Silicon Island

Taiwan blijft overeind in de Oost-Aziatische storm. Het geheim? Flexibele, hoogtechnologische kmo’s – in plaats van gigantische bedrijfsmolochs -, creatieve durf- kapitalisten, lage bedrijfsbelastingen en aandelen voor werknemers.

Taipei (Taiwan).

Terwijl een groot deel van Azië gebukt gaat onder een recessie, gaat het Taiwan voor de wind. De economie zal er dit jaar met 5% groeien. “Indien Taiwan de voorbije drie tot vier jaar geen hoogtechnologische industrie had gehad, zou het land er ook slecht aan toe zijn geweest,” stelt Ta-Lin Hsu, voorzitter van venture capitalist Hambrecht & Quist Asia Pacific ( H&Q). De combinatie van Amerikaanse knowhow en ondernemerschap van de Taiwanezen, samen met hun vaardigheden op het vlak van technologie en productie, genereert een enorme, nieuwe rijkdom op dit eiland van 21 miljoen inwoners. Taiwan bruist van de hoogtechnologische bedrijvigheid – bijna een evenbeeld van Silicon Valley, aan de andere kant van de StilleOceaan. In dat opzicht verschilt het duidelijk van Japan en Korea, die hun welvaart aan het einde van de 20ste eeuw vooral hebben gebouwd op massaproductie.

Veel van de firma’s die zich in het Hsinchu Science Park hebben gegroepeerd – een bijna honderd kilometer lange strook tussen Hsinchu en Taipei -, worden geleid door enkele van de tienduizenden in Taiwan geboren ingenieurs en wetenschappers die met heel wat kennis, ervaring en contacten uit de Verenigde Staten terugkeerden. “Ze hebben geprobeerd om te klonen wat er in de Verenigde Staten gebeurde,” verklaart Diahann Brown, een in Hongkong gevestigd fondsenbeheerder bij Dresdner RCM Global Investors (Asia) Ltd.

Goudkoorts rond hightech

De elektronicasector op de Taiwanese effectenbeurs is er de voorbije achttien maanden met 170% op vooruitgegaan. De markt voor niet-genoteerde aandelen wordt overstroomd door nieuwe waarden, allemaal gebaseerd op informatica. “Er heerst hier rond hightech een echte goudkoorts,” vindt Wen Ko, een gefortuneerd belegger in risicodragend kapitaal en een gewezen directeur van de computergigant Hewlett-Packard. “Niet veel landen hebben zoveel individuen die hun geld in opstartende risicobedrijven willen stoppen.” Na de Verenigde Staten is er wellicht geen enkel ander land dat in de pc-industrie zoveel nieuwe rijkdom genereerde als Taiwan. Taiwans elektronica-industrie produceert nieuwe dollarmiljardairs.

Bijna iedereen deelt

in de nieuwe rijkdom. Aandelenopties zijn niet toegelaten in Taiwan, maar opstartende Taiwanese bedrijven compenseren de lage lonen door de meeste van hun werknemers royale aandelenpakketten te geven. De bloeiende effectenbeurs doet de rest. Bij de buitengewoon winstgevende chipsproducent Taiwan Semiconductor hebben de ingenieurs de afgelopen jaren tot 500.000 VS-dollar per jaar verdiend in de vorm van lucratieve effectenbonussen. Zelfs conciërges krijgen jaarlijks in totaal 50.000 VS-dollar. En dit in een land waar het inkomen per hoofd meer dan de helft lager ligt dan dat van de Verenigde Staten. Die welvaart wordt weerspiegeld in de riante nieuwe huizen in steden als Hsinchu en Taipei.

De effectenbeurs mag dan al oververhit zijn, toch is de basis ervan solide. Het kleine eiland is de grootste leverancier ter wereld van computermonitors, modems, moederborden, toetsenborden, voedingen, scanners, muizen, desktop- en notebookcomputers. Geen wonder dat de Taiwanese schatkist uitpuilt van reserves in buitenlandse valuta (goed voor 84 miljard VS-dollar): 95% van de hoogtechnologische productie wordt uitgevoerd. “Wij zijn het productiecentrum van de Amerikaanse pc-industrie,” verklaart Eric Wu, voorzitter van Taiwan Securities Co., Ltd. De hardware op uw bureau draagt misschien het merk Compaq, HP of Dell, maar werd waarschijnlijk geproduceerd door bedrijven als Compal, Acer, Inventec of Mitac uit Taiwan.

Gespecialiseerd en goedkoop

Het succes is in grote mate te danken aan Taiwans gedecentraliseerde economische model. Terwijl Japan en Korea worden gedomineerd door grote firma’s, telt Taiwan duizenden flexibele fabrikanten. Een typische Taiwanese firma heeft één of twee specialiteiten en is daar erg goed in – en erg goedkoop. De Taiwanezen profiteerden op grote schaal van de trend naar outsourcing. “Ze kunnen hun kosten sneller laten dalen dan wie ook,” zegt Peter Kurz, voorzitter van Merrill Lynch Taiwan.

Maar de Taiwanezen fungeren tegenwoordig niet alleen als toeleveringsbedrijven. Pc-fabrikanten zoals IBM dragen het hele proces van ontwerp, engineering, productie, voorraadbeheer en wereldwijde logistiek van hun apparaten in toenemende mate over aan hun Taiwanese partners. Anders dan de Japanners en de Koreanen voeren de Taiwanezen geen concurrentie met de Amerikaanse merken. Daardoor zijn ze ideale partners voor de firma’s uit de VS, die een efficiënte productie tegen een lage kostprijs nastreven.

Om de hoogtechnologische

sector te stimuleren, bestaat er in Taiwan geen vermogensgroeibelasting en kent de regering belastingvermindering en investeringskredieten toe aan hightechbedrijven (zie kader: Overheid als wegbereider). “De halfgeleiderfabrikanten werken met marges van 40% tot 50%, maar betalen geen belasting,” zegt Gary Tseng, financieel directeur bij de halfgeleiderfabrikant United Microelectronics Corp. (UMC). Daarnaast dragen zij in de vorm van werkgelegenheid en export veel meer bij tot de maatschappelijke welvaart dan wat belastingen zouden opbrengen. Minister van Financiën Paul Chiu vertelt dat hij zich geen zorgen maakt over de verloren bedrijfsbelastingen, aangezien die worden goedgemaakt door de belastingen op de werkgelegenheid, het persoonlijk inkomen en de beurstransacties die door de bloeiende computerindustrie worden gegenereerd.

Belangrijkste fiscale stimulans: investeerders in risicodragende fondsen hebben de mogelijkheid om 20% van hun investering te verrekenen in hun inkomstenbelastingen. “Momenteel heerst er een stormloop,” zegt men bij H&Q. “Iedereen tracht een risicodragend fonds op te richten.” Toen Charlotte Kuo, investeringsmanager bij Pacific Venture Partner, aanklopte bij een een jonge fabrikant van LCD’s in Kaohsiung, ontdekte ze dat ze zijn dertigste potentiële investeerder was. Het contrast is dus groot met Japan en Korea, waar risicodragend kapitaal nauwelijks bestaat.

De voordelen van risicodragend kapitaal zijn niet het enige wat Taiwan de rest van Azië kan bijbrengen. In tegenstelling tot Taiwan beschikt Zuidoost-Azië niet over een overvloed aan geschoolde ingenieurs en over een sterke technologische en industriële basis. Japan en Korea hebben technologie en hooggeschoolde arbeiders, maar missen het ondernemerschap en risicokapitaal van Taiwan. Iedereen in Taiwan wil zijn eigen baas zijn. “Wij hebben meer ondernemingsgeest,” bevestigt Paul Wang, voorzitter van Pacific Venture Partners en een voormalige IBM-directeur.

Overvloed aan kapitaal

In Japan en een groot deel van Azië wordt kapitaal opnieuw geïnvesteerd in kapitaal. In Taiwan – en tot op zekere hoogte ook in de Verenigde Staten – wordt kapitaal geïnvesteerd in talent. “De kapitaalmarkt in Taiwan is zeer democratisch,” merkt Wu van Taiwan Securities op. “Het kapitaal komt niet alleen bij de grote, sterke bedrijven terecht.” Dankzij de grote hoeveelheid eigen kapitaal kunnen de Taiwanese bedrijven de schuldenlast vermijden die vandaag zo zwaar op de meeste andere Aziatische bedrijven weegt. Minister van Financiën Chiu heeft berekend dat de verhouding schuld/eigen kapitaal bij de tophonderd van de Koreaanse industriële bedrijven vijf keer hoger ligt dan bij een gelijkaardig spectrum in Taiwan. Bovendien heeft de Taiwanese elektronica-industrie een lagere schuldenlast dan haar tegenhanger in de Verenigde Staten, zegt Lily Wu, technologie-analist van Azië bij Salomon Smith Barney.

Waar komt deze overvloed aan kapitaal vandaan? In de opstartfase was het spaargeld van familie en vrienden een traditionele bron van kapitaal. Nu is het een stroom die zichzelf versterkt. “De rijke ingenieurs investeren een startkapitaal in hoogtechnologische initiatieven omdat ze jong zijn en risico’s durven te nemen, en omdat ze geen andere manier kennen om hun geld te gebruiken,” verduidelijkt Wen Ko, een belegger in risicokapitaal. “Ze investeren in dat wat ze het best kennen.” De enorme liquiditeit in het systeem maakt investeren aantrekkelijk. Neem bijvoorbeeld de Taiwanese effectenbeurs. Vorig jaar bedroeg haar transactiewaarde, voor 90% gedreven door de kleinhandel, 1,3 miljard VS-dollar. Dat was meer dan die van Tokio en plaatst Taiwan op de derde plaats in de wereld, na New York en Londen. Ongeveer 30% van de Taiwanese bevolking bezit effecten, tegenover, naar schatting, minder dan 10% in Japan en Korea.

Forbes.

ANDREW TANZER