minister wil een startbanenplan forceren, maar laat anderen voor de financiële gevolgen opdraaien: de privé-werkgevers enerzijds, en de openbare besturen anderzijds (die worden gefinancierd door belastinggeld, dus door u en mij). Zij stelt eigenlijk niets in de plaats, behalve een eerder symbolische vermindering van sociale lasten als de aangeworven jongere geen diploma hoger secundair onderwijs heeft.

Dirigisme.

De vice-premier is duidelijk in haar sas als zij de dirigistische toer opgaat: zij bepaalt zelf wie tot de doelgroep van haar startbanenplan behoort, of en wanneer en onder welke voorwaarden die doelgroep wordt uitgebreid. Niet alleen verplicht de minister op een arbitraire manier dat jongeren moeten worden aangeworven, reële behoefte of niet. Bovendien moeten die jongeren minstens twaalf maanden voltijds (of 24 maanden deeltijds) in dienst gehouden worden. Of ze behoorlijk presteren, zal ook irrelevant zijn, evenzeer als de vraag of de kostprijs niet hoger is dan de opbrengst.

Als stok achter de deur is er een boete van 3000 frank per dag en per niet-ingevulde baan, plus drie mogelijke sancties: extra jongeren moeten aanwerven, het kwijtspelen van de beloofde kostenverlaging, of een derde maatregel die de minister zelf mag vastleggen.

Pikant detail: voor de openbare besturen zijn er nog geen boetes of sancties voorzien, dat zal de minister later wel bepalen. Men vraagt zich wel af hoe: de werkgevers in de openbare sector hebben geen individuele verplichting, alleen een allesomvattende verplichting. En bovendien worden die sancties en boetes toch gedragen door de belastingbetaler. Dat blijft dus dode letter.

Als ondernemer sta ik achter het streven om de minderbedeelden in onze maatschappij zinvol werk aan te bieden. Maar dat moet, en kan gebeuren met respect voor het economische principe dat de toegevoegde waarde van elke werknemer groter moet zijn dan zijn kostprijs. Dat kan, als de minister de politieke moed heeft aan twee heilige huisjes te raken: de bijdragen voor de sociale zekerheid en de werkloosheidsuitkeringen.

Want wat gebeurt er? Ik nodig de minister uit eens bij ons te komen luisteren naar gesprekken met langdurig werklozen, laaggeschoolde ‘sollicitanten’. “Nee meneer, met mijn dop, mijn PWA en zwarte uren heb ik netto meer dan wat u bruto aanbiedt.” Of wil de minister met mij eens aankloppen bij het PWA-agentschap van mijn gemeente? Er liggen 85 jobaanbiedingen die niet ingevuld geraken, in een gemeente met een paar duizend niet-werkende inwoners tussen 18 en 65 jaar. Of wil de minister eens samen gaan kijken naar de tweewekelijkse en maandelijkse controle van de uitkeringsgerechtigde werklozen? Mannen in blauwe en grijze kiel parkeren hun bestelwagen om de hoek, snellen in looppas om hun stempel, spurten terug en vertrekken met drie kompanen in de bestelwagen naar de eerste klant, net op tijd.

Echt werk.

Als u dan echt werk wil creëren, wit werk, doe dan vijf dingen, mevrouw de minister:

1. schaf alle bijdragen voor sociale zekerheid op de laagste lonen onvoorwaardelijk af; voorzie een gradueel overgangssysteem van stijgende sociale bijdragen tot bijvoorbeeld 60.000 frank per maand;

2. laat particulieren de arbeidskosten (huisbediende, loodgieter, schilder…) aftrekbaar maken van hun inkomstenbelastingen;

3. maak een einde aan de in de tijd onbeperkte werklozensteun;

4. voorzie fiscale amnestie voor al wie zijn zwarte job witwast;

en 5. garandeer alle werkgevers dat deze maatregelen minstens vijf jaar zullen blijven bestaan.

Met dit plan gaat de kostprijs van laaggekwalificeerde werknemers drastisch omlaag. Dan worden Rosetta, PWA en andere werkgelegenheidsplannen overbodig, dan creëert u binnen het jaar tussen de 150.000 en 300.000 echte banen, zonder dat u één enkele werkgever daartoe moet verplichten. En zonder dat dit de staat fortuinen kost. En ik beloof hier plechtig dat ik onmiddellijk in mijn eigen bedrijf 15% laaggeschoolden extra zal aanwerven.

Als we goed geïnformeerd zijn, telt het 60-koppige kabinet van de minister van Arbeid en Tewerkstelling momenteel precies één (1) medewerker die ooit in een privé-bedrijf gewerkt heeft. Het tewerkstellingsplan van de minister wordt met andere woorden opgesteld door wereldvreemde intellectuelen uit de ambtenarij, de politiek en de partijstudiediensten, die nog nooit één werknemer in een organisatie met winstgevend doel aangeworven hebben. Het meest onthutsende is dat de goegemeente er blijkbaar niet bij stilstaat dat dit soort arbeidscreatie haaks staat op de economische principes waarop ons maatschappelijk bestel gefundeerd is.

De minister zou misschien kunnen overwegen in haar kabinet enkele mensen met ervaring in de privé-sector op te nemen? En ik wil haar graag een week ‘op bedrijfsstage’ meetronen om haar bij onze klanten te laten zien hoe men echt arbeid creëert in een bedrijf.

Doen, mevrouw de vice-premier? Doén!

robrecht h. paternoster