Terug naar de (hulp)bron

Heeft het spectaculaire herstel van de grondstoffenfondsen zijn plafond bereikt?

Cash vroeg de mening van Ian Henderson, de beheerder van een van de beste vijf grondstoffenfondsen over drie jaar.

Cash: Welke factoren hebben een impact op de grondstoffensector?

IAN HENDERSON. De val van 2008 is veroorzaakt door exogene elementen: de financiële crisis, het faillissement van Lehman en de gedwongen verkopen. Over de aantrekkelijke vooruitzichten van de sector op lange termijn is er nooit twijfel geweest. Een van de eerste gunstige factoren voor grondstoffen zijn de relancemaatregelen die de overheden hebben genomen en die hebben geleid tot het begin van een economisch herstel. Een deel van die maatregelen had immers betrekking op infrastructuurwerken en die sector vraagt heel veel grondstoffen. De meest recente statistieken wijzen op opwaartse herzieningen van het bruto binnenlands product in meerdere landen, waaronder Zuid-Korea, India en China. Tijdens de crisis hadden bedrijven de neiging om hun voorraden tot een minimum te beperken, maar dankzij het herstel zullen ze die snel weer aanvullen, wat de vraag zal ondersteunen.

Tegelijkertijd speelt het lage rendement van risicoloze activa, zoals liquiditeiten, in het voordeel van meer risicovolle activa, zoals aandelen. Ook de al dan niet terechte vrees voor inflatie speelt tastbare activa zoals grondstoffen in de kaart. Die situatie zal wellicht niet snel veranderen: het is voor centrale banken quasi onmogelijk om de rente in de nabije toekomst te verhogen, aangezien een dergelijke maatregel tot een exponentiële stijging van de overheidsschuld zou leiden.

Een andere factor is het herstel van de deviezen van de producerende landen, wat op het eerste gezicht nefast is, aangezien het tot hogere productiekosten leidt. De Australische dollar en de Zuid-Afrikaanse rand zijn sinds oktober 2008 met respectievelijk 54 % en 51 % gestegen. De stijging van de industriële metalen was echter nog veel sterker, namelijk 92 % voor de referentiekorf van metalen verhandeld in Londen. Dat heeft ervoor gezorgd dat de producenten hun marges konden handhaven en dat de winstverwachtingen opwaarts zijn bijgesteld.

Ten slotte zou de situatie niet zijn wat ze vandaag is zonder China, waarvan het verbruik spectaculair is toegenomen: tussen januari en september 2009 is de import van geraffineerd koper, roestvrij staal en nikkel met respectievelijk 50 %, 289 % en 70 % gestegen! En er is niets dat erop wijst dat de vraag zal vertragen, noch vanuit China noch vanuit de Verenigde Staten: het aantal schepen ingezet voor het transport van ijzererts van Australië naar China is gestegen van 24 in september tot 56 in oktober en de tendens is gelijkaardig voor de schepen die vanuit Brazilië koers zetten naar China en de VS. De inspanningen die China levert om te garanderen dat het in zijn energie- en metaalbehoeften zal kunnen voorzien (de aankoop van concessies in Afrika en de overname van bedrijven), zijn een extra bewijs van de robuustheid van de vraag.

Wat is uw strategie gezien die vooruitzichten?

HENDERSON. Na de uitstekende prestaties van de industriële metalen dit jaar, hebben wij hun gewicht verlaagd tot 33 % ten voordele van goud, waarvan het aandeel nu 37 % bedraagt. Wat de metalen betreft, zijn we onder andere gaan inzetten op staal: in de VS hebben de voorraden een historisch dieptepunt bereikt, wat niet houdbaar is, aangezien de bestellingen aan het stijgen zijn, met name door steunprogramma’s in de autosector. We kunnen ook rekenen op een sterke vraag vanuit China, dat van plan is om over een periode van drie jaar 102,5 miljard USD te besteden aan het uitbouwen van zijn spoorwegnetwerk. Wie staal zegt, zegt ijzererts, en ook daar staan we positief tegenover. De prijzen zijn de afgelopen maanden gestegen en in de volgende contracten zouden ze nog eens minstens 20 % hoger moeten liggen. Ten slotte zijn ook de fundamentals van koper aantrekkelijk. Dat is het enige metaal waarvan de voorraden bijzonder beperkt zijn: nauwelijks het equivalent van 3,6 weken verbruik. Er worden maar weinig nieuwe grote mijnen geëxploiteerd, de kwaliteit van het ontgonnen koper verslechtert en er zijn grote stakingen en ongelukken geweest in de belangrijkste producerende landen, zoals Chili en Australië. Van de gediversifieerde mijnbouwgroepen is Rio Tinto onze favoriet: de groep is erin geslaagd om haar balans, die na de overname van Alcan beladen was met schulden, weer gezond te maken. Waar we minder vertrouwen in hebben, is aluminium. De prijs van dat metaal is in het zog van die van de andere industriële metalen gestegen, maar de voorraden zijn bijzonder groot.

Goud echter profiteert van verschillende factoren: de zwakke dollar, de wil van de centrale banken en onafhankelijke fondsen, inclusief in India en in China, om hun investeringen te diversifiëren, het succes van de ETF’s en het gebrek aan ontdekkingen van nieuwe kwaliteitsmijnen ter vervanging van de oude, die stilaan uitgeput raken. Volgens specialisten zal het aanbod de komende jaren niet stijgen, maar stabiel blijven of afnemen.

Tot slot is de energiesector in ons fonds onderwogen: het risico dat de prijs van olie zal dalen, is klein, want als de prijs te laag is, is de exploitatie van talrijke afzettingen niet rendabel meer; de vooruitzichten voor de wereldwijde vraag in 2010 zijn opwaarts bijgesteld; en het verbruik per inwoner van China bedraagt slechts één tiende van dat van een inwoner van de VS en de verkoop van auto’s bereikt recordniveaus. De voorraden lijken op dit moment echter voldoende groot. Steenkool lijkt ons interessanter: de Chinese voorraden zijn 10 % lager dan de vooropgestelde doelstellingen op het gebied van elektriciteitsproductie. Ook gas lijkt aantrekkelijk: er is een voorraadoverschot in de VS en de prijzen zijn gedaald, maar dat heeft ertoe geleid dat de exploitatie van bepaalde afzettingen niet rendabel meer is en dat er minder financieringen worden toegekend aan producenten. Daardoor dalen de booractiviteiten en op termijn zal het overschot dus verdwijnen.

Globaal genomen blijven we inzetten op exploratie- en exploitatiebedrijven die beschikken over kwaliteitsvolle activa, die toegang hebben tot financieringen en waarvan de directie haar waarde heeft bewezen. Die criteria zijn cruciaal bij het selecteren van ondergewaardeerde smallcaps. Het hanteren van die strategie heeft zijn vruchten afgeworpen bij groepen zoals African Minerals, Northern Gold, Hudbay Minerals, Mirabela Nickel, International Ferrometals en Lynas. (C)

Door Béatrice Denis

“Er is niets dat erop wijst dat de vraag naar grondstoffen zal vertragen.”Ian Henderson