Russische roulette

Het Westen dreigt zich in nesten te werken. De gebeurtenissen in Oekraïne zijn niet het gevolg van een Russische inmenging, wel van een westerse. Dat beseffen de marktoperatoren inmiddels. Het Westen kan geen drastische sancties nemen, tenzij het in eigen vlees wil snijden.

Grote Russische belangen

Vandaag al vragen de banken zich af welke houding ze moeten aannemen. De meeste onder hen hebben veel belangen in Rusland. Ze kregen eind vorige week een voorproefje van wat hen te wachten staat als de westerse regeringsleiders hun voornemens doorzetten. De Russische centrale bank heeft meer dan 100 miljard dollar (USD) weggehaald van haar rekening bij de Amerikaanse centrale bank (Fed). Niemand weet waar het geld naartoe is. Russische bedrijven en instellingen dragen de liquiditeiten die ze in het Westen hadden over naar andere landen. Voorlopig is niet zo veel te merken van al dat kapitaalverkeer, omdat westerse, gespecialiseerde fondsen hun beleggingen in Russisch papier repatriëren. De wisselwerking maakt het dus onmogelijk na te gaan wat er precies aan de hand is.

Westerse banken fungeren als belangrijke financiële tussenpersonen voor Rusland. Ze staan alle Russische bedrijven bij in het vergaren van kapitaal op de internationale markt. Rusland zelf plant de uitgifte van een reuzenlening, die op 7 miljard USD wordt geraamd, waaraan westerse banken gretig willen deelnemen. Ze hopen dan ook dat de sancties, als ze er komen, hen niet zullen beletten voort handel te drijven met hun Russische collega’s. Er staan ettelijke honderden miljarden op het spel.

Dollarafwikkelingen weigeren

De gevolgen van de sancties voor onze economieën zijn moeilijk te overzien. Zeker nu Rusland en Iran een front vormen in de verkoop van aardolie en gas. Beide landen zijn daarvan de grootste producenten ter wereld. Er blijven dus weinig alternatieven over. De financiële tegoeden bevriezen is een boemerang van veel grotere schaal. Men herinnert zich Cyprus, een eiland dat nu zo goed als volledig in handen van de Russen is, een gevolg van de zware bezuinigingsplannen opgelegd door het Westen. Tot op de dag van vandaag blijven alle landen van de wereld de dollar min of meer trouw. Rusland is in staat alle dollarafwikkelingen voortaan te weigeren. Het zal daarin prompt worden gevolgd door tal van andere landen. Wat de greep van het Westen op het marktgebeuren volledig zal tenietdoen.

De relatie tussen de BRICS-landen is pas ontstaan na het uitbreken van de crisis in 2007. Elk van de leden verweet het Westen en, meer bepaald, de Verenigde Staten, dat het zijn problemen exporteerde door een laks monetair beleid te voeren. Sancties tegen Rusland en China zullen de band tussen die leden versterken en vermoedelijk andere leden aantrekken. Er bestaan nu al tal van projecten waarbij het westerse kapitaalverkeer niet langer wordt benut.

Verdere verzwakking yuan

China heeft op zijn manier ook zijn steentje bijgedragen. De yuan (CNY) verloor opnieuw terrein tegenover de USD, zo’n 0,3 % de afgelopen week. Door niet langer het slachtoffer te worden van de heersende wisseloorlog, maar die zelf te leiden, bespoedigt China de val van de dollar en, onvermijdelijk, van de hegemonie van het westerse kapitalisme. Sancties kunnen de ondergang op zo’n ogenblik alleen maar bespoedigen. De westerse landen blijven overeind dankzij kapitaalinjecties van rijke groeilanden. Wanneer die beslissen de kraan dicht te draaien, dan pas zal men hier beseffen hoe groot hun inbreng wel was. En dat op het ogenblik dat de westerse banken hun audit nog moeten ondergaan.

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft eindelijk haar voornemens gepubliceerd in een lijvig dossier dat niet minder dan 285 bladzijden telt. Voldoende dik om iedereen te ontmoedigen. De ECB zal zelf de activa selecteren bij de 128 banken die ze zal doorlichten. Die activa moeten minstens 50 % van het totale vermogen van de banken vertegenwoordigen. Men weet nu al dat twee Duitse banken, Commerzbank en HSH Nordbank, gespaard worden. De ECB zal hun portefeuille aan hypothecaire vorderingen, de grootste en meest problematische van het land, ter zijde laten. Omdat hun structuur te ingewikkeld is en dus te duur om uitgeplozen te worden. Na de spaarkassen, die de vroegere stresstests onder gelijkaardige voorwendsels meden, wordt de lijst nu aangevuld met die twee banken. Mogelijk zullen andere Europese banken eveneens een vrijstelling bedingen. Wat de geloofwaardigheid van de doorlichting al van meet af aan in twijfel trekt.

Yen in trek

Het chaotische politieke en financiële gebeuren schudde de wisselmarkt flink door elkaar. De USD profiteerde absoluut niet van de spanningen met Rusland en bleef ter plekke trappelen. De Japanse yen (JPY) daarentegen sprong 1,7 % voorwaarts, wat de uitwerking van de abenomics flink zal verstoren. De Zwitserse frank (CHF), bijzonder gewild in woelige tijden, beperkte zijn opmars tot 0,5 %. De Russische roebel (RUB) verloor 0,8 % en sleurde de meeste Oost-Europese munten mee. De Poolse zloty (PLN) dook 1,2 % omlaag en de Hongaarse forint (HUF) 1,45 %. De politieke spanningen in Turkije eisten hun tol. De lira (TRY) dook alweer 1,8 % lager. De geopolitieke spanningen, samen met de gevreesde groeivertraging in China, kostte de grondstoffenmunten heel wat terrein. De Australische dollar (AUD) daalde met 1,1 %, de Canadese (CAD) met 0,9 % en de Zuid-Afrikaanse rand (ZAR) met 1,1 %.

Op de kapitaalmarkt grepen heuse verschuivingen plaats. Soevereine debiteurs haalden het boven alle andere. De kwalitatief betere bedrijfsobligaties presteerden een stuk beter dan het rommelpapier, en dat in alle munten. Opmerkelijk was de forse achteruitgang van de stukken op naam van Lloyds Bank, met verliezen die vaak 5 % overschreden. De Russische emittenten verloren over de hele lijn terrein. Misschien een buitenkans om posities met zulk papier goedkoop te verruimen, zoals die enkele opgesomd als alternatief in onze lijst.

Hoge coupures

Op de primaire markt blijven de banken haastig stukken plaatsen. We blijven dat soort papier afraden. Het aangeboden bedrijfspapier ligt jammer genoeg buiten het bereik van de particuliere belegger. Wie hun omvangrijke instapcoupure aankan, mag een oogje werpen op de leningen van Pernod Ricard ((BBB-), Avinor (A1), de Noorse luchthavenuitbater, en Areva (BBB-), de Franse specialist in kernenergie. Ze zijn allemaal vrij scherp geprijsd, maar wisselen nu al boven hun intekenprijs van eigenaar op de grijze markt. Grupo Antolin (BB-) is een Spaanse leverancier van auto-onderdelen. Zijn uitgifte biedt 3,3 % meer dan het marktgemiddelde. Let wel, de emittent maakt deel uit van het rommelpapier. De nieuwe schijf van EIB (AAA, supranationaal) in TRY is keurig geprijsd en kan in aanmerking komen om wisselverliezen goed te maken. Er zijn 122 dagen verlopen interesten te vergoeden.

KBC (A-) pakt alweer uit met een gestructureerde lening in USD. De eerste drie jaar ontvangt de houder een jaarlijkse coupon van 3 %, nadien zal die overeenstemmen met driemaal het verschil tussen het swaptarief op tien jaar en dat op twee jaar, zonder dat het resultaat lager dan 1 % of hoger dan 4,5 % mag zijn. Daardoor zal het rendement tussen 1,76 en 3,43 % liggen. Alleen weggelegd voor speculatieve beleggers. De overige uitgiften in USD zijn allemaal technisch correct en kunnen benut worden door hen die de munt echt gebruiken.