Angst. Landbouweconomie drijft voor een groot stuk op dat primitieve, mythische oerinstinct. In zijn mildere vorm is het onzekerheid (over oogsten, afzet, consumentenevoluties). In zijn scherpere vorm is het de oerangst voor honger. Wie het huidige Europese landbouwbeleid bekritiseert, vervalt al gauw in een bitsige discussie over zelfvoorziening, verplichte steun aan boeren, een verwijzing naar het recente verleden (grootouders die tijdens een wereldoorlog honger leden).
De angst is terug. En wel met de stijgende voedselprijzen (zie blz. 50). De prijs van een aantal zuivelproducten is met de helft geklommen. Diverse Duitse politici houden door de aanwakkerende voedselprijzen alvast een pleidooi voor hogere werkloosheidsvergoedingen. Maar in België blijft de politieke reactie voorlopig luw (door de aanslepende regeringsonderhandelingen?). Voor Jan met de pet is de prijs van een duurder brood of zakje friet wellicht belangrijker dan een communautaire patstelling.
Die hogere prijzen schuiven de landbouw opnieuw naar een prominentere plaats in de samenleving. Na jaren van afkalvende prijzen – sommige landbouwkenners spreken zelfs van een eeuw lang aanslepende dalingen – gaat het weer omhoog. De reden is de aantrekkende wereldwijde welvaart. De door (linkse) betweters zo vermaledijde globalisering (zie blz. 38) heeft dus alvast als tastbaar en gunstig effect dat steeds meer mensen zich uit een vegetarisch bestaan hijsen, gekweld door een permanente staat van honger.
Zijn de boeren nu eindelijk tevreden met de soms spectaculaire prijsverhogingen? Nee, het gemekker in landbouwland blijft aanhouden. Ook de boeren noemen zich slachtoffer van de stijgingen. Die worden namelijk ook tastbaar in de voederprijzen voor hun veestapel. Nochtans kunnen ze zich niet beklagen over een gebrek aan subsidies. Met dank aan de Europese belastingbetaler vloeit dit jaar bijna 43 miljard euro naar de boeren. Decennialang werd die Europese belastingbetaler voorgespiegeld dat de subsidies een weermiddel tegen voedselschaarste vormden. De grote subsidiestroom was het noodzakelijke offer voor goedkope voedingsprijzen en zelfvoorziening. De eerste vlieger gaat niet meer op. De tweede vlieger ontaardde de voorbije decennia in reusachtige overschotten. De verwerking ervan werd alweer voor een flink stuk door de belastingbetaler gefinancierd.
Vandaag wordt de boer niet langer gesubsidieerd voor de overschotten die hij produceert. De Europese landbouwbegroting maakte een reusachtige zwenking naar rechtstreekse inkomenssteun. 36,9 miljard euro van de begroting voor 2007 mogen de boeren op die manier op hun conto schrijven. In ruil wordt van hen verwacht dat ze hun patrimonium onderhouden. Wie daarover vragen stelt, botst al gauw op weerwerkargumenten als autarkie, zelfvoorziening, voedselveiligheid, kwaliteitszorg. Want het bespelen van primitieve oerangsten mag de Europese belastingbetaler blijkbaar veel geld kosten.
Wolfgang Riepl
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier