Rusland risicoland

De spanningen tussen Rusland en het Westen over Oekraïne kosten een hoop Europese bedrijven handenvol geld. Onaangename verrassingen zijn niet uit te sluiten bij de bekendmaking van de volgende resultaten.

Het conflict in Oekraïne laat diepe sporen na in de Europese economie. Zo verwacht de Duitse industrie dat de wederzijdse economische sancties de export naar Rusland dit jaar met 20 à 25 procent doen dalen. De sluiting van de Russische markt voor Europese voedingsmiddelen berooft de producenten van peren, tomaten en varkensvlees van een waardevolle afzetmarkt. Dat leidt mogelijk tot een verlies van 5,25 miljard euro op basis van de cijfers van 2013.

De impact van dat embargo op beursgenoteerde bedrijven blijft niettemin beperkt. Die maken zich veeleer zorgen over de evolutie van de Russische economie. De recente spanningen tussen Rusland en het Westen vallen samen met de verslechterde conjunctuur: de groei van het bruto binnenlands product (bbp) is gedaald tot 1,3 procent in 2013, tegenover nog 3,4 procent in 2012. In het eerste kwartaal van 2014 is het bbp zelfs achteruitgegaan met 0,3 procent. Een recessie lijkt daardoor bijna onvermijdelijk.

Voor multinationals die in Rusland actief zijn, gaat de vertraging van de activiteit gepaard met de depreciatie van de roebel, die in achttien maanden een kwart van zijn waarde heeft verloren.

Carlsberg

Onder de westerse bedrijven die de meeste weerslag ondervinden van de problemen in Rusland, zijn verscheidene Scandinavische multinationals, waarvan het Deense Carlsberg een van de bekendste is. De op drie na grootste brouwer ter wereld is marktleider in het land, sinds het in 2008 de helft van de activa van het Britse Scottish & Newcastle heeft opgekocht voor bijna 6 miljard euro. Door die overname legde Carlsberg de hand op de resterende 50 procent van de Russische brouwer BBH die het nog niet in bezit had.

Maar voor Carlsberg heeft die overname veel weg van een lange calvarietocht. BBH stelde eerst teleur door een belastingverhoging, daarna verslechterde de conjunctuur. Eind augustus zag de Deense groep zich genoodzaakt een winstwaarschuwing de wereld in te sturen, aangezien Rusland meer dan een derde van haar verkochte volumes vertegenwoordigt. Op de beurs houden beleggers al rekening met die afhankelijkheid van Rusland. Carlsberg noteert tegen 15 keer de verwachte winst voor 2014, tegenover een ratio van 20 à 22 voor zijn drie grote rivalen Heineken, AB InBev en SABMiller.

Renault

Eind 2013 nam de alliantie Renault-Nissan Avtovaz over. Dat bedrijf is in Rusland marktleider met zijn merk Lada. De autoverkoop in Rusland is sinds begin dit jaar met 12 procent teruggevallen, en de vooruitzichten blijven weinig hoopgevend. De concurrentiekracht van de Russische fabrieken is laag. Avtovaz is van plan het aantal banen tegen 2020 met 45 procent terug te schroeven. Dat is misschien nodig om opnieuw rendabel te worden, maar zo’n besparingsplan dreigt vroeg of laat op verzet te botsen in Moskou.

Op de beurs wordt Renault verhandeld tegen amper 9 keer de winst per aandeel die wordt verwacht voor 2014 (6,68 euro). Dat compenseert de grote risico’s in Rusland en Europa, waar het herstel van de verkoop deze zomer lijkt te zijn stilgevallen. In China voeren de antitrustautoriteiten bovendien een onderzoek naar Nissan, dat het grootste deel van de winst van Renault oplevert.

British Petroleum

In de oliesector is de Britse reus BP zonder twijfel het bedrijf dat het meest afhangt van Rusland via zijn participatie van 19,75 procent in de lokale oliegigant Rosneft. Tot op heden hebben de markten zich daar nog niet echt ongerust over gemaakt. De reactie op de veroordeling voor zware nalatigheid van BP in het dossier van de olieramp in de Golf van Mexico in 2010 was veel heftiger.

Peter Hutton, analist voor de oliesector bij RBC Bank, geeft aan dat Rosneft slechts 9 procent van de winst en 3 procent van de operationele cashflow (via de ontvangen dividenden) van BP vertegenwoordigt. Maar dat betekent niet dat de Britse oliegroep volledig immuun is voor de problemen in Rusland, want Rosneft vertegenwoordigt ook 25 procent van zijn productie en 33 procent van zijn reserves. De participatie leidt dus tot risico’s op lange termijn, bijvoorbeeld door een onteigening of een gebrek aan materieel, aangezien de westerse sancties betrekking hebben op de export van uitrusting voor de Russische oliesector.

Ook oliereuzen zoals Total, Shell of Exxon Mobil ondervinden de gevolgen van de problemen in Rusland, met name voor de ontwikkeling van olievelden op de Noordpool, maar in mindere mate.

Adidas

Adidas heeft eind juli een winstwaarschuwing gegeven. De op een na grootste leverancier van sportuitrusting ter wereld schroefde zijn winstverwachting terug naar 650 miljoen euro, tegenover een eerdere voorspelling van 830 à 930 miljoen. De groep wijt die slechte cijfers aan de teleurstellende verkoop in het golfsegment in de Verenigde Staten en aan de impact van Rusland. In dat land is het historisch marktleider en heeft het volgens Bloomberg in 2013 meer dan 1 miljard euro omzet gedraaid. John Guy, analist bij Berenberk Bank, stelt bovendien dat Rusland deel uitmaakt van de meest rendabele regio’s voor de Duitse groep.

Op de beurs vertoont Adidas een terugval van 34 procent sinds begin dit jaar. Dat is nog meer dan de omvang van zijn winstwaarschuwing. Er was een recent herstel na geruchten over een interventie van activistische beleggers. De markten hebben het Russische risico dus al verrekend in de koers.

Danone

Danone, het nummer een van de wereld in zuivelproducten, is op de beurs niet echt getroffen door het Oekraïense conflict. Toch is Rusland zijn grootste markt, met 11 procent van de omzet. De tweede afzetmarkt is Frankrijk, waar de economische situatie eveneens onrustwekkend is en de prijzen onder druk staan. In China, zijn vierde markt na de Verenigde Staten, heeft Danone geleden onder het schandaal rond babymelkpoeder dat was vervuild met botulinetoxine. Bovendien heeft het de prijs van zijn babymelk moeten verlagen na een onderzoek door de antitrustautoriteiten. Tegen bijna 20 keer de verwachte winst voor dit jaar weerspiegelt de koers van Danone niet de risico’s die inherent zijn aan zijn afhankelijkheid van Rusland.

Deceuninck

In België behoort Deceuninck tot de beursgenoteerde bedrijven die het meest afhangen van Rusland. De specialist in pvc-profielen heeft er onlangs een tweede fabriek gekocht via zijn overname van de Turkse groep Pimas. Bovendien is Rusland de belangrijkste Europese markt voor pvc-profielen. De vertraging van de Russische bouwsector kan de markt dus ontwrichten en wegen op de prijzen in andere landen, als de capaciteitsoverschotten worden geëxporteerd.

CÉDRIC BOITTE

Een recessie in Rusland lijkt bijna onvermijdelijk.