Supervrouw bestaat niet

De reacties op de Trends-cijfers over vrouwen in het bedrijfsleven laten zich raden. “Zie je wel, vrouwen worden nog steeds gediscrimineerd.” Maar die conclusie is te makkelijk. Is de redactie van Trends discriminerend in haar beleid omdat ze maar één vrouwelijke journalist in dienst heeft en dus statistisch gezien een zeer slechte scoort behaalt? Of mag een kat een kat genoemd worden en is de situatie gewoon het gevolg van het beperktere vrouwelijke aanbod op de markt?

Cijfers over vrouwen in het bedrijfsleven worden vaak ge- en misbruikt om vrouwen aan te porren hun carrièrepad wat ambitieuzer uit te stippelen. De overheid werkt quotaregelingen uit om bedrijven te verplichten meer vrouwen in dienst te nemen; vrouwenclubs schieten als paddestoelen uit de grond om vrouwen aan te zetten meer te netwerken en hogere carrièredoelen na te streven. En prijzen als de Woman Award moeten bewijzen dat vrouwen echt wel alles aankunnen. De winnares van de prijs moet aan drie voorwaarden voldoen: haar eigen zaak leiden, haar gezinsleven harmonieus combineren met haar beroepsleven, en daarnaast nog tijd hebben voor enige maatschappelijke inzet. Trends Manager van het Jaar Theo Dilissen zei op de uitreiking blij te zijn dat zijn vrouw hem nog binnenliet en zijn kinderen hem nog herkenden.

Om op een gegronde wijze over discriminatie in het bedrijfsleven te kunnen spreken, moeten de cijfers vergeleken worden met het aantal vrouwen die een (top)functie in een bedrijf ambiëren en er de juiste competenties voor hebben. Is daar een discrepantie op te tekenen, dan kunnen we spreken van discriminatie. Maar helaas is deze denkoefening nog niet gemaakt. Of durft men de oefening niet te maken, omdat misschien zou blijken dat vrouwen niet zo ambitieus zijn als algemeen wordt verwacht?

De perceptie van vrouwen over hun eigen kansen keert, althans in bepaalde delen van de westerse wereld. Vroeger gingen verklaringen over het glazen plafond bijna automatisch gepaard met een (terechte) boze blik naar de bedrijfswereld, hét mannenbastion. Vandaag zijn vrouwen gelukkig met hun kansen en durven ze zich af te vragen of ze de top wel moeten en kunnen halen. Meer en meer beginnen vrouwen te beseffen dat ze niet alles perfect kunnen combineren.

Het zou een goede zaak zijn als vrouwen niet alles perfect moeten combineren. Ambitieuze vrouwen moeten aanvaarden dat niet alle vrouwen de hoogste carrières nastreven omdat die voor het gezin willen zorgen. Omgekeerd moeten minder ambitieuze vrouwen en geslaagde zakenmannen ermee ophouden zakenvrouwen te veroordelen omdat ze minder tijd aan hun gezin kunnen besteden. Vrouwen moeten leren keuzes te maken en elkaars grenzen eerbiedigen. Superwoman is fictie en zakenvrouwen mogen deze status dan ook niet nastreven. Als het een troost mag zijn: schandalen als Enron hebben mannelijke zakenhelden van hun troon laten vallen en aangetoond dat Superman ook alleen in de boekjes en op tv bestaat.

An Goovaerts,