Straffe politieke beloften, schrijnende verzwijgingen

Het politieke bedrijf gaat steeds meer over show, leukigheid en bevallige snoetjes die de binding met de kiezer moeten verzekeren. Het gebeurt in andere landen zonder twijfel ook, alleen is in België deze ongewone gang van zaken de norm geworden. Vanuit de regerende klasse krijgt iedereen die deze toestand aanklaagt het verwijt dat hij de antipolitiek voedt. Vandaar dat het verzet van de ernstiger media tegen het stevaertisme, michelisme of somerisme begint te kwijnen. Een essentieel kenmerk van de nieuwe politieke cultuur is dat men zoveel mogelijk probeert te vermijden om in heikele dossiers te vertellen waar het écht over gaat.

Neem nu het voorstel van ere-vice-gouverneur Marcia De Wachter van de Nationale Bank (zie Briefing, blz. 18). Mevrouw De Wachter wil tot 400.000 bijkomende jobs creëren door sociale bijdragen te vervangen door indirecte belastingen. Als goede econome – opgeleid onder meer aan de University of Chicago – weet De Wachter echter heel goed dat haar voorstel nooit zulke perspectieven kan bieden. Wat wel zou werken, is een drastische vermindering van de sociale lasten, gefinancierd door minder uitgaven. Iemand als VLD-voorzitter Karel De Gucht zegt dat men hem maar eens moet zeggen waar er dan nog bespaard kan worden. Sorry, meneer De Gucht, u wou per se verkozen worden, dus neem uw verantwoordelijkheid, want u wilt, terecht, verdere lastenverlagingen. Aangezien de politieke moed ontbreekt om lagere lasten te koppelen aan lagere uitgaven, zelfs bij de VLD van Karel De Gucht, zwijgt mevrouw De Wachter over zo’n scenario.

Of neem nu de begroting. De regering trekt en duwt nu al twee jaar om met de begroting telkens op een evenwicht uit te komen. De trukendoos ging onlangs wijd open met de aanslag op het pensioenfonds van Belgacom. Wat is echter de realiteit die de regering onder tafel wil vegen? Dat de begroting voor volgend jaar afstevent op een tekort van 2 % van het bruto binnenlands product (BBP). Met een lage nominale groei van het BBP en een steeds verder afkalvend primair saldo (inkomsten versus uitgaven, exclusief rentelasten) staat België heel dicht bij een nieuwe stijging van de schuldratio. Ondanks straffe beloften van de regering- Verhofstadt komt er voorlopig niks in huis, zo liet ook de Europese Commissie onlangs zeer expliciet weten, van een schuldratio beneden 100 % van het BBP.

De regering schuift graag alle schuld op de minder goede conjunctuur, maar verzwijgt dat ze de jongste jaren forse rentecadeaus mocht ontvangen. Door de precaire toestand van onze publieke financiën behoort voor onder meer de analisten van het Internationaal Monetair Fonds ( IMF) België weer tot de zorgenkinderen van de eurozone.

Zou het de strijd tegen de antipolitiek niet ten goede komen als de beleidsverantwoordelijken nu eens zonder veel omwegen aan de bevolking zouden vertellen hoe de tewerkstelling, fiscaliteit en begroting er écht voor staan?

Johan Van Overtveldt