Stakingen zijn geen politiek wapen

Staken vooraleer er ook maar een beslissing genomen is. Ja, zelfs nog voor er van onderhandelingen sprake is geweest. Het klinkt surrealistisch en het is blijkbaar enkel in het surrealistische België mogelijk. De beslissing van de socialistische spoorvakbond om het verkeer vorige vrijdag een paar uur stil te leggen als protest tegen een minimale dienstverlening in een aantal openbare diensten, doet het sociaal overleg meer kwaad dan goed.

Om te beginnen is er dus nog geen zekerheid dat die verplichte minimale dienstverlening voor bedrijven als de NMBS of De Post er wel komt. En als een volgende regering toch beslissingen in die richting neemt, dan zal het nog altijd aan de sociale partners zijn om de concrete modaliteiten daarvan uit te werken. Nu wordt te vaak over en weer geschreeuwd met holle slogans. Zo wordt gesteld dat het stakingsrecht in gevaar komt. Onzin natuurlijk, het stakingsrecht is in België, net als in alle andere EU-landen, een basisrecht en zal dat ook altijd blijven. Het enige nadeel voor de spoorbonden is dat hun grieven iets minder prominent in de media zullen komen, omdat de consumenten (de treinreizigers dus) er amper iets van zullen merken.

Verzwakt dat de onderhandelingspositie van de vakbonden? Geenszins. Als een stakingsactie enkel succesvol is wanneer de eindgebruiker het daadwerkelijk aan den lijve ondervindt, dan zouden er vreemde situaties ontstaan. Dan zouden de stakersposten aan de poorten van een autoassemblagebedrijf er moeten blijven staan tot de levering bij autodealers is stilgevallen. Dat is niet alleen onmogelijk, het zou ook compleet absurd zijn. Ook al merkt de man in de straat er niets van, de stakingen bij Volkswagen Vorst hebben wel de uitbetaling van royale ontslagvergoedingen mogelijk gemaakt.

Tweede argument van de vakbonden is dat een minimale dienstverlening om veiligheidsredenen in de praktijk onmogelijk is. Nochtans tonen studies aan dat een minimale service bij de NMBS mogelijk is met 10 % van het personeel.

De vakbonden hebben zich overigens geen dienst bewezen door aan het dossier van de minimale dienstverlening, de discussie over een afgeslankt ambtenarenapparaat te koppelen. Ook daarover hebben de oranje-blauwe onderhandelingspartners nog geen akkoord afgesloten. Nochtans wetten syndicale kringen nu al de messen en zwaaien ze met het stakingswapen. Terwijl het veel efficiënter is om de eigen argumenten op een serene manier naar voor te brengen. Zoals ACOD-voorzitter Karel Stessens en algemeen secretaris Chris Reniers recent deden door te stellen dat het aantal ambtenaren vooral op regionaal en lokaal niveau is toegenomen en dat dit personeelsbestand niet op de tafel van de federale onderhandelaars ligt.

Dat de socialistische vakbond dezer dagen zeer vlug naar het stakingswapen grijpt, toont gewoon aan dat het hier om een zuiver politieke actie gaat. ACV-Transcom, eveneens een tegenstander van de minimale dienstverlening, nam niet aan de acties deel.

Nadat het een tijdlang bijna ‘af’ was tussen de SP.A/PS en het ABVV lijkt het nu opnieuw tot een verzoening te komen. Ze vinden elkaar in de kritiek op een rechtse regering die in de steigers zou staan. Alleen bestaat het risico dat de vakbond zich blindelings voor de politieke kar van de oppositie laat spannen. Vakbonden en partij hebben inderdaad gemeenschappelijke ideologische roots en een politiek relais bestaat er nog steeds. Maar daar moet het ook bij blijven.

Door Alain Mouton