Scherende batterijen

Elf miljard frank omzet, 800 miljoen winst, 1,3 miljard batterijen per jaar en 4 miljard frank investeringen tussen nu en 2000. ‘s Werelds grootste producent van alkalinebatterijen, Duracell-Aarschot, wordt straks opgeslokt door Gillette. “Geen probleem,” heet het, “integendeel.”

“Niet de Belgische loonkosten zijn ons grootste probleem, wel het zogenoemde gebrek aan flexibiliteit,” zegt Ronald De Meerleer (37 j.), sinds juni jongstleden directeur van Duracell-Aarschot, na een loopbaan bij onder meer chocoladefabrikant Callebaut. Vanaf 1997 wordt Duracell in Aarschot alvast een stuk flexibeler. In de pas afgesloten cao is een nieuw arbeidsregime ingeschreven : in piekperiodes wordt wekelijks 40 uur gewerkt, andere weken 36. “In de herfst en de winter zullen de weken langer zijn dan in de lente en de zomer,” lacht human resources managerThierry Vanderstraeten (38 j.). “België en Duitsland zijn bij de moeilijkste landen qua flexibiliteit. Ons reactievermogen moet verbeteren,” verduidelijkt De Meerleer.

Het Aarschotse Duracell vloerde de Belgische loonkosten door een drastisch opdrijven van de productiviteit : in 1980 werden per werknemer 311.000 cellen lees : batterijen gefabriceerd, in 1995 waren er dat 1,1 miljoen.

‘S WERELDS GROOTSTE.

Anno 1996 gooit Duracell vanuit Aarschot 1,3 miljard batterijen op de (overwegend Europese) markt. Het bedrijf, operationeel sinds oktober 1967, is daarmee meteen ‘s werelds grootste producent van alkalinebatterijen, cellen die langer meegaan dan batterijen op basis van zinkkoolstof. Philips beconcurreert die van Aarschot met zijn in Tessenderlo geproduceerde alkalinebatterijen, in Duitsland is Varta een sterke tegenspeler, in de VS en Europa steekt Ralston Purina met zijn Energyser stokken in de wielen.

Duracell International Inc. 2,3 miljard VS-dollar omzet per jaar waarvan 80 % uit alkalinebatterijen en opererend vanuit Bethel, Connecticut, VS heeft drie productievestigingen in de VS en telkens eentje in Canada en in Mexico. In China wordt er momenteel een gebouwd, in India start er binnenkort een op. “Het Chinese bedrijf wordt eveneens groot,” weet De Meerleer. “Dat in India is een kleintje. Met delokalisatie heeft dit niets te maken. De plant in India komt er om de al té zware invoerrechten te vermijden ; die in China in het kader van onze geografische spreiding. Zo groeien we.”

EEN ENKELE KLANT.

Toch verheelt De Meerleer niet dat de Chinezen en de Indiërs straks in wezen nieuwe concurrenten van Aarschot kunnen worden. De Duracell-fabriek van Aarschot heeft immers slechts één enkele klant : de moedermaatschappij. Die verzamelt offertes en kent dan, rekening houdend met de geografische vraag, capaciteiten toe aan de verschillende productievestigingen. “We moeten kunnen concurreren tegen de anderen,” erkent De Meerleer. Naast de flexibelere arbeidsregimes, die vanaf 1997 worden geïntegreerd, speelt vooral de kostenreductie mee in Aarschot. Op vijf jaar tijd daalden de standaardkosten voor het aanmaken van een batterij met 25 %. “Hadden we alles zijn gang laten gaan en de inflatie laten spelen dan zaten we nu op een kostprijs van 130 procent in vergelijking met 1990. Het was noodzakelijk om de kostprijs te drukken,” weet Vanderstraeten die er geen geheim van maakt dat de Amerikaanse hoofdzetel nooit de kostenreductie en de flexibiliteitsverbetering als voorwaarden heeft opgelegd. “We weten zelf wat we moeten doen.”

MILJARDENINVESTERING.

“We draaien nu vijf dagen op zeven de klok rond, we balanceren op de rand van onze maximumcapaciteit,” bekent De Meerleer. Mogelijkheid tot extra volume komt er tegen de eeuwwisseling. Van nu tot in 2000 wordt in Aarschot in totaal 4 miljard frank geïnvesteerd. De bedrijfsgebouwen breiden met bijna een kwart uit ; het machinepark wordt quasi volledig vernieuwd.

De extra capaciteit die zo beschikbaar wordt, zal welkom zijn. In Aarschot wordt immers veel verwacht van de geplande fusie tussen Duracell en Gillette. “Wanneer de aandeelhouders van Gillette op 19 december eerstkomend de aankoop van Duracell goedkeuren, is dat voor ons enkel maar goed nieuws,” meent De Meerleer. Hij verheelt niet dat hij al diverse gate-keepers van Gillette over de vloer heeft gehad én dat die hem al verzekerd hebben dat het investeringsbudget geenszins zal worden ingekrompen.

Zegt De Meerleer : “Gillette wil Duracell verwerven via een stock-swap, ze betalen niet met echte cash, er komt dus geen cash drain, er blijft geld voor noodzakelijke investeringen.”

“Eerlijk waar : voor Aarschot heeft de fusie tussen Duracell en Gillette enkel maar voordelen,” meent ook Vanderstraeten. En ze maken samen de tekening : Aarschot zet nu amper 2 % van zijn batterijen af in België. Italië, Groot-Brittanië, Duitsland en Frankrijk zijn goed voor 70 % ; een kwart van de productie wordt afgezet buiten Europa. De VS, waar Duracell met 50 % de absolute marktleider is qua alkaline-batterijen, kampt met een capaciteitstekort. Als Aarschot concurrentieel blijft, liggen de mogelijkheden ook daar voor het rapen.

GROEIEN PRIORITAIR.

De verschillen qua marktpenetratie tussen Gillette en Duracell zijn opvallend. Duracell haalt tot 85 % marktpenetratie in de VS maar doet het minder goed in Europa en de nieuwe markten. In Europa is Duracell, op vlak van de alkaline-batterijen, marktleider ; zij het met 33 % marktaandeel. Duracell realiseerde 60 % van haar 2,3 miljard dollar omzet op de Amerikaanse thuismarkt. Gillette daarentegen realiseerde 70 % van haar 6,8 miljard dollar-omzet (1995) buiten de VS. Gillette wil nu, via een vriendelijke overname, 7,8 miljard dollar spenderen aan de overname van Duracell (zie kader : Het zesde been).

“Gillette staat op distributievlak veel sterker dan Duracell,” vertelt De Meerleer. “Vooral in de IDM’s ( International Development Markets) zoals Zuid- Amerika, Azië en Afrika heeft Gillette een grote voorsprong op Duracell.” Dat de fusie ongetwijfeld tot besparende synergieën zal leiden, wordt ook in Aarschot begrepen. Toch zullen/kunnen die amper op het vlak van de productie gerealiseerd worden, heet het. Zegt De Meerleer : “Ons is gezegd dat groei creëren de allereerste target van de nieuwe onderneming zal zijn. Mogelijke synergiebesparingen zijn van secundair belang. En dan nog : die zullen vooral op de centrale diensten kunnen worden gerealiseerd ; op de respectievelijke hoofdkwartieren en in de distributieorganisaties.”

In eigen land beschikt Duracell, naast Aarschot, nog over een distributiecentrum voor de Benelux, in Boortmeerbeek. Gillette heeft al laten weten dat de best gepenetreerde disvisies de distributie van zowel de Gillette- als de Duracell-producten op zich zullen nemen. “Wie best in een markt actief is, zal die ervaring nu moeten gebruiken om de markt open te breken voor de andere,” meent De Meerleer.

OOG VOOR AANDELEN.

Hoe de 1100 werknemers van de Aarschotse vestiging intussen reageren op de geplande overname van Duracell door Gillette ? “Er wordt druk over gepraat op de werkvloer,” weet Thierry Vanderstraeten. “De directie heeft meteen duidelijk gemaakt dat het, volgens ons, een goede deal is.”

Heel wat werknemers hoefden door de directie alvast niet te worden overtuigd van de voordelen die de Gillette-Duracell-fusie hen oplevert. Zij kochten aandelen van Duracell die, door de niet gerealiseerde noodzakelijke groei, een eerder kwakkelend koersverloop kenden. Nu volgen ze gespannen de beursberichten op CNN. Hun aandacht gaat vooral uit naar Gillette : de waarde van dat aandeel is de voorbije vijf jaar 28 % gestegen, de winst gemiddeld met 18 % per jaar gegroeid, het dividend gemiddeld 16 % gestegen. “Hen hoef je niet te overtuigen dat het een goede deal wordt,” lacht Vanderstraeten.

RON HERMANS

RONALD DE MEERLEER (DURACELL) De fusie van Gillette en Duracell biedt de Aarschotse vestiging vooral groeimogelijkheden.

THIERRY VANDERSTRAETEN (DURACELL) Kostenreductie en flexibiliteitsverbetering zijn niet vanuit Amerika opgelegd. We weten zelf wat we moeten doen.