STAAT LIMBURG VOOR OF ACHTER?

Vandaag, 14 mei, verzamelen ruim 150 Limburgse kmo-leiders, onderzoekers en beleidsmensen in Alden Biesen. Voor de “Kick off meeting” van Spin Off ( Strategic Plan Innovation: New Opportunities For the Future), een project van Strategisch Plan Limburg. Spin Off past in een Europees programma dat in twintig regio’s, gaande van het uiterste zuiden van Spanje (Extremadura) tot het hoge noorden (Ostrobothnia in Finland), een innovatiestrategie wil ontwikkelen.

Spin Off werd begin vorig jaar opgestart en werkt in drie fasen. De eerste fase (overzicht en analyse) is afgerond, de tweede fase (pilootprojecten) start vandaag en tegen eind dit jaar moet dit alles resulteren in een innovatiestrategie gekoppeld aan een actieplan (derde fase).

Onder leiding van voorzitter Willy Hendrickx, senior director bij Philips, is bij Spin Off zowat iedereen betrokken: Europese, Vlaamse en provinciale overheid; de organisaties (vakbonden, werkgevers…); bedrijfsleven en onderwijswereld. Dirk Broeckx is de manager die alles in goede banen moet leiden.

TRENDS. In de eerste fase werden vraag en aanbod geanalyseerd. Wat heeft dat opgeleverd?

DIRK BROECKX (SPIN OFF). We hebben de vraag van de bedrijven laten analyseren door professor André Faché van LUC, gespecialiseerd in innovatie en strategie. Hij heeft aan de hand van een vragenlijst een hele reeks bedrijven geïnterviewd. Vervolgens hebben we workshops gehouden in bestaande clubs van ondernemingen, waar we de resultaten verder hebben verfijnd.

Ook het zeer uitgebreide aanbod van de verschillende organisaties (scholen, onderzoeksinstellingen, werkgeversverenigingen, vakbonden enzovoort) hebben we wetenschappelijk doorgelicht. Maar dan wel – gezien de gevoeligheden – door een niet-Limburger, professor Koen Debackere van de KU Leuven, in samenwerking met KPMG.

Er werd ook een aantal grote trends op de middellange termijn onderzocht.

Daarvoor zijn we teruggevallen op Engels trendonderzoek. Grote conclusie hier is dat op alle terreinen informatie- en communicatietechnologie een impact zal hebben. Dat is gespecificeerd in bijvoorbeeld de toename van telewerk, van modellen en simulatie, of van sensoren en controle.

Welke conclusies kan men uit deze analyse trekken?

We hebben van bij het begin een ambitie gesteld: een groter aandeel van innovatieve producten en diensten in de totale economische output van de regio. We hebben ook naar het buitenland gekeken waar gelijkaardige oefeningen al achter de rug zijn. Nederlands Limburg, Lotharingen en vooral Wales trekken onze aandacht. Op onze Kick off meeting komt trouwens iemand van Wales spreken, Meirion Thomas van de Cardiff Business School. In Wales heeft men een grote consensus bereikt tussen bedrijven, scholen en universiteiten. Daar moeten we met Spin Off ook naar toe.

We hebben drie langetermijndoelstellingen gepuurd uit onze analyse. Ten eerste moeten we kmo’s helpen met hun interne structuur. We hebben gemerkt dat innoverende bedrijven sterk intern zijn ontwikkeld en dat niet-innoverende bedrijven alles op andere mensen en toestanden afschuiven. Ten tweede moeten de aanbieders hun infrastructuur stroomlijnen. Ze werken niet genoeg samen. Ten derde moeten de overheid en de universiteiten klantgerichter gaan werken.

Hoe worden die doelstellingen geconcretiseerd in pilootstudies?

We zetten vier grote pilootprojecten op, met telkens iemand uit een kmo aan het hoofd: stimuleren van innovatie, voorwaardenscheppende overheid (een meer dienende overheid), voorwaardenscheppende intermediairs (meer onderlinge samenwerking), voorwaardenscheppend onderwijs en onderzoek (meer samenwerking met bedrijven).

Heeft Limburg qua innovatie een voor- of achterstand ten opzichte van andere provincies?

Limburg heeft een sterke groei gekend, meer dan elders in het land. De mijnsluiting heeft 18.000 jobs doen verdwijnen, maar er zijn er ook 43.000 nieuwe gecreëerd. Waar we achterstand hebben, tegenover bijvoorbeeld West-Vlaanderen, is het gebrek aan kmo-traditie. Limburg is echter die achterstand aan het inhalen. Specifiek qua innovatie zien we dat in Limburg iets minder octrooien en patenten worden aangevraagd dan elders in het land. Dat komt omdat Limburg veel bedrijven heeft waarvan het hoofdkantoor buiten België ligt. Opnieuw een gevolg van het gebrek aan kmo-traditie. Daarom ook dat we onze actie zo kmo-gestuurd houden.

Heeft Limburg ook geen tekort aan een ontwikkeld universitair onderzoekscentrum? De provincie heeft bijvoorbeeld geen Imec.

We hebben aan het LUC toch wel enkele onderzoekscentra die sterk staan. Zo is er veel onderzoek en ontwikkeling rond multimedia. We denken er trouwens volop aan een Flanders Multimedia Valley op te zetten. En dan is er professor Stals met zijn materiaalkunde. Ik moet evenwel toegeven dat de band met de bedrijven nog sterker kan.

Deze week stelt het Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden (VKW) de nieuwe studie van professor Georges Allaert voor over de regionaal-economische dynamiek van Limburg. Een van de conclusies zal zijn dat Limburg moet stoppen met navelstaren en meer bruggen moet slaan naar omliggende regio’s. Zeker voor innovatie is dit een noodzaak.

Dat is ook het opzet van dit initiatief. We zitten met Spin Off in een Europees verband van twintig regionale projecten en daarnaast in een industriële subgroep met Shannon (Ierland), Strathclyde (Schotland), Yorkshire & Humberside (Engeland), Norte (Portugal) en Niederösterreich.

Limburg telt vele plannen. Wordt het niet tijd voor actie? En hoe past Spin Off in het Limburgplan dat door de gouverneur Hilde Houben-Bertrand is voorgesteld?

We passen daar perfect in. Het Limburgplan is conceptueel goed. De belangengroepen spelen het natuurlijk altijd politiek, maar men begint toch meer en meer in één richting te kijken. Het blijft echter moeilijk, iedereen verdedigt zijn eigen terrein. Nu we met Spin Off naar meer concrete zaken toegaan, voel je dat ook toenemen.

In het vorige nummer van Trends werd gemeld dat de vroegere KS-bestuurders in verdenking gesteld worden. Kan dit tot een heropleving van oude problemen leiden en zo Limburg weer een pas achteruit zetten?

Ik denk het niet. Die zaak is toch wel achter de rug. Er zal natuurlijk belangstelling voor zijn, maar de mijnen zijn gesloten, het Toekomstcontract is afgesloten en opgevolgd door het Limburgplan. We werken aan de toekomst.

GUIDO MUELENAER