Syndicaten en dot.com

De Nieuwe Economie verzwakt de macht van de vakbeweging. Internet beconcurreert de stakingspost en de folklore met de rode en groene petjes en hesjes. Wanneer lanceert het ACV, of het ABVV, een risicokapitaalfonds voor dot.coms? Wanneer schrijven de Belgische syndicalisten een brochure om buitenlandse investeerders naar ons land te lokken? Wanneer organiseren zij een congres met managementgoeroes om hun leden het ABC van de Nieuwe Economie te leren?

De vakbonden lopen zich warm voor de sociale verkiezingen van mei. In hun brochures en manifesten verschijnen de traditionele, versleten slogans. In mooier Nederlands geformuleerd heet het daarin onversneden: wantrouw de baas, hij is gevaarlijk, weg met het kapitaal.

De drie openingsvragen worden door de Belgische syndicalisten niet opgelost. Zij zullen ze belachelijk tot absurd vinden. Hun collega’s in Scandinavië, Engeland en Nederland zijn moderner en moediger. Zeker moediger. Elke Belgische ondernemer kent de schizofrenie van de vakbondsleiders. De mannen die onder vier ogen en zonder schaamte toegeven dat veel ondernemersargumenten redelijk en naar waarheid zijn, maar hun jarenlang geïntoxiceerde achterban niet durven tegenspreken en dus versterken in de gedachte dat soepelheid, internationalisering, winst en schaalaanpassing duivels zijn.

De Zweedse socialistische metaalvakbond stopt 50 miljoen dollar in een eigen risicokapitaalfonds. De fondsmanager zoekt nieuwe dot.coms en rekent even scherp en snel als een klassieke venture capitalist. Voor twee jaar onderhandelde hij nog over de lonen en de arbeidsvoorwaarden van de arbeiders in de zware industrie. Die zware industrie verliest aan belang.

De Britse topvakbond Amalgamated Engineering and Electrical Union (AEEU) – 700.000 leden – hengelde in 1997-1998 naar buitenlandse investeerders. Dat gebeurde met de folder Partners in Success, waarin de bedrijfsleiders van Sharp, Toyota, Bosch, Nissan, Electrolux en British Airways getuigden over het Thatcherianiseren van het Verenigd Koninkrijk. Thatcherisme dat door Tony Blair sedertdien slechts met enkele socialistische verfraaiingen is opgetuigd. De grondslag van de Britse bloei blijft de revolutie van de Iron Lady. Op 2000 stuks vertrok Partners in Success naar Azië, de VS en het Europese vasteland. De vakbond boodt zijn 160 stafleden aan om mee een vestigingsplaats te zoeken: they know the government development agencies and local industry in their area. De brochure leidde tot investeringen. Het bewind van Thatcher had hen scherper, slimmer en wereldser gemaakt, erkenden de syndicalisten. Charlie McKenzie, de ontwerper van de internationale campagne: “Wij hebben de werkgevers leren begrijpen waarom hun zaken soms slecht gaan en hoe de grote wereld functioneert.”

Op de strategische conferentie over industrie- en dienstenbeleid van FNV Bondgenoten in Den Haag van 9 maart stelde Tom Elfring, de Rotterdamse hoogleraar innovatief ondernemerschap, de vraag aan de driehonderd aanwezigen: “Wie in deze zaal weet hoeveel procent van de omzet zijn bedrijf nu realiseert met nieuwe producten die de afgelopen drie jaar zijn gelanceerd?” Slechts één hand ging de lucht in. FNV Bondgenoten trachtte met de uiteenzetting van Elfring de innovatiebereidheid en het innovatiebewustzijn van zijn vakbondsleden aan te scherpen. Wie nodigt de Vlaamse professoren strategisch management Daems, Naert, De Meyer, Haspeslagh of Buelens uit op de Sociale Dagen in De Haan? De Belgische vakbeweging krijgt met haar oubollige wereldbeeld geen poot aan de grond bij de bedrijven van de toekomst: de Ubizens, L&H’s, SmartMoves, Artworks, Xeikons, Global Retail Investors.

Julien De Wilde van Alcatel vraagt al geruime tijd een Belgisch green card-systeem om het schromelijke tekort aan IT-geschoolden op te vangen door computerdeskundigen van buiten de Europese Unie. De vakbonden zijn hardhorig en verkiezen in de concurrentieslag met de VS de ogen te sluiten voor één van de belangrijke knelpunten van de Belgische groei. Hoelang kan het uitblijven dat ons land noodgedwongen de weg inslaat van de Duitse kanselier Gerhard Schröder, die vorige week besliste meteen 20.000 buitenlandse specialisten uit India, Polen en de Sovjet-Unie toe te laten. De nieuwe Einwanderer vallen onder aparte, soepele regelingen voor hun statuut en arbeidsomstandigheden. De kwaliteit van de meeste (laag opgeleide) Duitse werklozen voldoet niet langer aan de vraag. Is het hier anders? Arbeidsherverdeling vormt evenmin een oplossing.

Door Europa loopt een grens. België zit aan de foute kant van die grens. Tony Blair spreekt vandaag op de EU-top in Lissabon over werkgelegenheid, innovatie en kennis. Morgen heeft hij het over een dynamic knowledge-based economy, competition en enterprise. Hij is representatief voor de vernieuwers in Engeland, Nederland en Scandinavië. De invloedrijke Franse minister van Solidariteit, Martine Aubry, peroreert over plein emploi en 35 heures. Zij is representatief voor de conservatieven van Frankrijk en België. Naast de Oude Economie is er de Oude Syndicratie. De Belgische vakbondsbazen ontberen geest en grandeur.

frans crols