Sub-Sahara Afrika komt op de investeringsradar

Luc Nijs

Ondernemen en investeren voorbij de traditionele grenzen is in de globaliserende economie al langer een thema. De wereld lijkt zich op te maken voor een nieuwe industriële revolutie, na de derde van de jaren negentig die ons de nieuwe technologieën schonk. Typerend is de interesse voor de groeimarkten van de tweede en zelfs derde generatie. In dat verband wil ik even de aandacht vestigen op de mogelijkheden van sub-Sahara Afrika, wat ik hieronder voor het gemak gewoon Afrika zal noemen.

Het is u allicht al opgevallen dat deze regio zich mag verheugen in een groeiende aandacht van de investeringswereld, zijn het niet de multinationals, dan wel de staatsfondsen of private-equityspelers. Die laatste alleen al investeerden in de eerste zes maanden van het jaar 880 miljoen euro in het continent. En niet zonder reden.

Afrika heeft de jongste jaren opmerkelijke veranderingen doorgemaakt, weliswaar met grote verschillen van land tot land. De overheden zijn in veel gevallen bereid om buitenlandse investeerders een grote rechtszekerheid en transparantie te bieden. Dat bleek ook tijdens het World Economic Forum in Zuid-Afrika eerder dit jaar. Voorts is er de organische economische groei, die zich vertaalt in een bruto nationaal inkomen van meer dan 1000 dollar per inwoner. Dat is meer dan in India, volgens iedereen toch een echte groeimarkt. Sommige Afrikaanse landen zien hun bruto binnenlands product met 20 % groeien, al dan niet gedreven door petrodollars.

Er wordt ook hard gewerkt aan de opleiding van lokaal talent. Dat blijkt uit vele initiatieven, met als een van de meest opmerkelijke de oprichting van een filiaal van de China Europe International Business School in Ghana. Sommige landen profiteren ook volop van de instroom van cash uit de exploitatie van hun natuurlijke rijkdommen. Mag ik ook even melding maken van de positieve bijdrage van het IFC (de financieringsarm van de Wereldbank) bij het verschaffen van liquiditeiten aan lokale en buitenlandse ondernemers, hoewel de procedures vaak een ietsje sneller en transparanter mochten zijn.

Een laatste aandachtspunt is de opbouw van een financiële infrastructuur in een flink aantal Afrikaanse landen. Die maakt een verdere economische expansie en financiering van ondernemingen mogelijk. Zo was er de opening van de publieke aandelenmarkt in Rwanda eind vorig jaar en de oprichting van de Ethiopia (Agricultural) Commodities Exchange eerder dit jaar. Die laatste kreeg wel flink wat kritiek, hoofdzakelijk in het kader van de stijgende wereldvoedselprijzen en de mogelijke invloed van speculanten. Gedeeltelijk ten onrechte, mijns inziens, want op de beurs wordt enkel tegen ‘spot rates’ gehandeld en slechts op langere termijn in afgeleide producten.

Alleen maar goed nieuws dus voor potentiële investeerders? Helaas niet. Investeren in Afrika is kiezen voor solide, lokaal ingeplante businessmodellen en dus van nature een strategische keuze op lange termijn. Tenzij u enkel tijdelijk wil meedrijven op prijsfluctuaties van de grondstoffen. Maar als u op zoek bent naar een goede investering om het gat te dichten dat de recente crisis in uw portfolio heeft geslagen, moet u toch even opletten. Uw keuze voor een investering in Afrika is prima, maar hou rekening met de beperkte liquiditeit die mogelijk is in het begin van het investeringsproces. Overdrijf dus niet met het aandeel hiervan in uw portfolio. Sommige puur Afrikaanse fondsen in het Midden-Oosten zullen dat de komende jaren tot hun scha en schande leren.

En dan zijn er vaak nog de beperkte directe exitmogelijkheden, die sommige toonaangevende fondsen ertoe hebben gebracht om het rustig aan te doen en selectief te werk te gaan, iets wat in feite geldt voor alle investeerders met een openfondsstructuur. En u hebt mij nog niet horen spreken over allerhande risico’s. Er is maar één moment om daar rekening mee te houden, en dat is bij de waardering.

Waar zet ik mijn geld de komende jaren in deze regio op in? Financiële instellingen, onroerend goed, telecom en retail, sectoren die een positieve correlatie vertonen met economieën waar het ‘consumentenmomentum’ is aangebroken. Veel succes! (T)

DE auteur IS DE AIZKRAUKLES BANKA PROFESSOR GLOBALIZATION & INVESTMENT BANKING AAN DE RIGA GRADUATE SCHOOL OF LAW (LETLAND) EN OPRICHTER EN CEO VAN HORIZON LTD.