SOCIALISTEN GEDOEMD OM TE VERLIEZEN

Patrick Janssens heeft zijn analyse gemaakt van de verkiezingsnederlaag van de SP.A. Hij verwijst onder meer naar een vervreemding van de basis en de dualiteit tussen de traditionele arbeidersachterban en de hoogopgeleide stedelijke groep.

Patrick Janssens behoort zelf tot die hoogopgeleide stedelijke groep. Hij woont nu, na zijn scheiding, op het Antwerpse Zuid, de meest hippe, halfartistieke buurt van Antwerpen. Populair in die buurt is het drinken op de wat latere namiddag of de vroege avond van een demi-demi: half cava, half witte wijn. Geen arbeider in de Seefhoek, de Antwerpse volkswijk bij uitstek, drinkt een demi-demi. Wel een gewone pint bier of, in het beste geval, de arbeidersvariant van een demi-demi: een mazoutje, bier met cola.

Veel socialistische kaders lusten ook wel een demi-demi. Ze hebben de voeling verloren met de arbeidersachterban. Een rondje buurten in de volkswijken net voor de verkiezingen helpt niet. Zij hebben zich opgewerkt in de cenakels van de macht. Een van de voorbeelden is Guy Peeters. We schetsen in deze Trends (blz. 46) het netwerk van deze machtsman achter de schermen. Hij is topman van de Socialistische Mutualiteiten, de VRT en verzekeraar P&V. Elke functie brengt haar macht mee, en ook haar salaris.

Peeters’ vrouw Marijke Seresia is fotografe en veel van haar opdrachtgevers komen uit de wereld van Peeters. Ook in haar sociale activiteiten verschijnen dezelfde figuren. Het is de wereld van wat de Engelsen zo mooi noemen: I’ll scratch your back, if you’ll scratch mine.

Peeters is een voorbeeld van wat het kaviaarsocialisme wordt genoemd. De Franse auteur Laurent Joffrin, directeur van Libération, schreef er vorig jaar een boek over: “Histoire de la gauche caviar”. Er zijn altijd bourgeois geweest die zich de zaak van de arbeidersklasse hebben aangetrokken, redeneert hij. Maar in tegenstelling tot het verleden zijn die kaviaarsocialisten niet meer in staat om de werkloosheid te verminderen, de uitsluiting te overwinnen en de gelijkheid van kansen te verzekeren.

Wie wordt de nieuwe voorzitter van de SP.A? Favoriet is Caroline Gennez, die door universiteitsprofessor Johan Vande Lanotte al meteen na de verkiezingsnederlaag werd gelanceerd. Maar afgelopen weekend zorgde de Antwerpse federatie ervoor dat Erik De Bruyn een ernstig alternatief vormt. De kandidaat van de linkervleugel van de SP.A werd door de Antwerpenaren – niet die van het Zuid, wel die van de Seefhoek en Noord – als officiële tegenkandidaat gekozen.

De SP.A moet nu kiezen tussen het linkse discours dat ook een Jan Marijnissen, met succes, in Nederland houdt, en het liberaal socialisme. Of een van beide een grote toekomst heeft, valt te betwijfelen. Het linkse discours staat vaak haaks op de economische realiteit en zal heel wat stedelijke kiezers afschrikken. Het liberale discours zal de arbeiders dan weer afschrikken, maar bovendien zitten ook CD&V en Open Vld in die vijver te vissen. Welke keuze er ook gemaakt wordt, het zal lijden tot stemmenverlies. Geen keuze maken, heeft op 10 juni al bewezen dat het stemmenverlies tot gevolg heeft.

Guido Muelenaer