Selectieve verontwaardiging

De start van het nieuwe federale parlementaire jaar was niet meteen een toonbeeld van politieke cultuur. Terwijl velen hadden verwacht dat het vooral zou gaan over de economie, de industrie, de concurrentiekracht, de groei en de werkgelegenheid, verzandden de debatten in emotionele discussies. Als klap op de vuurpijl kwam de aankondiging van de vakbonden dat ze het land willen platleggen, omdat ze de — alles bij elkaar vrij gematigde — regeringsmaatregelen sociale horror vinden. Ze zijn het niet eens met de indexsprong, de besparingen in de gezondheidszorg, de geleidelijke afschaffing van het brugpensioen en het optrekken van de pensioensleeftijd. Ze nemen er ook aanstoot aan dat er geen bijkomende vermogensbelasting komt.

Het argument dat de vermogens al werden belast en je daarop toch moeilijk twee keer belasting kunt heffen, lijkt nochtans eenvoudig en transparant. Waarom zou iemand die al werd belast en die heeft gespaard opnieuw belastingen moeten betalen op zijn spaargeld om te ondersteunen wie boven zijn stand heeft geleefd? In de eerste plaats is dat de federale overheid, die over de voorbije veertig jaar een kolossale schuldenberg heeft opgebouwd en daardoor de slagkracht mist om de economie te ondersteunen.

Er zijn inderdaad redenen om te protesteren, maar dat geldt dan vooral voor de ondernemers en de jonge mensen die werk zoeken en van wie de toekomst wordt gehypothekeerd. Is het niet schrijnend dat een land met een van de hoogste belastingaanslagen ter wereld ook nog eens een bijzonder hoge overheidsschuld torst? En is het niet hallucinant dat juist het hoge overheidsbeslag op de lonen heeft geleid tot een massale uittocht van banen? En dat het roekeloze en wispelturige energiebeleid van de laatste jaren ons heeft opgezadeld met torenhoge elektriciteitsprijzen die de concurrentiekracht zwaar aantasten?

De jeugdwerkloosheid in Wallonië en Brussel is met 20 en 30 procent twee- tot driemaal hoger dan in Vlaanderen. De vooruitzichten zijn er voor veel laaggeschoolden ronduit dramatisch. Het almaar stijgende overheidsbeslag heeft voor hen geen betere toekomst gebracht. Integendeel: Wallonië loopt economisch nog altijd ver achterop, terwijl nu ook Vlaanderen zijn koppositie verliest, mede door de lasten van de overmatige solidariteit.

De verklaring voor het groeiende nationale gevoel in Vlaanderen is bijgevolg vooral economisch en sociaal. Tot op heden werd de visie van de numerieke meerderheid in dit land onvoldoende vertaald naar het federale beleid. Zo zijn velen almaar verder vervreemd van een federale overheid, die de welvaart niet duurzaam heeft gekoesterd. Komt daar nu verandering in?

De regeringen zijn democratisch verkozen en hebben van de kiezers het mandaat gekregen om de nodige herstelmaatregelen te nemen. De meeste politici beseffen dat de bloei van onze ondernemingen de beste zekerheid voor een duurzaam sociaal beleid is, en dat de overheid zich dus moet concentreren op haar kerntaken, zoals de creatie van competitieve omstandigheden voor ondernemers en de bestrijding van de fiscale en de sociale fraude.

Er is in onze democratie een stakingsrecht. Maar wie wil staken, zou zich beter even bezinnen. Het uitstel van de noodzakelijke hervormingen zal de toestand alleen maar verergeren en een nog zwaardere hypotheek leggen op onze toekomst, met ook verstrekkende communautaire gevolgen.

Lange tijd hebben vele ondernemers in Vlaanderen zich ongemakkelijk gevoeld bij het nationalistische denken. Maar dat lijkt de jongste jaren te veranderen, onder druk van de economische omstandigheden. Het is voor meerdere economische actoren duidelijk geworden dat het blijven steunen van het status-quo geen optie meer is, gezien onze welvaart daardoor fundamenteel wordt aangetast. Om efficiënt en maatschappelijk verantwoord te kunnen ondernemen, is er behoefte aan een confederaal overheidsbestel met meer regionale beslissingsbevoegdheden.

De auteur is expert in bestuur van vennootschappen en gasthoogleraar aan de KU Leuven.

JOHN DEJAEGER

Om efficiënt te kunnen ondernemen, is er behoefte aan een confederaal overheidsbestel met meer regionale beslissingsbevoegdheden.