Schijn en zijn

Tegen Réginald Duthoo loopt een gerechtelijk onderzoek. Hij wordt ervan verdacht uit het faillissement van Résidence Durbuy 300 miljoen frank afgeleid te hebben. Hij heeft ook getracht met hulp van de vroegere rechterhand van Rienk Kamer het vijfsterrenvakantiepark nabij Durbuy terug te kopen. En Duthoo blíjft actief: met een hypotheekmaatschappij die kredieten en participaties wil geven aan bedrijven. Mistig Nederlands kapitaal zou daar een rol in spelen.

In maart 1992 nam Réginald Duthoo een failliet domein in de buurt van Durbuy over. De Antwerpse accountant bouwde er een vijfsterrenvakantiepark, Parc Hotel Résidence Durbuy. 120 appartementen met samen 600 bedden op een terrein van 100 hectare, een hoofdgebouw van 12.000 m² met een overdekt zwembad en strand, fitness- en thalassocentrum, een 450 meter lange skipiste met kunstmatig opgespoten sneeuw, en een seminariecentrum voor 800 personen. En voorts plannen voor nog 600 bedden meer, voor een wildpark, een avonturenpark enzovoort. Een blauwe maandag wou Duthoo zelfs een helikopter kopen om zich sneller van zijn woonplaats in Brasschaat naar Durbuy te kunnen begeven.

Megalomanie is Réginald Duthoo niet vreemd. In volle opbouw van Résidence Durbuy was hij ook kandidaat voor de overname van Val Saint-Lambert. Voor Résidence Durbuy kon Duthoo – een mooiprater eerste klas, ex-assistent accountancy van Ufsia en eigenaar van het gerenommeerd accountantskantoor Duthoo & Partners – de banken charmeren. Hoofdbankier werd het Antwerps Beroepskrediet (ABK), dat 640 miljoen frank toestond, het grootste lopende krediet voor het ABK. ABK wilde niet het volledige project financieren, zodat Réginald Duthoo verschillende percelen afsplitste en ze onderbracht in aparte vennootschappen. Via die satellieten sprak Duthoo een hele reeks banken aan. Onder andere NMKN (182 miljoen), Generale Bank (133 miljoen), Kredietbank (91 miljoen), HBK (78 miljoen), ASLK (72 miljoen), BBL (12 miljoen), Bacob (12 miljoen) en HSA (10 miljoen) stapten mee in de boot. In totaal kreeg Duthoo circa 1,2 miljard frank kredieten.

De banken kregen nauwelijks wat terugbetaald. Op 3 januari 1997 stelde Duthoo Résidence Durbuy in vereffening. Vrij snel daarna volgde een dagvaarding in faillissement, dat in maart ook werd uitgesproken. Vandaag bedraagt het geconsolideerd passief 2 miljard frank.

“De hoofdreden voor de mislukking is het uitblijven van de beloofde steun van 200 miljoen frank van het Waals gewest,” zegt Réginald Duthoo. “Ik heb toen de burgemeester van Durbuy ingeschakeld, de PSC’er Ledoux, om die subsidies los te krijgen. Maar hij heeft ze juist geblokkeerd. Toen was reeds beslist dat Ourthe & Somme de uitbating van Résidence Durbuy bij een faillissement zou overnemen. Die uitbater van vakantieparken zit samen met de burgemeester in een immobiliënfirma.”

“Bovendien,” aldus Duthoo, “werd ABK op de vingers getikt door de Bankcommissie omdat het meer dan 10% van de eigen middelen in één project had gestopt. Daardoor draaide ABK de geldkraan dicht, ook al was er nu een eerste storting van 30 miljoen van het Waals gewest. Ik had ook voor 1997 al veertig geboekte seminaries.”

Frederik Craessaerts, bestuurder en algemeen directeur van het ABK, ontkent: “We zijn nooit op de vingers getikt. We mogen zelfs tot boven het miljard frank gaan in één krediet. Bij de laatste schijf van 200 miljoen frank hebben we echter vastgesteld dat Duthoo zeer veel schulden verzwegen had. Hij zat met zulke liquiditeitsproblemen dat hij zelfs geen bak bier kon krijgen zonder contante betaling.”

Het gerechtelijk onderzoek

Zowel in Antwerpen als in Marche-en-Famenne loopt momenteel een gerechtelijk onderzoek naar het faillissement van Résidence Durbuy. Wat kan Réginald Duthoo ten laste gelegd worden?

Volgens Guy Vanhoucke, de Antwerpse curator van Durbuy – negen van de elf satellietvennootschappen waren in Antwerpen gevestigd – heeft Duthoo ruim 300 miljoen frank uit het faillissement kunnen sluizen. Door dubbele boeking is er veel meer krediet verstrekt dan er uitgegeven werd. De curator heeft daarover een gedetailleerde nota overgemaakt aan het gerecht. Duthoo ontkent: “Er is 1,2 miljard krediet gegeven en er zijn voor 1,3 miljard facturen. Bovendien heeft Jones Lang Wootton de waarde van het domein geschat op 1,3 miljard frank.”

Hoe ging Duthoo te werk? In de satellietvennootschappen werden kredieten opgenomen, vervolgens werden die gelden doorgeschoven naar de centrale vennootschap Résidence Durbuy, die in ruil de appartementen zou bouwen. Maar vaak is dat niet of slechts gedeeltelijk gebeurd. Wanneer er toch gebouwd werd, bleken de banken door allerlei geschuif met plannen en kadasternummers plotseling onbebouwde grond in bezit te hebben, waar ze dachten bebouwde grond in pand te hebben. Al die transfers werden geboekt via rekening courant: van de ene vennootschap naar de andere, én naar Duthoo zelf. Ook al door het gebrek aan een degelijke boekhouding was het beeld voor geen enkele bankier nog doorzichtig. “Hij heeft een situatie gecreëerd die volkomen in strijd is met de vennootschapswetgeving,” zegt Craessaerts. “Elke balans was op zich aanvaardbaar, maar het geheel niet. Dat is een fameuze misleiding geweest.”

Tijdens de vereffening

van de verschillende vennootschappen werden er door Duthoo in de eerste dagen kredietnota’s van verschillende miljoenen opgemaakt. Zonder dat duidelijk is waarom. Tenslotte werd er ook met auto’s gegoocheld. Een Volvo 760 GLE bijvoorbeeld die uit de balans van een van de vennootschappen is verdwenen, was volgens Duthoo versleten en geliquideerd. Later wordt de auto met een gedupliceerde nummerplaat teruggevonden in de garage van het appartement van Duthoo in Cannes.

Duthoo ontkent elke verduistering. “Ik kan alles aantonen met documenten,” zegt hij. “De banken waren van alles op de hoogte. Er is niets aan de hand en de onderzoeksrechter zal ook tot die conclusie komen. De banken hebben schrik dat ze aansprakelijk gesteld zullen worden. Ze hebben immers kredieten gegeven met ruim onvoldoende waarborgen.”

De vereffeningstruc

Toen de droom van Réginald Duthoo uiteenspatte, kocht Duthoo van Allianz, een kleine maatschappij verbonden met de specialist in vereffeningen Paul Van der Es, een papieren vennootschap: Mondia Trade. Mondia Trade sluit koopovereenkomsten af met de verschillende maatschappijen van Duthoo. Gedelegeerd bestuurder van Mondia Trade, Leopold Van Troys, heeft in het bijzijn van een gerechtsdeurwaarder verklaard dat hij zijn instructies van Duthoo kreeg. Duthoo wou met deze constructie een reeks gronden uit het faillissement halen en zo de curatoren een neus zetten. Ze zouden nooit het gehele park kunnen aanbieden zonder met hem te praten. Maar curator Vanhoucke doorkruiste dat plan en verkreeg het faillissement van Mondia Trade en de ontbinding van alle verkoopovereenkomsten. Tussen februari en mei 1997 werden trouwens alle vennootschappen van Réginald Duthoo in faillissement gesteld.

En dan trekken we met ons verhaal over de oceaan. Een vennootschap naar Amerikaans recht uit Las Vegas, Multi-Lease, laat weten dat ze aandeelhouder is van Mondia Trade en dat ze zal betalen voor de gekochte gronden. Multi-Lease gaat ook in beroep tegen het faillissementsvonnis van Mondia Trade. In maart 1997 beweert het een financiering van 164 miljoen frank te hebben van de Fides Bank. Die bank (met zetels in Hongkong, Liechtenstein, Cyprus, Panama) speelde in de jaren tachtig een belangrijke rol in de oplichtingszaak rond de Nederlander Rienk Kamer (zie kader: De erfenis van Rienk Kamer). De brief van Fides Bank is ondertekend door een zekere A.J. Vanderstappen uit Las Vegas. Eigenlijk is dit Anton Van der Stappen, de rechterhand van Rienk Kamer, gedomicilieerd in Las Vegas, maar verblijvend in Tilburg en Baarle Nassau. Onthoudt u die naam.

We keren terug naar Antwerpen. Het obstakel Mondia Trade is opgeruimd, zodat de Antwerpse curator en zijn drie Waalse collega’s op zoek kunnen naar een koper voor Résidence Durbuy. Een eerste bod komt in mei 1997 spontaan binnen via advocaat Ludo Ravekhar uit Mechelen, nota bene ook de advocaat van Paul Van der Es. Hij zegt een belangrijke financiële groep te vertegenwoordigen. Zonder een dossier gezien te hebben, biedt hij 575 miljoen frank. Bij dat bod hoort een “power of attorney” van Imperator Investment uit Las Vegas. Uit informatie die Trends kon inwinnen, blijkt dat deze Amerikaanse vennootschap in juli 1996 door Van der Stappen werd opgericht in opdracht van Réginald Duthoo.

Duthoo erkent vandaag aan Trends dat hij achter het eerste bod zat. “Ik heb een krediet van 900 miljoen frank in Rome bij de Banco di Roma gekregen. Tegen een hypotheek op het onroerend goed.” Niet slecht voor iemand die persoonlijk borg staat voor 2 miljard schulden.

Duthoo heeft nog meer omwegen bewandeld. Polygoon Invest is een patrimoniumvennootschap die Duthoo’s villa in Brasschaat bezit (in 1989 op 21,5 miljoen frank geschat), twee stukken grond in Brasschaat, een appartement in Cannes en een timesharing in Tenerife. Volgens Duthoo is niet hij maar wel Business Finance aandeelhouder van Polygoon Invest. Die Luxemburgse vennootschap laat ook weten dat ze is overgenomen door Financial Technology, gevestigd in Las Vegas. Trends kon achterhalen dat ook Financial Technology opgericht werd in opdracht van Réginald Duthoo. De oprichting gebeurde opnieuw door Van der Stappen.

De curator,

die Duthoo al vermoedde achter het eerste bod, heeft het dossier doorgestuurd naar het parket.

Op 25 augustus 1997 krijgt de curator een tweede bod, ditmaal van de Brouwerij Villers uit Sint Jansteen in Nederland, getekend door Petrus Van Toren (zie kader: De seks-link). Het bod bedraagt 715 miljoen frank (630 miljoen en 85 miljoen registratie en andere kosten). Op vraag van de curator wordt een brief voorgelegd, gedateerd op 12 september 1997, van Schneider & Partner uit Zürich. De Zwitserse bank verklaart erin een kredietaanvraag te hebben – die ze positief zal beoordelen – ten voordele van de Centrale Maatschappij voor Bedrijfsfinanciering voor een bedrag van 25 miljoen dollar. Wie is wie in dit bod?

– De oprichter van Schneider & Partner is Imperator Holding uit, wat had u gedacht, Las Vegas, waar ook Duthoo’s vennootschap Imperator Investment uit het eerste bod gevestigd is.

– Het adres van Schneider & Partner is ook het adres van Finerwag, de aandeelhouder van Dion Cosmetics, een bedrijf van Petrus Van Toren, die zelf een reeks bedrijven in Las Vegas heeft.

– De Centrale Maatschappij voor Bedrijfsfinanciering is een hypotheekmaatschappij die ook verweven is met Duthoo (zie verder).

De cirkel is rond,

het lijkt er sterk op dat ook achter dit bod Duthoo schuilt. Wat curator Vanhoucke inspireerde om te vermoeden dat Duthoo zich schuldig maakte aan een poging tot witwassen van het geld dat hij uit Résidence Durbuy gehaald zou hebben.

Duthoo ontkent elke betrokkenheid bij dit tweede bod en Van Toren houdt staande dat het bod van Brouwerij Villers ernstig is. “Achter deze vennootschap gaat een van de grootste Nederlandse brouwers schuil,” zegt hij. Twijfelachtig dat een Heineken een bod zou doen via een vennootschap die niet eens bestaat in de registers van de Kamer van Koophandel. En in Sint Jansteen, nabij Hulst, is op het adres van Brouwerij Villers enkel een gewoon rijhuis met grote garagepoort te vinden. Er staat geen naam op de bel, de parlofoon is verdwenen, bij ons bezoek op een gewone werkdag was er niemand aanwezig. De buren vinden het maar een rare zaak, af en toe zien ze er chique auto’s komen voor een paar uur. In het najaar van 1997 is er een grote partij bier gelost. Daarna is er nog nauwelijks beweging geweest.

In Puurs bestaat er wel een Brouwerij Villers. Een echte, maar wel met grote financiële moeilijkheden. En met ruzie in de bestuurskamer. Zopas werd mede-eigenaar Jan Platteau de laan uitgestuurd. Platteau is een zakencontact van Petrus Van Toren. En volgens Van Toren zal hij de directeur worden van Résidence Durbuy eens het overgenomen is.

Duistere Nederlanders

De Centrale Maatschappij voor Bedrijfsfinanciering (CMBF) is de nieuwe naam van de Sociale Leenkas, een kleine hypotheekmaatschappij die op 20 augustus 1997 werd verkocht door de oorspronkelijke eigenaars. Bij die gelegenheid verhuist de maatschappij naar de Wijnpersstraat 30 in Leuven en wordt Hubert Vanleenhove gedelegeerd bestuurder. Vanleenhove is een kennis van Réginald Duthoo, hij is bestuurder in Résidence Durbuy en in het dagelijkse leven directeur bij Hessenatie. Hij is sinds begin maart bestuurder af bij CMBF.

Vanleenhove deed november vorig jaar een bod van 240 miljoen frank op het Brugse Westinform en de ermee verbonden Sociale Werkgeverscentrale. CMBF kreeg hiervoor volgens Duthoo een financiering van de ABN Amro in Terneuzen (waar Petrus Van Toren gevestigd is). Maar uiteindelijk, na een vernietigende audit van Duthoo, gaat die zaak niet door.

Officieel heeft Réginald Duthoo niets te maken met CMBF, maar uit interne informatie blijkt dat hij de touwtjes in handen heeft. Réginald Duthoo: “Ik ben twee maanden adviseur geweest bij CMBF. Ik ben er echter geen aandeelhouder. Ik teken trouwens binnenkort een contract als adviseur bij een grote bank in België. CMBF moet een centrum worden voor bedrijven in moeilijkheden. Het moet aan kmo’s financieringen aanbieden, de mogelijkheid tot een participatie, juridische bijstand en accountancy. Vereffeningen doen we niet.”

Het kapitaal

van CMBF bedroeg bij de overname 5 miljoen frank en werd per 21 januari 1998 opgetrokken met 80 miljoen, waarvan 20 miljoen volstort. Intekenaar is Cargo-Rent. Adres: Wijnpersstraat 30. Die bvba werd begin ’97 gekocht als een lege vennootschap. Bestuurder werd toen Didier Jeanquart van A&M Accountants. En we zijn weer bij Duthoo. A&M is immers de overnemer van het accountantskantoor van Duthoo, en beide zijn volgens een waarnemer “twee handen op één buik”. Begin dit jaar, op 17 februari, nam Jeanquart ontslag om plaats te maken voor Edwige Heyvaert, een zelfstandig fiscaal consulent die bij deze benoeming geen commentaar wilde geven. Cargo-Rent zou maandelijks 250.000 frank factureren aan A&M. Waarvoor is niet geweten.

Volgens Duthoo is CMBF – dat voor 400 miljoen frank uitstaande kredieten zou hebben – vandaag voor 53% eigendom van een Nederlandse investeringsgroep, die bestaat uit ex- Rabobank-directeuren. Volgens Gaston Zoutendyk, die Vanleenhove heeft vervangen als gedelegeerd bestuurder van CMBF, gaat het om één ex-Rabobank-directeur en een aantal industriëlen. “Ze hebben in Nederland voor vijf miljard frank participaties en willen nu naar België komen,” zegt Duthoo. “Een van hun aandeelhouders is een pensioenfonds.” De Nederlanders zouden nog vóór de zomer het CMBF-kapitaal verhogen naar 3 miljard frank.

Gaston Zoutendyk is de vertegenwoordiger van de Nederlanders in de raad van bestuur. Zoutendyk staat bekend als een man die zich vaak leent als “scherm” voor mensen die liever op de achtergrond blijven. Hij heeft zijn adres in Wuustwezel, Ter Eiken 21A. Een postbusadres, “omdat er regelmatig deurwaarders aan de deur komen”, verklaart de bewoner van nummer 21 die aan Zoutendyk een “achterafje” verhuurt. Volgens Petrus Van Toren – weet u nog wel, Brouwerij Villers, en bovendien een langdurige zakenkennis van Zoutendyk – heeft Zoutendyk “niet veel te vertellen bij CMBF.” Is dit de man die de Nederlandse financiers vertegenwoordigt? Het is weinig overtuigend dat mensen die vijf miljard participaties hebben een vertegenwoordiger met postbusadres en deurwaarders achter zich aan zullen kiezen. Volgens mensen die het CMBF-dossier van dichtbij hebben gevolgd, is er momenteel zelfs geen sprake van Nederlandse aandeelhouders. Een mistige zaak.

GUIDO MUELENAER