Steeds meer informatie voor één geheugen

Is het verwonderlijk dat een manager na een drukke dag vergeten is waar zijn fiets staat als hij van de trein stapt?

Infostress vormt de grootste mentale bedreiging voor hedendaagse zakenlui. Die moeten steeds meer informatie in een steeds kortere tijdspanne stockeren. De totale hoeveelheid informatie op onze aardbol zou om de twee, drie jaar verdubbelen. Hoeveel kan een mens onthouden? Informatieoverload vormt een aanslag op onze geheugencapaciteit.

Slechte slapers vergeten sneller

Het geheugen hangt samen met bepaalde gebieden in de hersenen. De bekendste zone bevindt zich aan de binnenzijde van beide hersenhelften: het limbisch systeem ( limbus betekent rand of zoom, van de hersenhelften). Het limbisch systeem is verbonden met andere gebieden in het brein die ook een rol spelen bij het opslaan van informatie. Chronische alcoholisten bewijzen dat: grote hoeveelheden alcohol schakelen deze zones uit en leiden tot sterk geheugenverlies.

Het geheugen werkt in vier stappen: waarneming, verwerking, opslag en reproductie. We worden elke dag overspoeld door informatie die we opvangen met onze zintuigen: ogen, oren, neus en mond. Zenuwtjes in de zintuigen vangen de prikkels op en sturen ze in de vorm van kleine stroomstootjes langs de zenuwbanen naar de plaatsen in de hersenen waar deze informatie wordt verwerkt. Wanneer we vermoeid zijn, met een half oor luisteren of er met onze gedachten niet helemaal bij zijn, dan registreren de zenuwen in de zintuigen minder prikkels. Concentratie is noodzakelijk om de zenuwcellen voldoende te activeren.

Informatie wordt het best verwerkt wanneer ze naar meerdere geheugenzones tegelijk wordt gestuurd. Hoor je bijvoorbeeld een naam in een gesprek tijdens een rumoerige receptie, dan zal je die veel moeilijker onthouden dan wanneer je de naam hoort op een rustige plek, de naam noteert, op een visitekaartje leest en even denkt aan je buurvrouw die dezelfde naam draagt. In het eerste geval wordt de naam alleen naar het auditieve geheugen gestuurd, terwijl dezelfde informatie in het tweede geval ook naar het visuele geheugen gaat. Hoe meer gespecialiseerde geheugenzones worden aangesproken, hoe beter je de info onthoudt. Informatie wordt in de hersenen opgeslagen te midden een massa andere gegevens. Hoe vaker je bepaalde informatie gehoord, gezien of gelezen hebt, des te beter je ze later opnieuw kan oproepen. Je onthoudt dingen nog beter als je associaties maakt. Het geheugen wordt geordend tijdens de diepe slaap. Slechte slapers zijn daardoor vergeetachtiger.

Drie vergaderingen na elkaar

Veel mensen maken zich zorgen om hun geheugen. En allemaal vinden we dat we vergeetachtiger worden zodra we de 30, 35 jaar voorbij zijn. Uit onderzoek blijkt dat – bij normaal gezonde personen – er meestal niets schort aan het proces van onthouden, maar dat het grootste probleem aandacht is. Drie vergaderingen na elkaar je volle aandacht bij de zaken houden, is niet mogelijk. Om toch zoveel mogelijk te onthouden, moet je in eerste instantie geïnteresseerd en goed uitgeslapen zijn, maar je kan ook oefenen om je aandacht op iets te richten. Focussen, notities maken en je gsm op stil zetten, zijn uitstekende manieren om zoveel mogelijk informatie te onthouden.

Tegelijk komt er met de jaren wat sleet op ons geheugen: je verwerkt informatie trager op je veertigste dan op je twintigste. Het wordt ook moeilijker om verschillende dingen tegelijk te doen. Om zo efficiënt mogelijk te onthouden, moeten we afleiding vermijden. Als je een vergadering geregeld verlaat om kort de telefoon te beantwoorden of tussendoor sms’jes verstuurt, dan onthoud je altijd veel minder van wat gezegd werd. In overdrive werken of gestresseerd van de ene meeting naar de andere hollen, belemmert eveneens een goede opslag van informatie in het brein.

Het belangrijkste advies voor overbevraagde managers die klagen over vergeetachtigheid: werk geconcentreerd aan één ding tegelijkertijd en voorzie voldoende rustpunten in je agenda. Maak je overigens geen zorgen over je opslagcapaciteit: hoeveel informatie er ook op je afkomt, het geheugen zal nooit vol geraken. De mens gebruikt slechts een goede vijf procent van zijn hersenmassa. De reserve is dus groot genoeg.

DE AUTEUR IS ARTS EN HOOFDREDACTEUR VAN BODYTALK.

Marleen.finoulst@bodytalk.be

Door Marleen Finoulst