De Generale wordt 100% Frans. Suez Lyonnaise des Eaux schuift dichter tegen zijn “concurrent” Tractebel. Verliest topman Philippe Bodson zijn autonomie? “Geen sprake van,” zegt Generale-voorzitter Etienne Davignon. Herman Daems, kabinetschef van Vlaams minister van Economie Eric Van Rompuy, is tevreden met de belofte van “Stevie”.
Terwijl Vlaams minister-president Luc Van den Brande (CVP) zich zorgen maakt over de verfransing van de Generale Maatschappij, blijft Herman Daems, kabinetschef van de Vlaamse minister van Economie Eric Van Rompuy (CVP), er voorlopig kalm bij. De opslorping van de Generale Maatschappij door Suez Lyonnaise des Eaux tast het Belgische karakter van Tractebel niet aan. “Een telefoon van Stevie ( nvdr – Generale-voorzitter Etienne Davignon) heeft ons voorlopig gerustgesteld,” klinkt het op het kabinet aan de Brusselse Kreupelenstraat. “De volledige overname van de Generale is vooral een financiële operatie en hoeft geen strategische implicaties voor de Belgische energiesector te hebben.”
Daems is de heraut van de corporate governance. Al meer dan vijf jaar brengt de professor Economie van de KU Leuven de boodschap dat kapitaalverankering – ooit het stokpaardje van minister-president Luc Van den Brande – haalbaar noch noodzakelijk is. Transparante vennootschapsstructuren zijn de beste garantie voor een beslissingsverankering van Belgische ondernemingen.
De tevreden kabinetschef
wijst dan ook op “de strategische kentering” die verleden jaar tot stand kwam bij Tractebel (51% Generale). De energieholding, die 39% van Electrabel controleert, paste op vraag van de overheid haar statuten aan. Voortaan bepaalt een vijfkoppig strategisch comité met een gegarandeerde aanwezigheid van twee Vlaamse “onafhankelijke” bestuursleden ( Paul De Keersmaeker en Antoon Dieusaert) het wel en wee van de holding. “Davignon zei expliciet dat er niets aan deze situatie verandert,” stipuleert Daems.
CBHK-topman Eric De Keuleneer, erg kritisch tegenover hebberige referentie-aandeelhouders, vraagt zich af: “Hoe eerlijk is de bedoeling van Suez/LdE? De Fransen beloofden ooit de Generale te laten bestaan en vandaag gaan ze toch tot de opslorping over. En toen de Generale-holding in 1992-1995 haar participatie in de Generale Bank opdreef van 15% tot 30% (door aandelen over te nemen van AG en de Bank zelf) gebeurde dat met de belofte een stabiele aandeelhouder te zijn. Diezelfde aandelen zijn nu een dreigmiddel in het pokerspel voor de totale verfransing van de Generale Maatschappij. De autonomie van Tractebel staat onder druk, ook al omdat Suez/LdE – een concurrent nota bene – door de financiële consolidatie over strategische inside-informatie beschikt.”
Maat voor niets?
Suez/LdE profileert zich uitdrukkelijk als een nutsholding door haar financiële participaties af te schuiven. Analisten verklaarden een jaar geleden (zie Trends, 10 april 1997, Zin en onzin van Suez des Eaux) dat de fusie tussen de toenmalige groepen Suez en Lyonnaise des Eaux slechts zin heeft als Tractebel en La Lyonnaise samen één strategie voeren.
Gelooft Daems echt dat Suez/LdE 140 miljard frank op tafel legt voor 37% van de Generale om strategisch niets te realiseren met Tractebel, noch zijn core business te versterken? Antwoordt de gewezen directeur van het MBA-programma van de KU Leuven: “Dat geloof ik. De Franse moederholding wil alleen de cashflow van Tractebel consolideren, zodat de winst door de hoog renderende energieactiviteiten verhoogt en de apetijt van institutionele beleggers voor Suez/LdE toeneemt.”
Volgens de professor zijn er “amper reële strategische voordelen voor een convergentie van de activiteiten van Tractebel en La Lyonnaise”. Of, plastisch uitgedrukt: “WaterdistributeurLyonnaise en energiespecialist Tractebel zijn water en vuur. Suez/LdE-topman Gérard Mestrallet is te verstandig om Franse ingenieurs los te laten op het centre of excellence in de energie, dat Tractebel is. Het machtscentralisme, ooit eigen aan Franse ondernemingen, is voorbij omdat het kapitaal vernietigde en investeerders ontmoedigde. Mestrallet staat voor corporate governance.”
Einde van het Belgisch kapitalisme
Hetzelfde doet zich voor in België. Verleden maand sprak de professor een inaugurale rede uit bij de toekenning van de Francqui Leerstoel: Het einde van het Belgische kapitalisme? “Dat vraagteken mag weg,” weet hij. “Het systeem van kruisparticipaties en cascadestructuren waarmee holdings als de Generale en individuen als Albert Frère hun macht uitbouwden, loopt op zijn laatste benen. De beursgang van heel wat Vlaamse bedrijven toont aan dat we opstomen naar een meer Angelsaksisch georiënteerd financieel landschap.”
Zo formuleert de Commissie Cardon de Lichtbuer voorstellen om belangentegenstellingen in beursbedrijven te vermijden. Ze pleit voor onafhankelijke bestuursleden, die erop toezien dat de referentie-aandeelhouders rekening houden met de belangen van álle aandeelhouders.
Dit wil bijvoorbeeld zeggen dat Suez/LdE, hoewel 51% eigenaar van Tractebel, het zich niet kan veroorloven mooie brokken van de energieholding voor een prikje aan een Franse zuster te verkopen.
“De onafhankelijke bestuurders
en de financiële analisten zouden onmiddellijk reageren en een negatief signaal zenden naar de beursmarkten in New York en Londen,” redeneert Daems.
Toch kunnen de belangen van de aandeelhouders van Suez/LdE – Albert Frère, bijvoorbeeld, bezit 11% – regelrecht indruisen tegen die van les minoritaires van Tractebel. Wat als Suez/LdE de Tractebel-statuten wijzigt? Daems: “De federale regering kan de aanbevelingen van de Commissie in een wet gieten. En de beurscommissie kan van de principes van de Commissie een voorwaarde maken voor een beursnotering. Als de toplui van Suez/LdE hun belofte breken – wat, ik herhaal, volgens Davignon niet zal gebeuren – dwingen we hen desnoods om Tractebel onafhankelijk te houden.”
Een andere “stok achter de deur” is de ontbinding van het energiemonopolie van Electrabel (de voornaamse asset van Tractebel). “De geleidelijke liberalisering van de energiemarkt start in 2000,” weet Daems. “De Vlaamse regering steunt de Europese plannen om deze markt verder open te breken. Een uitgesproken Frans Tractebel kan zijn priviliges erg moeilijk verdedigen op federaal niveau” (zie Trends, 20 november 1997, Energie, vrij als telecom).
De kabinetschef weet overigens dat het “meer dan waarschijnlijk” tot een consolidatie komt binnen wijlen de Generale. Daems: “De Franse beursvennootschap Cholet-Dupont bepleit de creatie van één Belgische energiepoot via één dochtermaatschappij van Suez/LdE. Als de holding de opbrengst van de verkoop van niet-strategische participaties zoals de Generale Bank investeert in het samengesmolten Tractebel/Electrabel, ontstaat een groep met een beurswaarde van 600 miljard frank. Het aandeel van de Fransen in het nieuwe Tractebel wordt gereduceerd tot 40%. Binnen de Generale acht men dit een realistisch scenario. En zo staat Philippe Bodson opnieuw aan het hoofd van een onafhankelijke, Belgische vennootschap.”
Wishful thinking? Daems: “Ik weet dat sommigen mij naïef noemen. De toekomst zal uitwijzen dat ze ongelijk hebben.”
HANS BROCKMANS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier