Slaat de kalverliefde om in SM?

De relatief vlotte lancering van de fysieke euro mag dan wat euroforie hebben losgeweekt, “het echte examen voor de euro volgt pas over twee tot drie jaar. Dan zal blijken of de huidige kalverliefde vooral in de zuiderse eurolanden niet uitmondt in SM-liefde,” zegt professor Luc Soete van de Universiteit van Maastricht en euroscepticus van het eerste uur. “Want de introductie van de euro kan makkelijk Argentijnse scenario’s in gang zetten.”

TRENDS. Sturen de Portugezen in 2004 hun regering vanop de straten van Lissabon de laan uit?

LUC SOETE (UNIVERSITEIT MAASTRICHT). “De mensen zullen dankzij de introductie van de euro niet alleen de prijzen kunnen vergelijken over de grenzen heen, maar ook de lonen. De inkomensverwachtingen bij de bevolking in die zuiderse landen stijgt dan ook snel. Alleen zijn die verwachtingen niet realistisch, omdat de productiviteit er veel lager ligt dan in de rijkere landen. De loondruk zal aan de competitiviteit van de Portugese ondernemingen knagen. Dat competitiviteitsverlies kan niet meer goedgemaakt worden door een devalutatie, en zal leiden tot een mogelijk dramatisch stijgende werkloosheid. Vertraagt de groei in euroland, dan is de weg vrij voor een Argentijns scenario. Elk economisch handboek stelt dat je een eenheidsmunt niet mag invoeren in landen met een productiviteitsachterstand.”

Was het dan wel een goed idee van Portugal of Griekenland om mee te doen met de euro?

SOETE. “De betrokken ministers van Financiën wilden wellicht niet meedoen, maar durfden niet neen te zeggen om de verwachtingen van hun burgers niet voor het hoofd te stoten. Het is de ultieme europaradox dat de kernlanden – waar zoveel eurocynisme bestaat – de voordelen van de transparantie zullen plukken. De landen die de euro absoluut wilden, zoals Portugal, lopen de grootste gevaren. Dat is de SM-liefde van het zuiden voor de euro.”

Is dat een tijdbom onder de euro?

SOETE. “De muntunie is het dak op het Europese huis. De eenheidsmarkt is de fundering van het huis. Alleen staan de muren er nog niet: de fiscale harmonisering, het sociale beleid, de versnippering in de dienstensector… Ik begrijp de visie van de centrale bankiers die via de monetaire eenmaking de politieke integratie willen afdwingen. Maar dat is een strategie waarbij een schokeffect – bijvoorbeeld te hoge verwachtingen in een land – dramatische gevolgen kan hebben.”

D.K.