Schoenmaker des Duivels

De oudste Europese schoenmaker is een Nederlander. De eerste officiële documenten van het huis Van Bommel dateren uit 1734. Frans (54) en Floris (21) vertegenwoordigen de achtste en negende generatie van het huis dat hun naam draagt. Van Bommel is hofleverancier van het Nederlands koningshuis, maakt schoenen voor Fidel Castro en voor onze Rode Duivels.

TEKST : SERGE VANMAERCKE

De Van Bommel-schoenen houden het midden tussen het hoogwaardige Belgische Ambiorix en de grote internationale merken van de betere klasse. Het huis Van Bommel kwam reeds ettelijke keren in moeilijkheden door de concurrentie van goedkope Italiaanse of Aziatische schoenen, maar wist zich telkens weer van de ondergang te redden door zijn trouw aan hoogwaardig materiaal en dito fabricage, én door schoenen te maken “die de moeite van het herstellen waard zijn”.

Een paar Van Bommel-schoenen in cordovan (leder afkomstig van de kroep of het kruis van een paard) kunnen tot 12.000 Belgische frank kosten. Lapidaire commentaar op die relatief hoge prijzen geeft Frans van Bommel zelf : “Veel mensen zijn te arm om zich goedkope schoenen te kunnen veroorloven.”

De werkplaatsen

van Van Bommel bevinden zich in Moergestel, in Nederlands Brabant. Pakweg 170 mensen vervaardigen er soms heel eenvoudige, soms vrij gesofisticeerde schoenen. Bij Van Bommel kan men sommige modellen vinden in zeven verschillende breedtes.

De eerste Belgische schoenwinkel waar Van Bommel-schoenen verkocht werden, was het huis Soenens, aan de Elsensesteenweg in Brussel, die de Nederlandse schoenen sinds 1965 invoert. Vandaag zijn er in ons land 140 centra waar Van Bommel-schoenen te vinden zijn. Peanuts vergeleken bij onze noorderburen, waar Van Bommel niet minder dan 700 verkooppunten heeft, maar toch niet mis vergeleken bij Duitsland (100 verkooppunten). De Nederlandse afzetmarkt vertegenwoordigt 70 % van de omzet.

Het oudste model dat nog vervaardigd wordt, is de brogue of gaatjesschoen, een klassieke schoen versierd met gaatjes die golvende lijnen vormen. “Dit model bleef praktisch 130 jaar (!) ongewijzigd”, vertelt Frans van Bommel.

Het relatief kleine bedrijf overleeft dankzij de kwaliteit van zijn klassieke producten maar ook dankzij zijn technologische knowhow en zijn permanente inzet om ook modellen te maken die de nieuwe trends volgen.

Zo heeft Van Bommel al twee seizoenen samengewerkt met de Nederlandse ontwerper Jan Janssen, die internationale beroemdheden onder zijn klanten telt en van wie verscheidene ontwerpen in musea voor moderne kunsten uitgestald staan. Maar Van Bommel blijft zeer discreet over de andere ontwerpers die voor hem werken. Het marketing-imago van het bedrijf draait uitsluitend rond de familienaam. Floris van Bommel, zoon van Frans, doet zijn best om het jonge publiek aan te trekken. Onlangs heeft hij een serie ontworpen die geïnspireerd is op de huidige mode. Zo trekt men jonge kopers aan om ze later, als ze wat ouder zijn, de meer klassieke modellen te kunnen verkopen.

De mode

is inderdaad een troef, maar in de strategie van Van Bommel neemt technologie eveneens een zeer belangrijke plaats in. In 1991 liet het bedrijf zijn model Ultra Fit brevetteren. Volgens Frans van Bommel werd die schoen ontworpen door een chirurg. Bij elke stap wordt het gewicht van het hele lichaam verdeeld over de volledige voetzool en niet alleen op de hiel. Die schoen, uitgebreid getest door het technologisch instituut van Delft, zou ideaal zijn voor mensen met aandoeningen veroorzaakt door de wervelkolom en het perifere zenuwstelsel.

We weten niet of Fidel Castro nu precies dát model van Van Bommel had gekozen toen hij enkele jaren geleden voor het eerst in het publiek verscheen in een marineblauw pak in plaats van zijn traditionele militaire plunje. Het waren in ieder geval Van Bommel-schoenen en hij deed een beroep op een Nederlandse om zijn eerste burgerpak uit te kiezen. Het huis blijft toch discreet over de namen van beroemdheden die bij hen schoenen kopen. Met één uitzondering : de Rode Duivels. Onze nationale voetbalhelden tekenden met de Nederlandse firma een contract voor vier jaar. Bij hun stadskleding dragen de Rode Duivels inderdaad Van Bommel-schoenen. De Nederlanders aan onze voeten… geen alledaags verschijnsel.

De klassieker onder de klassiekers : de ‘brogue’ of gaatjesschoen, praktisch ongewijzigd sinds 130 jaar.

Een voorbeeld uit de collectie van Floris van Bommel : klassiek en tegelijk zeer modisch.