TAAL

Even opzoeken

Straks, op maandag 2 september, zwaaien de schoolpoorten open. Gebruikers van het Chronologisch woordenboek (Veen, 1164 blz., 56,72 euro) krijgen evenwel nog wat respijt. Ongetwijfeld mikt zo’n boek op studenten, taalkundigen en geïnteresseerden die doorgaans heel wat meer lentes torsen dan de leerlingen die de volgende dagen al aan de slag gaan. Zelfs in het bonte en drukke wereldje van de woordenboeken is een chronologisch overzicht een buitenbeentje. De woorden staan er niet keurig alfabetisch gerangschikt, maar volgens de datum waarin ze voor het eerst in nagelaten bronnen opgedoken zijn. Gelukkig geeft etymoloog Nicoline van der Sijs ook een alfabetisch register, zodat je meteen merkt dat pakweg het woord mannequin in de betekenis van paspop uit 1807 stamt, terwijl het als verwijzing naar een persoon die nieuwe mode toont pas in 1914 opgang maakte. Met dit voorbeeld weet u dat ook leenwoorden opgenomen werden.

Maar ook op het terrein van de courante woordenboeken valt er nieuws te rapen. Van de roemruchte Woordenlijst Nederlandse taal (alias Het groene boekje) werden sedert de spellingherziening van 1995 al meer dan een miljoen exemplaren verkocht, waarvan ruim 400.000 in Vlaanderen. Wellicht heeft dat overweldigende succes de uitgever ertoe aangezet om de nieuwe, herziene editie van de Grote Prisma Nederlands te lanceren als Het groene woordenboek (Sdu, 901 blz., 25 euro). Die uitgave kiest voor bondigheid en duidelijkheid. Combinaties en verbuigingen worden niet vergeten. Een pluspunt, want Het groene boekje geeft, bijvoorbeeld, alleen on line, terwijl Het groene woordenboek ook de spelling aangeeft voor on-lineverbinding. Dat voorbeeld vinden we ook in de nieuwe editie van de Spellingwijzer Onze Taal (Veen, 646 blz., 13,50 euro), maar helaas tweemaal fout als online en onlineverbinding, een spijtige smet op deze over het algemeen betrouwbare spellinggids, die vooraan ook de spellingregels beknopt uiteenzet. De Spellingwijzer kent overigens ook human resources en een human-resourcesmanager, wat we dan weer tevergeefs zochten in Het groene woordenboek en Het groene boekje.

Wie managementjargon correct wil gebruiken, kan terecht bij het Kramers businesswoordenboek Engels (Elsevier, 1683 blz., 45,25 euro). Verschillen tussen Amerikaans en Brits gebruik worden er ook aangestipt. Of zoekt u vertalingen liever via uw tekstverwerker? Onlangs bracht Easy Computing alvast een cd-rom met vertalingen van en naar het Nederlands voor Engels, Frans, Duits en Spaans: Multitalenwoordenboek (14,95 euro). Mooi meegenomen: bij een werkwoord wordt ook de vervoeging gegeven. Nu kan het schooljaar echt beginnen.

Luc De Decker [{ssquf}]