Slaap meer. Dat is een bevel

ALS DE ZOMERHITTE je nachtenlang wakker heeft gehouden, heb je stilaan beseft dat een van de meest wreedaardige folteringen (die geen zichtbare lichamelijke sporen nalaten) het weigeren van slaap is. Maar toch zeg je: ‘Acht uur slapen is voor sissies.’ Of: ‘Slapen is een beetje dood zijn, dat is voor niets nodig.’ Of: ‘Ik ga Margareth Thatcher en Ronald Reagan achterna, die hadden genoeg aan enkele uren slaap.’

Ik ben niet in slaap gevallen tijdens de lectuur van het onthutsende maar schitterend onderbouwde boek ‘ Why we Sleep‘ (Slaap) van Matthew Walker, een internationaal erkende slaapexpert. Waarom vindt hij het niet erg dat je in slaap zou vallen als je zijn boek leest? Omdat slapen je geheugen verbetert en dan onthoud je beter wat hij schrijft.

WIST JE DAT er duizenden academische studies zijn over onze slaap? Het boek beschrijft enkele dramatische en enkele hilarische. Zoals studenten die gedurende een week in een slaaplaboratorium zoveel mogen eten als ze willen. De ene helft slaapt acht uur per nacht, de andere helft krijgt slaaptekort opgedrongen. De studenten die weinig slapen, eten veel meer dan de slapers, en beginnen ook hoe langer hoe ongezonder te eten. Ja, ze zijn langer wakker, en verbruiken daardoor welgeteld 147 calorieën meer, maar ze verorberen liefst 600 calorieën meer dan de slaapgroep om hun slaaptekort te compenseren. Als u meer over dat indrukwekkende boek wilt weten, moet u het maar lezen, of even naar mijn website gaan, maar in een zakenblad concentreer ik mij (en ik kan dat moeiteloos, omdat ik de jongste weken voldoende geslapen heb) op het managementaspect.

ONS EXECUTIEVE BREIN (dat deel van het brein waarmee we managen) is kwetsbaar. Geef het wat te weinig zuurstof, onderwerp het aan een jetlag, maak het te emotioneel en het begint minder te presteren. De scherpte van het oordeel valt weg, het empathisch vermogen met medewerkers en klanten vermindert, de controle over primitieve emoties verdwijnt. U kunt het al raden. Kort door de bocht: wij slapen om juist dat deel van ons brein te voeden. Slapen betekent niet dat deel laten rusten. Het betekent vooral dat deel helpen creatief te zijn, de juiste prioriteiten te stellen, zelfbedrog te vermijden. Een van de meest verspreide vormen van zelfbedrog is denken dat je met veel minder dan acht uur slaap kan. De andere zeer verspreide vorm van liegen tegen jezelf is denken dat alcohol je oordeelsvermogen niet aantast. Het bedrijfsleven heeft – leve de ontbijtvergadering – de mythe verspreid dat je straffeloos kan knippen in het aantal uren slaap.

WERELDWIJD HEBBEN we onze slaaptijd drastisch verkort. We slapen al een uur minder dan dertig jaar geleden. En omdat de laatste twee uur van onze slaap net de belangrijkste zijn voor ons managementbrein, zorgen we er in de westerse wereld, in Japan en steeds meer in China voor dat ons brein permanent in hittegolven of folterkampen leeft. Het bizarre is dat ik niet eens veel overdrijf. Een eenvoudige vraag: kent u iemand die de jongste drie jaar een burn-out heeft gehad? Een burn-out is geen lichamelijke maar een mentale uitputting. Klassiek legt men de verklaring voor een burn-out bij de steeds hogere eisen, maar na lectuur van Walkers boek moest ik denken aan die oude wijsheid: de Ronde van Frankrijk wordt in bed gewonnen. Het is heel eenvoudig: het is zoals bij autorijden na het drinken van enkele glazen alcohol: dat is dom, egocentrisch en getuigt van een waanzinnige betweterij. Dat geldt dus ook als je jezelf of je medewerkers te weinig slaap gunt (en ja ja, vertrek maar van acht uur, niet van zeven uur). Dat is ontzettend dwaas.

EN WAT UW THATCHER– en Reagan-ideaal betreft: u weet toch hoe zij hun oude dag hebben beleefd? Individuele voorbeelden bewijzen nooit iets, maar illustreren wel de tientallen studies dat er een scherp verband is tussen chronisch slaaptekort en alzheimer. Ook dat andere genie, ene D. Trump, gaat er prat op dat hij weinig slaapt.