Sire, er bestaan ook Vlaamse ondernemers

Wat wilde en wat betekende het Vlaams Economisch Verbond (VEV) tot dusver? Ludo Meyvis onderzoekt het in ‘Markt en macht’, meteen ook de lang verwachte aanvulling van Peter Cuypers’ kroniek ‘Van Gevaert tot welvaart’.

Ludo Meyvis, Markt en macht – Het VEV van 1926 tot heden. Lannoo, 286 blz., 29,95 euro. Peter Cuypers, Van Gevaert tot welvaart – 75 jaar VEV en economische ontwikkeling in Vlaanderen. Lannoo, 173 blz., 29,95 euro

Betekent het Vlaams Economisch Verbond voor het naoorlogse Vlaanderen wat Margaret Thatcher betekende voor Groot-Brittannië in de jaren tachtig? Met andere woorden: speelde het VEV een gelijkaardige krachtige rol in het uit het slop halen van een regio, het creëren van een dynamisch ondernemersklimaat en het opkrikken van het zelfbewustzijn, het zelf- respect en de zelfredzaamheid? Thatcher had een visie en kon die energiek in de maatschappij plaatsen (desnoods erin rammen). Heeft het VEV een visie en kan het die even viriel waarmaken? “De economie is de methode, het doel is het veranderen van de ziel,” declameerde de IJzeren Dame. Is ook het VEV méér dan een netwerk en lobbykliek?

We zochten het antwoord in twee (verzorgd uitgegeven) boeken, die samen een goed gestoffeerde, thematische kroniek van het VEV vormen. Al in 2002 luisterde Peter Cuypers de 75ste verjaardag van het VEV op met VanGevaert tot welvaart, dat de economische ontwikkeling van Vlaanderen als leidraad nam. Het antwoord van Cuypers op de impliciete vraag naar visie en rol valt positief uit. Dat blijkt al bij het doel om het bedrijfsleven in Vlaanderen te vernederlandsen, waarvoor Lieven Ge- vaert (van de fotoproducten) bij de oprichting pleitte. VEV’er Baldewijn Steverlynck (van de Groeninghe Ververij in Kortrijk) zorgde zelfs voor ophef met een open brief aan koning Leopold III, waarin hij wees op de achterstelling van Vlaanderen in officiële en semi-officiële organen. Het was het begin van een lange reeks mijlpalen. Zoals begin jaren tachtig, toen het concept van de Derde Industriële Revolutie in Vlaanderen (Dirv) binnen het VEV werd gekneed door Kris Rogiers, die het nadien uitvoerde als kabinetsmedewerker van Gaston Geens.

In het nu verschenen Markt en macht bekijkt Ludo Meyvis de kroniek van Cuypers vanuit een historisch en politiek perspectief. Dat levert ook een vrij aardige kijk op de recente economische politiek in België op. Meyvis durft ook expliciet besluiten: “Zonder het VEV zou de vernederlandsing van het bedrijfsleven er allicht slechts op een langzamere, minder volledige manier gekomen zijn. Zonder het VEV zou de economische vertaling van de staatshervorming nóg langer aangesleept hebben.” Ja, het VEV speelde in bepaalde aspecten de Thatcheriaanse hamerfunctie. Maar, neen, die rol is nog lang niet uitgespeeld. Het ondernemersklimaat kwakkelt nog altijd en het Vlaams sociaal overleg wordt her en der gretig weggehoond. Heeft het VEV (inmiddels Voka) al een eigen Thatcher klaar om die urgente dossiers uit het slop te halen?

Luc De Decker