Sluiting Opel Antwerpen kost MAGNA 308 miljoen euro

De sluiting van Opel Antwerpen lijkt bijna onvermijdelijk. Trends kon het overnameplan van Magna inkijken. Het Canadees-Oostenrijkse concern begroot de herstructureringkosten voor de sluiting op 308 miljoen euro.

Het plan bevat weinig details over de vergelijking van de concurrentiekracht van de diverse Opel-vestigingen. Maar de productie van de Astra wordt in Antwerpen stopgezet in maart 2010. De fabriek sluit dan. Daarbij zouden 2321 werknemers betrokken zijn. De herstructureringskosten van die sluiting begroot Magna op 308 miljoen euro.

Waarom maakt Antwerpen zo weinig kans? We beginnen met de plussen. Een voormalige kabinetsmedewerker van de Vlaamse minister-president Kris Peeters (CD&V) verhaalt over de tevredenheid bij Magna over de werknemers bij Opel Antwerpen. De kandidaat-overnemer van de Opel-activiteiten van General Motors bestudeerde de voorbije weken de diverse fabrieken in Europa. Er was veel lof voor de kennis en de motivatie van de werknemers in Antwerpen. Ook de haven is een goede zaak. De ligging geeft Opel Antwerpen een logistieke voorsprong.

Maar er zijn ook veel minnen. Antwerpen is deels slachtoffer van zijn eigen succes. De stad is voor de Europese Commissie geen economisch reconversiegebied. Rechtstreekse investeringssteun door de overheid kan dus niet in het gebied. In Genk (bij Ford) kan dat wél. Dat zet een domper, want Opel Antwerpen heeft nood aan zware investeringen voor de productie van een eventueel nieuw automodel. De laatste Opel Astra rolt in maart volgend jaar van de band.

De noodzaak aan zware investeringen is extra jammer in crisistijden. De automarkt kreunt onder overcapaciteit. In een recente studie schat PriceWaterhouseCoopers de overcapaciteit in de sector voor 2009 op 36 procent. Er zullen 55 miljoen wagens worden verkocht, terwijl de fabrieken er 86 miljoen kunnen maken. Jammer voor België, maar dan snoeien de producenten liever in de kleine landen. Duitsland was voor General Motors in 2008 de op twee na belangrijkste Europese markt in aantal verkochte wagens, en omzetgewijs de op één na belangrijkste. België staat op plaats acht in verkochte aantallen. De Belgische markt is te klein. Maar van die handicap kan men ook een troef maken. België fungeert dan als testmarkt van nieuwe auto’s, innovatieve producten, elektrische wagens.

Een veel grotere handicap zijn de loonlasten. Trends kon de hand leggen op een studie van Agoria Automobiel. Daarin worden de loonkosten in de auto-industrie vergeleken. België scoort beter dan Duitsland. Toch is ons land het tweede duurste in Europa. Nog opvallender is de kloof tussen het brutoloon van de arbeider (bijna een kwart lager dan in Duitsland), en de bijdragen voor de sociale zekerheid. Die zijn bijna 58 procent hoger dan in Duitsland.

Duits-Vlaams netwerk

Toch blijven de Duitse lonen dus 8 procent hoger. Kiezen ze dan toch voor de eigen fabrieken? Zelfs in Duitsland geeft men toe dat het hemd nader is dan de rok. “Helemaal onterecht is die stelling niet”, beaamt Ferdinand Dudenhöffer. Hij leidt het onderzoeksinstituut Center Automotive Research aan de universiteit Duisburg-Essen. “In Duitsland heeft Opel meer werknemers. De subsidietrog is er ook veel groter. Maar waarom is er zo weinig coördinatie over dit dossier binnen de Europese Commissie? Misschien omdat Günter Verheugen (de Europese commissaris voor Industriebeleid, en van SPD-signatuur, nvdr) ook een Duitser is, en geen belangstelling toont voor dit dossier?”

Een medewerker van een lid van de federale parlementaire commissie voor economie geeft dezelfde boodschap mee. “Je mag ervan uitgaan dat de fabrieken dichtgaan waar het minst met overheidsgeld wordt gezwaaid.” In die commissie werden de Opel-plannen herhaaldelijk en uitvoerig besproken. Het is ook in die commissie dat al op 27 mei een – geheim – document werd neergelegd waarin Magna de sluiting van Opel Antwerpen meldde. Toen Trends het bericht openbaar maakte op 11 juni, werden die plannen verouderd genoemd.

Merkwaardig genoeg leeft in Duitsland dus blijkbaar het idee dat België niet met overheidsgeld over de brug wil komen. Maar Vlaanderen zwaait, berekend per werknemer, met veel meer overheidgeld dan de Duitsers (zie kader: Hoezo weinig overheidssteun?).

De Vlaamse minister-president deed herhaaldelijk zijn beklag over het gebrek aan informatiedoorstroming vanuit Duitsland. De sluitingsplannen moest hij via de media vernemen. Maar het zijn onze excellenties die moeten timmeren aan een solide netwerk tussen Vlaanderen en Duitsland, onze belangrijkste handelspartner. In Duitsland heerst een Grote Coalitie van christen- en sociaaldemocraten. Die twee partijen voeren ook mee het bewind in Vlaanderen (CD&V en sp.a).

Door Wolfgang Riepl

“Je mag ervan uitgaan dat de fabrieken dichtgaan waar het minst met overheidsgeld wordt gezwaaid”